ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Spotykamy różne postawy związane z tym, co ludzie uznają za "wiedzę", czy też "wytłumaczenie". Z moich doświadczeń wynika, że jest tu ogromna rozpiętość podejść do sprawy - jedni są przekonani, że "się dowiedzieli", jeśli zaoferuje się im jakikolwiek komunikat, inni żądają bardziej konkretnych danych, modeli.
Przykładem niech będzie tu np. polityka informacyjna na temat ostatniej epidemii COVID 19. Jest to - z mojej perspektywy patrząc - polityka po prostu fatalna, polityka, której głównym efektem dla takiej osoby jak ja, jest wytworzenie daleko posuniętej postawy nieufności i sceptycyzmu. Prawdę mówiąc, nie dziwię się tym negacjonistom covidowym, bo to co serwują media jest tak dalekie od standardów rzetelnej informacji (wedle moich standardów), jest tak przesycone emocjonalną papką i niekompletnością przekazu, że pierwszym odruchem po wysłuchaniu informacji na temat owej epidemii jest pojawienie się pytania: ale o co tu chodzi?...
Kontakt z informacją o tej epidemii mimowolnie skłania do przekonania, że jest się manipulowanym, że ktoś celowo podaje informacje w sposób uniemożliwiający spójną ich interpretację.
Bo jaki sens np. ma podawanie zbiorczej liczby przypadków COVID 19 w kontekście omawiania AKTUALNEGO stanu epidemii (bez podawania trendu)?... (tak podając informacje można sugerować, że epidemia wciąż trwa, nawet w lata po jej wygaśnięciu...)
Jaki sens ma podawanie liczby przypadków bez odniesienia się do liczby wykonanych testów?... (skoro wiadomo, że więcej testów automatycznie będzie oznaczało więcej przypadków, nawet gdyby epidemia była w stagnacji)
Jaki jest sens podawania liczby testów zbiorczo, bez rozbicia ich na typy? (skoro jedne testy wykrywają przeciwciała, czyli coś, co pozostaje w organizmie nawet po wyzdrowieniu, a inne testy są wrażliwe na aktywną postać zakażenia)
Jaki w ogóle jest sens mówienie "jest w Polsce X przypadków zakażenia COVID 19, skoro zbadany został niewielki, a do tego często tendencyjnie wybrany procent populacji?... :shock:

Ale najbardziej dziwię się nawet nie temu, że takie - w mojej ocenie bardzo nierzetelne - informacji o epidemii się pojawiają, lecz to, że...
... ludzie to akceptują! :shock:

Mimo tak fatalnej polityki informacyjnej, wiele ludzi ma przekonanie, że jednak zostali poinformowani, że "wiedzą" istotne rzeczy na temat epidemii. Dla mnie ten styl informacji właściwie przekazuje mi tylko to, że jakaś epidemia chyba (...?) jest. Ale już co do tego, jaki jest rozmiar, stan rozwoju, jakie wynikają z niej zagrożenia - to wszystko odbieram jako tak totalnie mętne, iż po owym poinformowaniu mnie, nie zamierzam mieć zdania w tej kwestii. Ani zdania na plus, ani na minus, ani z przesadnym lękiem o zachorowanie, ani z negacjonizmem covidowym. Po prostu uznanie całej tej sytuacji za nieokreśloną.

Nie chciałbym jednak tutaj kolejnej dyskusji na temat epidemii COVID 19, ani nawet na temat polityki informacyjnej mediów. Wątek zacząłem z intencją zastanowienia się nad tym, CO UZNAJEMY ZA WIEDZĘ, ROZUMIENIE. Czyli chodzi o problem:
kiedy uznajemy się za właściwie (wystarczająco) poinformowanych?

