ŚFiNiA

MOGLI · Dołączył: 09 Sie 2006 Posty: 205 Przeczytał: 0 tematów

Wyszukaj w serwisie:

--------------------------------------------------------------------------------

Zwierzęta w domu - radość czy problem?

Zwierzęta domowe obecnie reprezentują drugą po roztoczach kurzu domowego bardzo ważną grupę alergenów całorocznych mających duże znaczenie w rozwoju chorób alergicznych. W każdej postaci alergii atopowej obecność alergenów w otoczeniu stanowi warunek konieczny dla rozwoju uczulenia (czyli powstania swoistych IgE), a następnie dla rozwoju objawów choroby i podtrzymywania przewlekłego stanu zapalnego w narządach objętych chorobą.

Wykazano, że bezpośredni kontakt ze zwierzętami zwiększa prawdopodobieństwo powstania uczulenia a następnie rozwoju objawów astmy i nieżytu nosa. Nawet osoby nie posiadające zwierząt są narażone na kontakt z ich alergenami, a więc i na rozwój objawów alergicznych. Alergeny zwięrzęce obecne są przede wszystkim w próbkach kurzu domowego pobranych z podłóg, miękkich wykładzin, a także w powietrzu pomieszczeń mieszkalnych, kurzu pobranym z materacy w sypialniach. Całkowite unikanie narażenia na alergen w alergiach na zwierzęta jest raczej niemożliwe, alergeny zwierzęce stwierdza się bowiem w próbkach kurzu pobranych praktycznie ze wszystkich badanych miejsc publicznych, włączając w to nowe budynki mieszkalne, centra handlowe, gabinety lekarskie a nawet zbudowane szpitale. Alergeny zwierzęce są obecne w mieszkaniach, w których nigdy nie było zwierząt. Alergeny zwierzęce obecne przede wszystkim w próbkach kurzu domowego ulegają aerolizacji i łatwo przenikają do dróg oddechowych.

Źródła alergenów zwierzęcych

Główne źródła alergenów są zróżnicowane w zależności od gatunku zwierzęcia. Może nim być naskórek, wydzielina gruczołów potowych i łojowych, mocz, ślina, surowica.
Więszkość alergenów zwierzęcych to białka będące enzymami.

Objawy i mechanizm uczulenia na alergeny zwierząt

Naskórki zwierząt są odpowiedzialne za występowanie całorocznych dolegliwości alergicznych. Koty i psy są najpopularniejszymi zwierzętami, najczęściej kontaktującymi się z człowiekiem. Są uważane za podstawowe źródło antygenów, które wywołują reakcje alergiczne - stąd uczulenia na te zwierzęta są statystycznie częstsze od innych.

Pomimo, że psy znacznie przewyższają swoją liczebnością koty w domach, wśród rodzin atopowych i nieatopowych, to uczulają rzadziej. Alergia na kota jest dominującą alergią, pacjenci uczuleni na kota są liczniejsi. Rozpowszechnienie objawów i dodatnie testy skórne na alergen kota wzrasta z wiekiem znacznie bardziej niż reakcje i objawy po ekspozycji na psa. Wśród alergików uczulonych na kota częściej występowały objawy całorocznego alergicznego nieżytu nosa, zapalenia spojówek, nieprawidłowe badania spirometryczne niż wśród uczulonych na psa. Uważa się, że spowodowane to jest z jednej strony większą bliskością kota - koty znacznie częściej niż psy przebywają w domu a nawet w sypialni, w łóżku dzieci, z drugiej strony alergen kota jest uważany za bardziej alergizujący od alergenu psa. Wśród pacjentów uczulonych na zwierzęta u 5% rozwija się zapalenie spojówek, 9% egzema, 27% katar i u 78% dolegliwości astmatyczne. Pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy są skutkiem miejscowego działania alergenu, który np. dostał się na skórę po polizaniu przez zwierzę. Anafilaksja może być np. efektem ugryzienia przez zwierzę.

