ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Od jakiegoś czasu z pewną fascynacją obserwuję do jak bardzo daleko odsuniętych granic ludzie mogą poprowadzić swoje twierdzenia i zaprzeczania względem czegokolwiek.
Co ciekawe problem jest niezależny od tego, czy osoba jest personalistą, czy realistą, wierzącą, czy ateistą. Mamy wrodzoną skłonność intelektualną i emocjonalną do testowania granic. Stąd wynika, że prawie instynktownie pytamy się: a co by było, gdyby jeszcze dalej poprowadzić tę tendencję?
Więc się "próbujemy" ze wszystkim. I na płaszczyźnie towarzysko społecznej - sprawdzając wytrzymałość naszych bliskich względem niefrasobliwego zachowania, próbując się w sporcie, w wytrzymałości na ból, na niewygody, ale tez na płaszczyźnie filozoficznej - pytamy się o coraz bardziej ekstremalne przekroczenia granic "zdrowego rozsądku".
Ostatnio czytałem artykuł o młodym pokoleniu Polaków. Okazuje się być ono mocniej, niż stare, prawicowe, nastawione na silną wiarę wątpiące w demokrację. Oni nie żyli w warunkach systemu totalitarnego, a widzą nieposzanowanie prawa przez wielu, więc chcieliby, aby w końcu "zrobiono z tym porządek". Pewnie mają sporo racji, bo elity solidarnościowe jakoś chyba zbyt łatwo uległy lobbystom, cwaniakom, grupom interesu, czy pojedynczym ludziom żądającym dla siebie wciąż więcej i więcej, kosztem reszty społeczeństwa. Młode pokolenie myśli sobie "coś tu jest nie tak", więc próbuje "uzyskać rozwiązanie" negując te elementy rzeczywistości, które dostrzega - neguje domokrację, licząc na to, że dobry autokrata będzie lepszy, niż rządy oligarchii cwaniaków. Czy maja rację? - pewnie wiele zależy od tego jaki autokrata przyjdzie i jakich oligarchów zastąpi...
Ale wątek społeczny jest dla mnie tutaj poboczny; bardziej liczy się aspekt filozoficzny. W dyskusjach na sfinii, szczególnie realiści są zbulwersowani, gdy personalista neguje realność świata. Traktują to jako kontestowanie, zaprzeczanie oczywistości. Bo przecież ten świat JAKIŚ, KONKRETNY musi być, musi być o nim jakaś jedna, stabilna prawda - świat jeśli jest, to jest "realny". A tu co niektórzy w to wątpią. Zapewne wrażenie realistów jest takie, że wątpienie w oczywistość realizmu jest raczej formą czczego udziwniania myślowego, może jakiejś autopromocji na zasadzie "powiem coś tak dziwnego, żeby wszyscy się zszokowali, a wtedy będę mógł uchodzić za człowieka oryginalnego, nietuzinkowego".
Podobnie liczne są inne dyskusje, w których łamie się przeróżne tabu, ostatnie bariery "zdrowego rozsądku". Niektórzy łamią je obrażając najświętsze uczucia innych (także te religijne, narodowe), inni dyskredytują te najwspanialsze prawa, bedące podstawa życia społeczeństw jak: demokracja, prawa człowieka od życia, do róznych rodzajów wolności. O wszystko można pytać, wątpić, wszystko kontestować. Bo kto zabroni?... Nooo, może nie wolno kontestować co najwyżej holocaustu. Ale to jest bardzo rzadki wyjątek, a poza tym, ci co wyjadą z kraju o systemie prawnym piętnującym "kłamstwo oświęcimskie" może nie bać się represji (są takie kraje), albo można też pogodzić się z ewentualnością kary i odważnie negować już wszystko.
Niektórzy za skrajny rodzaj negacji uważają solipsyzm. Negowanie realności wszystkiego poza własnym umysłem wydaje się dość zaawansowaną formą przeczenia dla samego przeczenia.
Gdzieś to wszystko jeszcze mamy aktualnie polane swoisty "sosem" internetowego trolingu. W dzisiejszych trolerskich czasach, jeśli ktoś w internecie wypisuje dziwaczne, szczególnie kontrowersyjne opinie często zasadnie może być oskarżany o chęć pustego grania na irytacji, emocjach innych użytkowników. Bo radość z irytowania, złoszczenia innych jest dziś chyba główną motywacją wielu udziwnionych twierdzeń.
Zanegować (przynajmniej werbalnie) da się wszystko: logikę, moralność, prawdę, realność, prawa człowieka, religie, rodzinę, prawo do życia, szczęścia. Dosłownie wszystko.