Aby jakoś rozpiąć zagadnienie w umyśle, posłużę się przykładami:
Małe dziecko pyta: skąd się wziąłem? - rodzic odpowiada "bo dzieci powstają wtedy, gdy mają kochającego się tatusia i mamusię". Dziecko jest zadowolone, uważa się za poinformowane. Czuje się poinformowane, bo COKOLWIEK W UMYŚLE I EMOCJACH ZOSTAŁO PORUSZONE. Bo znalazło JEDNO ODWOŁANIE, do czegoś co zna - tatusia i mamusię.
Przykład skrajny w drugą stronę
Naukowiec - fizyk stawia problem: dlaczego elektron ma tę wartość masy spoczynkowej, jaką mierzymy w eksperymentach? (z tego co mi wiadomo, wciąż nie znamy - jako ludzkość - dobrej odpowiedzi na to pytanie)
Odpowiedź: bo "taką elektrony mają właściwość, wynikającą ze struktury materii" NIE jest właściwą odpowiedzią.
Odpowiedzią, której oczekiwałby fizyk, byłoby PODANIE SPÓJNEJ TEORII, która powiąże masę elektronu z innymi fenomenami, z pozostałą wiedzą o rzeczywistości.

Czym się różnią te dwa przypadki "bycia poinformowanym" - dziecka i wspomnianego fizyka?
- Wg mnie różnią się OCZEKIWANIAMI, czym jest wyjaśnienie.
Dziecku można odpowiedzieć cokolwiek, wskazać na dowolną okoliczność, a wtedy dziecko uzna, że tak to właśnie jest. Fizyk z powyższego przykładu tego rodzaju cokolwiekiem się nie zadowoli. On ma dość wyraźnie SPRECYZOWANE OCZEKIWANIA względem tego, jaka odpowiedź powinna być.
Dziecko nie rozumuje jeszcze w ramach wiązania informacji w całość. Ono jest przekonane, że świat składa się z prostych zależności - cegiełek, w których rzecz A jest powiązana z rzeczą B, co wyczerpuje opis sprawy. Fizyk, który zetknął się z zaawansowanym modelowaniem, oczekuje w odpowiedzi CAŁEGO SYSTEMU POWIĄZAŃ, które wiążą w całość - doświadczenia, pomiary, wzory matematyczne, opisy słowne, metodologię naukową. To jest zupełnie innej klasy wyjaśnienie, niż wyjaśnienie dla dziecka.

Gdy patrzę na ogół reakcji ludzi, to jednak mam wrażenie, że zdecydowana większość populacji czuje się poinformowana, gdy dostaje odpowiedź klasy dziecka, gdy się WSKAŻE COŚ. Ludzie nie pytają najczęściej o spójność podanych informacji, o zastosowaną metodologię, o szczegóły. Dostają odpowiedź, jak w przypadku informowania o epidemii COVID 19, w rodzaju "jest dużo przypadków choroby". I to ich zadowala. Nie pytają dalej, które przypadki są tymi aktywnymi, a które są wyleczonymi, nie pytają o to, co właściwie nam w tej epidemii wzrasta (liczba przypadków narastająco, czy procentowo w populacji). Większość poprzestanie na percepcji "jest duża liczba jakichś tam przypadków, więc jest epidemia".

Nie będę ukrywał, że (w końcu sam jestem fizykiem), bliższy jest mi sposób uznawania za "wiedzę" przekazanie jakiegoś w miarę KOMPLETNEGO SYSTEMU - OPISU. Pojedyncze informacje traktowałbym jako coś, co samo w sobie niewiele wyjaśnia. Dopiero pełen opis, z modelem, ze wskazaniem słabości systemu (to czego nie wiemy), z oszacowaniem poziomu błędów (zawsze takie występuje) jest dla mnie informacją, którą mógłbym określić mianem "wiedzy". Dopiero jak wiem konkretnie co z czym, dlaczego, na jakich zasadach, a na jakich zasadach już nie, to będę sobie coś klasyfikował jako wiedzę.