W przybliżeniu ok. 43% pacjentów uczulonych obecnie trzyma zwierzęta.
U ok. 10% dochodzi do zaostrzenia dolegliwości ze strony oczu, nosa, skóry, oskrzeli.
Stałe narażenie na alergeny nasila objawy uczulenia, dochodzi do rozwoju zapalenia alergicznego w drogach oddechowych - stąd wyraźne nasilenie u osób trzymających zwierzęta. Obecność zwierząt w domu w przypadku dzieci uczulonych z astmą powoduje wzrost częstości występowania objawów ze strony układu oddechowego - częstsze pzreziębienia, kaszel, płytszy oddech. Usunięcie zwierzęcia prowadzi do natychmiastowej poprawy. Redukcja ekspozycji alergenowej może zmniejszyć objawy astmatyczne prowadząc do zmniejszenia zapalenia i nadrekatywności oskrzeli.

Rozpoznawanie alergii na zwierzęta

Wywiad
Jak w przypadku każdej alergii decydujące dla rozpoznania jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu z określeniem wszystkich możliwych źródeł ekspozycji pacjenta na różne zwierzęta.
Ważne jest nie tylko połączenie występowania objawów z ekspozycją na zwierzęta, ale także stwierdzenie ich ustępowania w izolacji od narażenia np. podczas wakacji lub weekendu. Potwierdzenie klinicznej istotności uczulenia u chorego z astmą oskrzelową można uzyskać wykonując test prowokacyjny z alergenem.
Testy skórne
Wstępne rozpoznanie alergii na zwierzęta powinno być potwierdzone testami skórnymi najlepiej wykonanymi metodą nakłucia naskórka (test punktowy). Interpretując testy skórne należy pamiętać, że wykazują one jedynie obecność swoistych IgE i nie dowodzą, że objawy są skutkiem reakcji alergicznej - konieczna jest zatem zgodność z wywiadem.
Badania in vitro
W celu wykazania obecności swoistych IgE w surowicy można posłużyć się testami in vitro opartymi o metodologię RIA lub ELISA. W diagnostyce rutynowej nie mają one przewagi nad testami skórnymi, a posiadają pewne ograniczenia: brak standaryzacji preparatu dla niektórych alergenów lub zbyt wysoka cena. Jednakże w przypadku watpliwości co do wyniku testu skórnego, braku zgodności z wywiadem lub braku możłiwości jego wykonania - oznaczanie swoistych IgE w surowicy stanowi bardzo istotne narzędzie diagnostyczne.
Postępowanie w alergii na zwierzęta

Najskuteczniejszym postępowaniem w alergii na zwierzęta jest eliminacja z naszego domu szkodliwego alergenu. Czasami jednak usunięcie zwierzęcia z domu nie jest możliwe chociażby ze względów emocjonalnych. Wielu chorych skłonnych jest znosić nawet przykre dolegliwości przez lata, żeby tylko nie rozstawać się ze swoim "ulubieńcem".
W przypadkach, gdy usunięcie zwierzęcia z najbliższego otoczenia (dom, praca) nie jest możłiwe staramy się zmniejszyć ilość uwalnianych alergenów lub ich rozpowszechnienie.
W tym celu zaleca się zmniejszenie liczby lub usunięcie mebli wyściełanych, usunięcie dywanów i wykładzin dywanopodobnych stanowiących skupisko alergenów. Powinno się stosować zmywalne wykładziny podłogowe i dbać o ich regularne zmywanie środkiem dezynfekującym. Istotnym jest też stosowanie odkurzaczy z odpowiednim filtrem (HEPA).

Postępowanie lecznicze

Najskuteczniejszym sposobem leczenia jest unikanie kontaktu ze zwierzęciem dla tych osób, dla których jest to niemożliwe może być konieczne leczenie farmakologiczne.
Leczenie farmakologiczne alergii na zwierzęta nie różni się od leczenia alergii z innych przyczyn i wymaga stosowania zarówno leków objawowych jak i przewlekłego leczenia przeciwzapalnego. Należy liczyć się z tym, że w przypadku kontaktu ze zwierzętami i nawet sporadycznego narażenia na wysokie dawki alergenu pacjenci mogą mieć objawy mimo stosowania odpowiednich leków.
Immunoterapia jest drugim obok unikania ekspozycji przyczynowym sposobem leczenia alergii na zwierzęta. Dzieci w porównaniu z dorosłymi mają tendencję do silniejszej odpowiedzi immunologicznej po swoistym odczulaniu.