Chcę tu postawić pytanie: czy istnieje jakaś NATURALNA GRANICA dla negowania wszystkiego?

Wedlug mnie istnieją dwie takie granice, które są granicami nierozpoznawalności, zrozumiałości:
Granica chaosu
Granica określoności/konsekwencji

Twierdząc rzeczy coraz bardziej dziwaczne, coraz bardziej negując wszystko co się pojawi - dla zasady, dla trolowania, dla czystego, emocjonalnego "skoro coś się pojawiło to ja to zaneguję nie dbając o nic" - tak czyniąc wciaż i wciąż, coraz bardziej zbliżałbym się do generowania szumu bezznaczenia, trochę tak jak bym twierdził "uopq uwu32 u325 39540ljiu 90" - czyli generował bity informacyjne co do których nikt nawet nie zamierza, nie próbuje podstawiać znaczenia. Ktoś negujący wszystko "bo tak" jest przy tym przewidywalny i nudny - i tak wiadomo, że zaneguje, i tak wiadomo, że nic z tego nie będzie wynikać, i tak to będzie bez znaczenia - czyli jakby tego kogoś nie było, bo ów ktoś nie jest w stanie zmieniać stanów w przestrzeni trwałych (zrozumiałych) myśli. Taki ktoś generuje tylko szum, formą hałasu mysłowego, utrudniającego co prawda myślenie, ale też nie prowadząc tegoż myślenia w żadnym kierunku. To wszystko jest granicą dla tendencji chaotyzowania przekazu informacji - stan niezrozumiały w maksymalnym stopniu nie może być bardziej niezrozumiały. Czyli dla eksplorowania niezrozumiałości mamy twarde STOP.
Drugą granicą dla twierdzenia czegokolwiek, podważania wszystkiego jest granica konsekwencji. Negując coś z w sposób uzasadniony stwarzamy osobną opcję dla myśli. Ta opcja ma swoje konsekwencje, więc możemy powiedzieć co się stało gdy wybraliśmy opcję na TAK, a co by było, gdyby wybór padł na NIE. Jeśli negujemy za dużo, za szybko, konsekwencje znikają, bo się nie zdążają urzeczywistnić. Znowu znika zrozumiałość całej negacji, bo już nie wiadomo o co chodzi, negacja się rozpływa właśnie tym, że przestaje mieć znaczenie dla kogokolwiek, czy czegokolwiek. Znowu osiągamy to samo co poprzednio stan niezrozumiały w maksymalnym stopniu nie może być bardziej niezrozumiały. Czyli dla eksplorowania tej niezrozumiałości, opartej o rozbicia znaczeń mamy twarde STOP.

Granicy (nie)zrozumiałości nie da się przekroczyć już żadną logiką. To pewnie co niektórych nawet irytuje, bo dla jakiejś grupy osób eskalowanie granic jest celem samym w sobie. A tu mamy stop - ktoś chaotyzując swoją komunikację na maksa osiągnął jednak kres - idealnego chaosu bardziej schaotyzować się nie da.

A co jest po przeciwnej stronie?
Oczywiście ZROZUMIAŁOŚĆ, czyli patrząc z innego konta logicznego PRAWDA, czyli jeszcze inaczej KONSEKWENCJE I PORÓWNANIE DO DANYCH PAMIĘCIOWYCH. To jest to ostateczne ontologiczne spełnienie wszelkiego bytu, bo byt niezrozumiały jest jodnocześnie NIESTWIERDZALNY I NIEWERYFIKOWALNY w idealnym wręcz stopniu. Czyli nawet jeśli według jakiegoś pozaświadomego, nadkosmicznego kryterium "jest", to i tak nie wiadomo co owo "jest" znaczy, jakie ma konsekwencje, a więc i czym różni się od niebytu.