Irbisol

Może trochę obok - ostatnio zadzwoniła do mnie pani z urzędu, dlaczego nie złożyłem jeszcze wniosku o zapłatę jednorazową za przekształcenie własnościowe gruntu zamiast płacenia przez 20 lat. Bo czekałem na pismo. Okazuje się, że można było samemu to składać bez czekania na pismo.
Naprawdę tak trudno jest POINFORMOWAĆ, że to czekanie nie jest konieczne? Tymczasem wszędzie trąbili, żeby czekać na kawałek papieru.

towarzyski.pelikan

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Powrócę jednak do tematu głównego tego wątku.
Uważam go właściwie za swego rodzaju kwintesencję rozumowania zmierzającego w stronę poprawności. Układ z grubsza jest taki
1. Intuicyjnie odbiera świat praktycznie każde stworzenie, które wykazuje jakieś reakcje na bodźce. Intuicja jest tym czymś, co się pojawia automatycznie, czasem nawet instynktownie. Ona daje odpowiedź, ale nie daje odpowiedzi na pytanie: DLACZEGO tę odpowiedź właśnie wybrano, jest to odpowiedź "tak w ogóle". Intuicja daje odpowiedź i już.
2. Umysł, który pragnie czegoś więcej, niż pozostawać na łasce tego co przychodzi jako gotowy efekt, do czego nie da się "zajrzeć", przeanalizować tego, ujrzeć w nowej konfiguracji, musi odejść od tego intuicyjnego "tak jest, bo tak jest, tak w ogóle jest". Umysł pragnący ŚWIADOMOŚCI pyta o konkrety.

Czym są owe konkrety?
- Często będzie to jakiś MODEL
- Na minimalnym poziomie będzie to przynajmniej wskazanie jakiejś mocnej zależności, KORELACJI z czymś co inna intuicja rozpoznaje względnie stabilnie.
- może też być wskazanie TENDENCJI.
- będzie wyłonienie OBIEKTÓW - pojęć.
Efektem będzie rozumowanie dyskursywne, czyli logiczne, oparte o symbole i strukturę pojęć.

Pod spodem wciąż intuicje będą działały, ale przynajmniej pewną ich część zastąpi ROZUMOWANIE OBIEKTOWE. Rozumowanie obiektowe jest wyłonieniem się obiektywności z oceanu incydentalności, aby pożeglować w stronę jakiejś postaci wiedzy (trwałych, uniwersalnych wzorców rozumowania). Obiekty są abstrakcjami, istnieją w umyśle, gotowe do obsłużenia nie jednej, tej właśnie sytuacji, lecz wielu podobnych sytuacji. One też jakoś dają szansę na tworzenie odpowiedzi na pytanie DLACZEGO?

Tu ktoś może powiedzieć, że totalny intuicjonista też używa pytania DLACZEGO. Jest jednak dość podstawowa różnica pomiędzy obsługą tego pytania przez intuicjonistę, a obsługą przez kogoś rozumującego dyskursywnie. Intuicyjne rozumowanie obsługuje pytanie dlaczego na zasadzie "bo tak uznano", czyli nie odnosząc się do żadnej głębszej struktury. Intuicjonista odpowiada na pytanie DLACZEGO mniej więcej w stylu: bo tak jest, bo coś (pojedynczego, a nie strukturalnego). Rozumujący dyskursywnie podaje w odpowiedzi SYSTEM INTERPRETACJI, a nie pojedyncze stwierdzenie, nie pojedynczą okoliczność.

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Wyjaśnienie "bo to Bóg" jest tyle samo warte co " bo elektrony tak mają".
Ale oceniasz te wyjaśnienia różnie.

Michał Dyszyński

Irbisol

A skąd wiesz, że to moja arbitralna ocena i że nie mam na to logicznego wytłumaczenia?
Które btw. wydaje się tak oczywiste, że go nie przedstawiłem. Zrobię to zatem teraz.
Stwierdzenie "bo jest Bóg" jest równoważne "jakoś to działa i już". Nie tłumaczy mechanizmu działania, nie pozwala na przewidzenie czegokolwiek ani na wpływanie na to. Jest to tak samo ZEROWA informacja.
Gdyby ludzi sobie wszystko Bogiem tłumaczyli, to do tej pory byśmy w jaskiniach koczowali.

Semele

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Właśnie o tym piszę. Równie dobrze możesz przyjąć założenie przeciwne.
Jaka jest wtedy różnica oprócz innej treści?

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński