ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Wobec tej księgi, jaką jest Biblia mamy pełne spektrum ocen, co do wartości zawartych tam treści - od uznania tej księgi za zbiór mitów i bajek ani trochę nie lepszych od choćby mitologii greckiej, do twierdzeń, iż jest to księga "nieomylna".

Chciałbym tu rozważyć ową opcję nieomylności Biblii - czy jest ona słuszna?
Przeciw nieomylności Biblii świadczy jedna prosta obserwacja - Biblia jest RÓŻNIE INTERPRETOWANA przez różne ugrupowania chrześcijańskie (i nie tylko chrześcijańskie), przez różnych teologów. Gdyby rozumieć nieomylność w jakiś taki najbardziej narzucający się sposób, czyli jako gwarancję, iż każdy kto przeczyta Biblię dojdzie na pewno do jedynie słusznego wniosku, będącego absolutną prawdą, to wychodzi na to, że alba ta "prawda absolutna" jest zwyczajnie sprzeczna dla różnych interpretatorów (czyli nie za bardzo tu pasuje przymiotnik "absolutna"), albo kryteria "słuszności" wniosków z Biblii wyprowadzonych są wyjątkowo słabe, można rzec "gumowe na maksa".

Tu pojawia się pomysł, aby uratować "nieomylność" Biblii w inny sposób. Można rzecz ustawić np. tak:
- co prawda interpretatorzy (!) Biblii sami - a końcu jako ułomni ludzie - mylić się mogą
ale...
- już sama treść Biblii jest nieomylna, tylko ludzie omylnie tę nieomylność odbierają.
I wybrnęliśmy z problemu, mamy Biblię "nieomylną"!

Ja nie będę ukrywał, ale wobec takiego sprytnego uratowania idei nieomylności Biblii odczuwam jednak dość wyraźny dyskomfort. Powód tego jest taki, że ów trick można przecież zastosować nie tylko wobec tej wielkiej Księgi wielu religii. Właściwie to wobec dowolnego źródła, dowolnego komunikatu, teorii, idei można tym chwytem ratować słuszność i nieomylność. Za PRLu władza mawiała, że w ogóle idea socjalizmu (jak nazywano ówczesny polski system polityczny) jest całkowicie słuszna, tylko jej wykonanie (bo są ułomni ludzie) nieraz trochę szwankuje... Ortodoksyjni wolnorynkowcy są przekonani, że wszystkie kłopoty jakie się natrafia przy wdrażaniu idei wolnego rynku wynikają z tego, że niewystarczająco konsekwentnie wolny rynek jest wprowadzany, bo sama idea jest po prostu idealna, tylko ludzie jeszcze jej nie wprowadzili ściśle w życie.
Tak na upartego to niemal dowolną ideę da się wybronić metodą zwalania na realizatorów. Ale też...
jeśli sobie zostawiamy taką opcję, że na realizatorów da się kłopoty z ideą zwalić, to tak summa summarum, czyli biorąc całość = idea + realizacja, wszystko robi się i tak omylne, a idea nieomylności w ogóle robi się umowna. Właściwie to ona wtedy nic nie znaczy.

Przypomina mi się wręcz dowcip, gdy brzydka kobieta, pyta się mężczyzny, który najwyraźniej nie chce mieć z nią relacji:
Panie Jacku, czy ja naprawdę jestem taka brzydka?...
- Nie, skądże znowu!... Odpowiada zagadnięty - Pani tylko tak wygląda.

"Nieomylna" Biblia w sytuacji, gdy dowolny człowiek coś czyta, stając się (z konieczności) tekstu czytanego przez siebie INTERPRETATOREM i tak jest realnie, w praktyce nieodróżnialna od Biblii omylnej. Bo to, czy efekt omylności powstaje na etapie interpretacji, czy wcześniej nie ma znaczenia dla kogoś, kto zadaje zbiorczo pytanie: czy wniosek jaki po przeczytaniu danego tekstu wysnułem w oparciu o ten tekst, jest słuszny?...

Michał Dyszyński

blackSwan

A można żyć bez Biblii?

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

A tak w ogóle ten mój opis rozumowania w kontekście nieomylności Biblii uważam za o tyle uniwersalny, że można go zastosować wobec każdego przypadku ogłaszania nieomylności dowolnego źródła/przekazu, które zawiera treści złożone w interpretacji - filozoficzne, moralne, psychologiczne, związane z modelowaniem rzeczywistości, a nie tylko ze stwierdzaniem jakichś prostych, jednoznacznych w odbiorze okoliczności.

Każda nieomylność złożonych interpretacyjnie treści, nawet jeśli samo źródło uznamy za nieomylne, to w złożeniu - w całym układzie: źródło + ludzki ułomny interpretator, nie jest już nieomylne jako całość.

blackSwan

Semele

zefciu/konto zamknięte

Biblia póty jest „wspaniała, najważniejsza i natchniona”, póki na nią tak patrzymy. Wystarczy podejść do niej choćby odrobinę krytycznie, nie czyniąc żadnych założeń na temat jej nadprzyrodzonego charakteru, a wszystko się sypie i widać dobrze, że jest to dzieło ludzkie będące produktem grup ludzi znajdujących się w określonej sytuacji społecznej i politycznej. Gdy odrzucimy tę nadprzyrodzoność, Biblia staje się, paradoksalnie, ciekawsza.

Semele

zefciu/konto zamknięte

Semele

fedor

zefciu/konto zamknięte

fedor

Michał Dyszyński

fedor

zefciu/konto zamknięte

fedor

zefciu/konto zamknięte

fedor

zefciu/konto zamknięte

fedor

Michał Dyszyński

fedor

Michał Dyszyński