Piotr Rokubungi

Jednemu nie da się zaprzeczyć: temu, że Krowa, to gieniuś jest. :rotfl:

Karol Ustaw · Dołączył: 05 Mar 2017 Posty: 160 Przeczytał: 0 tematów

Michał Dyszyński

Karol Ustaw · Dołączył: 05 Mar 2017 Posty: 160 Przeczytał: 0 tematów

Michał Dyszyński

Karol Ustaw · Dołączył: 05 Mar 2017 Posty: 160 Przeczytał: 0 tematów

Tak... ale zawsze możemy trafić na kogoś, kto "cierpi" na zaburzenia smakowe, (np. ageusia - niezdolność do odczuwania jakichkolwiek smaków) - to tak w nawiązaniu do smaku banana.

To prawda, że bardzo często zdarzyć się może, że oczekiwanie wyjaśnień czegoś, co jest traktowane jako oczywiste, samo w sobie jest gmatwaniem sprawy a nie rozjaśnianiem i prowadzić może do niepożądanych skutków, np. "co to znaczy, że mnie kochasz?" albo "daj mi dowód twojej miłości" (na co kiedyś nabierały się zakochane dziewczyny).

O jakie wyjaśnienia może chodzić? Zakładam dobrą wolę rozmówcy i jego chęć zrozumienia, więc jeśli zdarza mi się powoływać na coś oczywistego, uważam, że powinienem potrafić na prośbę rozmówcy ukazać mu aspekty związane z użyciem tej oczywistości, tak, by był w stanie zrozumieć moje zamiary. Jest to być może jakiś krok wstecz w dyskusji, ale nie powinien być szkodliwy.

Zakładam też, że jeśli coś jest oczywiste, to tym samym powinno być łatwe do wytłumaczenia, bo odwołuje się do powszechnie zrozumiałych pojęć. Przyjemność płynącą z jedzenia banana da się wyjaśnić. Da się też wyjaśnić, co rozumiem przez swoją deklarację o kochaniu... i chociaż zazwyczaj tłumaczenie tego jest zbędne, może powstać w relacjach z drugim człowiekiem taka sytuacja, że wytłumaczenie kochania okaże się czymś sensownym albo koniecznym.

A kwestia trollingu w przypadku podważania oczywistości? To też ważny aspekt tego zagadnienia. Zdradzę tu, że sam miałem poczucie, że jestem trollem z powodu właśnie stanowisk sprzecznych z oczywistościami i w konsekwencji był to jeden z powodów wycofania się z for, na których sobie na zbyt wielką swobodę w tym względzie pozwoliłem, a które nie były stricte forami dyskusyjnymi, chociaż tak były określane. Niestety można być trollem mimo braku złych intencji.

Michał Dyszyński

Karol Ustaw · Dołączył: 05 Mar 2017 Posty: 160 Przeczytał: 0 tematów

Najprościej rzecz ujmując - wyjaśnianie to przedstawianie innymi słowy i z nieco większym dążeniem do dokładności, niż w przypadku użycia wyrażenia, które ma być wyjaśniane. Będzie tu więc definiowanie, argumentowanie, podawanie analogii, porównania, deklaracje... zależnie od rodzaju rozmowy czy dyskusji.

I o ile nie jest to jakiś szczególny problem w przypadku, gdy wyjaśnienie "oczywistości" żądane jest sporadycznie, adekwatnie do potrzeb dyskusji, raczej na pewno stanie się problemem, gdybyśmy chcieli wyjaśniać każde sformułowanie, ba! każdy przecinek... bo i z takim czymś zdarzało mi się spotkać (co nie znaczy, że czasem niewłaściwe postawienie przecinka zmienia sens wypowiedzi i warto to właśnie... wyjaśnić.

Rzec można, że zbyt skrupulatne podejście do wyjaśnień byłoby w zasadzie formą tytułowego negowania wszystkiego.

Karol Ustaw · Dołączył: 05 Mar 2017 Posty: 160 Przeczytał: 0 tematów

Michał Dyszyński

Karol Ustaw · Dołączył: 05 Mar 2017 Posty: 160 Przeczytał: 0 tematów

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Przepis na zostanie absolutnym geniuszem
Jak zostać geniuszem?
- Przepis jest prosty: trzeba uznać się, uwierzyć, a potem uparcie głosić, że jest się geniuszem.

Tu od razu chcę zastrzec, że będzie to rozumowanie LOGICZNIE POPRAWNE. Każde ustalenie prawdziwości, weryfikacja twierdzenia ostatecznie musi się oprzeć o jakąś aksjomatykę. Aksjomatykę się wybiera/zakłada a nie udowadnia jej. Zatem można (jest to logicznie poprawne) założyć aksjomatykę, której pierwszym aksjomatem będzie "ja jestem geniuszem".
Trochę podobnie brzmi stara dykteryjka o zasadach zależności pomiędzy podwładnym a przełożonym:
Punkt 1. Przełożony ma zawsze rację.
Punkt 2. Jeśli przełożony jednak nie ma racji, to patrz punkt 1.
Taka aksjomatyka rozumowania może być jak najbardziej "logiczna".

Czysta logika w żaden sposób nie wyróżnia aksjomatyki w ramach której do prawd trzeba dochodzić, wiązać jedne prawdy z innymi we wzajemnie wspierające się kompleksy - teorie.
W nauce tak to działa, że jednak pewne teorie uznaje się za lepsze, a inne za gorsze. Teoria wszechświata sformułowana przez Arystotelesa jest uważana za gorszą od np. teorii opartej o twierdzenia Newtona. Ale logicznie poprawnie można by przecież ciągnąć koncepcję Arystotelesa, byle tylko tak definiować pojęcia, iż będą niesprzeczne. Bo koncept "fałszywa teoria" jest jednak bardziej złożony w rozumieniu niż koncept "fałszywe zdanie". To ostatnie daje się uzasadnić sięgnięciem do aksjomatyki problemu. Teoria sama jest (w dużym stopniu, a przynajmniej ją zawiera) aksjomatyką, więc nie ma się do czego odwołać, aby potwierdzić/zaprzeczyć prawdziwości teorii.
Tak więc wszystkie - LOGICZNIE POPRAWNE - teorie będziemy segregować w oparciu nie o mechanizm fałszywości, lecz...
UŻYTECZNOŚCI W ŁĄCZENIU SIĘ Z ROZPOZNANIAMI ŚWIATA.

W czym lepsza jest teoria Newtona od tego, co postulował w fizyce Arystoteles?
- ano w tym, że potrafi podać wspólne przyczyny dla takich zjawisk jak: ruch ciał na ziemi, ruch planet na niebie, przypływy mórz i trzęsienia ziemi, pływanie ciał.
- pozwala na matematyczne przewidywanie zachodzenia jakiejś części zjawisk, a przez to WERYFIKACJĘ DOŚWIADCZALNĄ w oparciu o ścisłe reguły.
- unika niejednoznaczności w nazywaniu i opisywaniu fenomenów świata. Np. "prawo fizyki" sformułowane przez Arystotelesa "natura nie znosi próżni" jest postulatem bardzo poglądowym, którego zastosowanie w konkretnym przypadku zostawia bardzo szeroki margines interpretacyjny. W przypadku teorii Newtona wielkości używane w teorii są jednoznacznie mierzalne, w bardzo dużym stopniu niezależne od widzimisię obserwatora. Teoria Newtona "czepia się świata", dotyka rozpoznań, które człowiek jest w stanie dokonać samodzielnie.

Wracając teraz do "teorii" czysto arbitralnych w stylu "jestem geniuszem". Jak wcześniej wspomniałem, ta teoria czysto logicznie jest nie do obalenia. Słowo "geniusz" może być bowiem zawsze w ramach teorii tak przedefiniowane, aby wskazywało na zadaną osobę. Teraz taka osoba może dowolnie długo bronić swojej wizji rzeczywistości. Powtórzę: BRONIĆ CAŁKIEM LOGICZNIE, bo w zgodzie z postulatami swojej teorii.
Czym więc można zaatakować teorię, która ad hoc wytwarza jakieś postulaty, nie przejmując się ich zgodnością z resztą CZŁOWIECZEGO SYSTEMU MYŚLI?
Ano właśnie tym, że jest od początku do końca ROZUMOWANIEM ODERWANYM od reszty ludzkich koncepcji, rozpoznań. Jest w 100% ARBITRALNE.
Arbitralność nie jest nielogiczna. Nie sposób odrzucić jakiegoś rozumowania samym tylko wskazaniem, że jest arbitralne. W końcu ŻADNE ROZUMOWANIE NIE JEST W STANIE USTRZEC SIĘ ASPEKTU ARBITRALNOŚCI.
Jednak arbitralność arbitralności równą nie jest.

"Teoria" w stylu "jestem geniuszem", opierająca się w sumie o ten jeden postulat - definicję "ja jestem geniuszem", w istocie jest tylko żałosnym odpryskiem z ludzkiego szerszego rozumowania. Ktoś uznający taką teorię, po prostu bierze sobie wycinek rozumowania z normalnej ludzkiej komunikacji (tu koncepcję geniusza), motywowany zapewne emocją podsycenia swojego ego, ODCINA BAZOWY KONTEKST, czyli da facto prawdziwe (prawdziwe w znaczeniu "zrozumiałe, dające się powiązać spójnie z rozpoznaniami ludzi") znaczenie terminu "geniusz" i robi z całości tylko NIEZROZUMIAŁY EPITET. Bierze samą nazwę, ograbiając ją ze znaczeń! Ten kto pamięta znaczenie słowa geniusz w "starej teorii" (czyli to, jak funkcjonował on w normalnej komunikacji ludzkiej), ten będzie "wiedział" (ściślej jakoś tam podkładał okruchy intuicji, choć ostatecznie niespójnie z nowym kontekstem) co ów termin "znaczy". Ale termin "geniusz" w nowej teorii już NIC NIE ZNACZY - jest atrybutem w stylu "iot93jf3" - zbitkiem słownym ograbionym z kontekstu, który funkcjonował wcześniej, więc AKTUALNIE PUSTYM.

Oczywiście osoby ogłaszające się geniuszami przy różnych okazach nie mają umiejętności logicznego rozpracowania całej owej konstrukcji myślowej - oni są przekonani, że choć arbitralnie zmienili znaczenie słowa "geniusz", to stare (to miłe dla ego) znaczenie wciąż jakoś obowiązuje. Tymczasem, od logicznej strony patrząc, mamy już nową rzeczywistość interpretacyjną - nową definicję, która jest SPRZECZNA ZE STARĄ DEFINICJĄ.
Nowa definicja geniusza: "geniusz to ja"
Stara definicja geniusza: "geniusz to osoba WYKAZUJĄCA SIĘ wobec ludzi szczególnymi, budzącymi podziw, niezwykłymi umiejętnościami intelektualnymi" (w poglądowym rozumieniu...)

Zwykle jednak tak jest, że osoby ogłaszające się geniuszami mają za słabe rozumienie, aby widzieć niespójność, sprzeczność owych definicji, CHAOTYCZNIE MIESZAJĄC ARBITRALNOŚĆ nowego podejścia ze ZROZUMIAŁOŚCIĄ I INTERPRETOWALNOŚCIĄ starego. Tu oczywiście można sobie popsychologizować po co ktoś tak robi - chciałby za wszelką cenę jakoś potwierdzić swoją emocję pychy i wywyższenia się. A że nie są w stanie sprostać warunkom, jakie stawia rozumienie słowa geniusz w normalnej komunikacji, wrzucają to słowo w kontekst, w którym własnych kompetencji dowodzić nie trzeba - bo one, aksjomatycznie, już tam "są".

Podsumowując
Na przykładzie prostej trywialnej teorii o byciu geniuszem (przypadek dość typowy wśród ludzi) chciałem jakoś naświetlić z jednej strony dość typowy błąd rozumowania, polegający na nieuprawnionym zmienieniu znaczenia słowa i chaotycznym stosowaniu raz jednej, raz drugiej (niezgodnej z poprzednią) definicji. Z drugiej strony też chciałbym zwrócić uwagę (zapraszam do dyskusji) na to, czym różnią się teorie między sobą - dlaczego jedne są lepsze niż inne, choć czysto logicznie nieraz nie można żadnej nic zarzucić. Otóż one RÓŻNIĄ SIĘ MOŻLIWOŚCIĄ GENEROWANIA ROZPOZNAŃ - POWIĄZAŃ Z TYM, CO DOSTAJEMY ZE ŚWIATA ZEWNĘTRZNEGO I ZE ŚWIATA MYŚLI.

Teorie kiepskie, to te tylko (!) arbitralne, nie "czepiające się" żadnych rozpoznań świata (choćby świata myli, jak to jest w matematyce) - głoszące prawdy "same dla siebie", z zasady niefalsyfikowalne. Teorie dobre niejako "nurzają się w falsyfikowalnościach", czyli w powiązaniach z tym, co daje się określać niezależnie od samych teorii. I choć idealnej falsyfikowalności też nie da się osiągnąć, to jednak te falsyfikowalności niedoskonałe, częściowe są niezwykle ważnym aspektem teorii, bo dowodzą jej powiązań z resztą świata myśli i doznań.

Michał Dyszyński

Niedawno przeczytałem pewien tekst, który aspiruje do bycia naukowym, polemicznym, przecząc pewnym uznanym poglądom. Tekst został skonstruowany w "stylu naukowym" - posiada atrybuty publikacji naukowej, obficie cytuje, posiada index itp. Ostatecznie jednak ten tekst nie wnosi w moim przekonaniu żadnych intelektualnych wartości do sprawy -zarzuty względem negowanej tezy są miałkie, słabe, w stylu "komuś też się zdawało, że to jest niefajna idea", albo "tak naprawdę, to nie powinniśmy być zbyt pewni tego, co twierdzimy" itp.

Osobiście jestem bardzo zdystansowany względem argumentu "niczego nie możemy być pewni". Niby wyraża on w miarę słuszną prawdę, jednak - jeśli miałby być prawdziwy - to stosuje się też względem osoby, która ów argument wyciągnęła. A w takim razie od razu jawi się pytanie: to po co się wypowiada w tej kwestii?

Jest taka forma dyskutowania, którą określiłbym jako "zamulanie wątpliwościami", kopiująca w dużym stopniu schemat dyskusyjny tzw. galopu Gisha, w tym wykonaniu nieco mniej napastliwa i niekoniecznie obliczona na zawalenie odbiorcy pytaniami. Zamulanie wątpliwościami też ma słuszną ideę w źródle rozumowania, wszak rzeczywiście krytycznym być należy, wątpliwości zawsze należy dopuścić. Tylko że...
... wszystko ma swój kontekst i granice. Jeśli ktoś zamulanie wątpliwościami stosuje jako główną (czasem właściwie jedyną metodę) dyskusji, to znaczy, że po prostu nie ma nic do powiedzenia w sprawie. I chyba powinien się zwyczajnie zamknąć, zamiast marudzić na temat rzekomych wątpliwości, których nie potrafi dobrze sprecyzować.

Myślenie, aby uznać je w ogóle za czynność sensowną, opiera się o pewien podstawowy postulat. Nazwę go postulatem nadziei intelektualnej.

Postulat nadziei intelektualnej
Do podjęcia dowolnego rozumowania, dyskusji, działalności intelektualnej niezbędne jest założenie, iż szanse na dochodzenie do wniosków konstruktywnych w tymże rozumowaniu przeważają nad wnioskami nieużytecznymi, nad chaosem poznawczym.

Jeśli ktoś tego postulatu nie uznaje, to znaczy, że rozumuje w sposób nieodróżnialny od rozumowania osoby upośledzonej intelektualnie, psychicznie chorej, zwierzęcia, czy nawet bota losowo zestawiającego frazy tekstowe. Znaczy to, że w ogóle uważa intelekt za wadliwą funkcję umysłu, a co za tym idzie chyba nie powinien z niego korzystać. Zatem powinien zniknąć z każdej dyskusji, do jakiej się włączył (jeśli miałby być zgodny sam ze sobą, bo jeśli mu na tym nie zależy, tylko gada dla samego gadania, to znaczy, że spamuje).

Kiedy argument o tym, że zawsze mogą pojawić się wątpliwości miałby sens?...
Wg mnie przede wszystkim wobec osób absolutyzujących absurdalnie jakieś poglądy, nie uznających żadnej formy dyskusji względem nich. Czyli w sytuacji ewidentnie skrajnej.
W normalnej dyskusji argument o tym, że zawsze jest jakaś wątpliwość raczej nie powinien się pojawiać, bo jest on właściwie truizmem, czymś oczywistym (w końcu dlatego dyskutujemy, ze mamy jakieś pytania i wątpliwości).