ŚFiNiA

Michał Dyszyński

W swoim życiu spotykałem zaskakująco (przynajmniej dla mnie) dużo ludzi, którzy - nie wiem, na ile świadomie - używali emocji negatywnych jako zasłonę dla swojej nieuczciwości intelektualnej. Działa to prawie zawsze tak samo - gdy pojawia się spór, a ktoś czuje się, że jakby nie miał racji, to nagle robi się rozdrażniony, wściekły, napastliwy. Jeśli próbuje się dalej drążyć temat, to gość zupełnie przestaje odpowiadać na merytoryczne aspekty, a atakuje personalnie. Dzięki temu nie nie musi już się "kłopotać", czy rację w danej sprawie miał, czy też nie, istota sporu schodzi na plan boczny, a na tapecie jest nowy temat główny - jaki to przeciwnik jest taki, albo i owaki.
Z ludźmi, którzy tak reagują, drążenie sprawy robi się niemożliwe. Po prostu już nie wracają do tamtego tematu, tylko atakują, wypominają prawdziwe bądź domniemane grzechy ich przeciwnika w dyskusji, okazują wciąż więcej złości, rozdrażnienia. Teraz już wszystko "robi się dozwolone", zamiast odpowiedzi na konkretne pytanie, jest drwina, czy czepianie się formy pytania, okoliczności pytania, kwestii, czy pytanie zadawać należy, czy nie, albo czegoś co kiedyś zaszło, albo swojej rzekomej intencji ma druga strona. Jak ktoś zaczyna oskarżać osobę, to już prawdziwa dyskusja po prostu pada, ulega destrukcji. Już nie o nią chodzi, tylko o te emocje.
Myślę, że część tak reagujących dyskutantów używa okazywania emocji świadomie - jako wykręt, czy formę eskapizmu. Większość może świadoma w pełni w tym względzie nie jest, ale w podświadomości czuje, że to im "pomaga" wyjść z opresji, więc taki chwyt stosują.

Te negatywne emocje, wywoływane gdy coś robi się nie po myśli, są więc usprawiedliwieniem dla zakłamania, dla nieuczciwości intelektualnej. Choć też - z innej strony patrząc - są też tej nieuczciwości źródłem. Są nim szczególnie wtedy, gdy sprawa dotyka ego osoby. Chorobliwie ambitni, nie przyjmujący krytyki ludzie mają w zdecydowanej większości przypadków monstrualnie rozdęte ego. To ego funkcjonuje w ich psychice trochę jak osobna istota, która broni się przed atakami, która chce zawłaszczyć całość myśli i uczuć. To taki diabeł - kusiciel i kłamca. Jeśli założeniem nadrzędnym jest "ja jestem wspaniały, a inni ludzie to śmiecie", to wszystko pod to założenie się dopasowuje, emocje też. Dlatego gdy cokolwiek naruszy ten dogmat o wyższości ego tego typu osoby, to reakcją będzie atak frontalny.
W moim życiu jakoś sporo mi się zebrało tych konfliktów z ludźmi o nadętym ego. Wniosek główny z nich jest taki, że jest znikoma szansa, aby ludzie o takiej psychice byli w stanie zdobyć się na bezstronność, obiektywizm, uznanie własnych słabości, czy błędów. Właściwie nigdy nie dochodzi do takiej sytuacji w bezpośredniej rozmowie; choć czasem pojawia się taka refleksja w zaciszu własnych myśli, gdy ludzie odejdą, emocje trochę opadną...

W swoim czasie sformułowałem sobie takie "prawo" dotyczące mojego osobistego traktowania innych ludzi. Prawo to brzmi: uważam dyskutantów za równych sobie (nie lekceważę ich intelektualnie, mentalnie) dopóki panują nad wyrażaniem negatywnych emocji, dopóki SĄ W STANIE ROZWAŻAĆ argumenty jako tako dyskursywnie, kontrolując chciejstwa i pragnienie "ma być po mojemu i już". Gdy ktoś, w odpowiedzi na merytoryczne argumenty, atakuje personalnie, gdy się zaczyna złościć, wygrażać, rzucać obelgi, to (z założenia, to jest rodzaj uznanego "prawa dyskusji") Z AUTOMATU zostaje uznany za niepełnosprawnego intelektualnie. Od tego momentu oceny takiej osoby są po prostu przeze mnie lekceważone, są traktowane jako powstałe w warunkach emocjonalnego wzburzenia, a nie rozumu, jako objaw subiektywnego nastawienia, a nie poprawnych funkcji umysłowych. Są to oceny DOMYŚLNIE NIEWIARYGODNE, z dużym prawdopodobieństwem błędne (choć nie koniecznie muszą być błędne, raczej należy je uznać za chaotyczne, nie wynikające z jakiejś logicznej analizy). Od tego momentu rozmowę z taką, nie panującą nad emocjami osobą, traktuję trochę jak rozmowę z wariatem - któremu co prawda trzeba wybaczyć jego wybryki, ale też którego przekonania i oceny "spuszcza się na bambus".
W jednym z odcinków sagi Star Trek jest fajny motyw, w którym kapitan statku oddaje dowództwo, bo zorientował się, że nie jest w stanie panować nad swoimi emocjami. Ja za samą taką decyzję byłbym skłonny mu owo dowództwo przywrócić - wszak oto właśnie zdystansował się od emocji, uznał coś obiektywnego ponad swoimi emocjami. Ale sam motyw chyba warto byłoby rozpropagować w postaci jakiegoś odgórnego uznania schematu: uznajemy cię za dyskutanta równego nam i wartościowego, dopóki nad sobą panujesz, czego objawem jest nie poddawanie się chęci osobistej napastliwości, złości. Jeśli ktoś opanować tej złości w pewnym momencie nie potrafi, to zostaje...
... uznany za intelektualnie niepełnosprawnego (kolokwialnie za głupka), przynajmniej na jakiś czas niepełnosprawnego. Wróciłby do dyskusji na równych prawach, gdy się opanuje, przeprosi, a dodatkowo jakoś udowodni, że umie rozważać nawet takie argumenty strony przeciwnej, które go drażnią, są trudniejsze do zaakceptowania.

Kruchy04

Michał Dyszyński

Osobiście trochę uważam, że pewien rygoryzm kontaktów w dyskusji powinien być uznany za swoistą DANINĘ dla otoczenia, wykazaniem "jestem w pełni możliwości umysłowych, funkcjonuję obiektywnie, nie ulegam słabościom".
Ale też z tego wynika i dodatkowy chyba ciekawy aspekt sprawy - ODPORNOŚĆ NA ATAK też jest swego rodzaju dowodem panowania rozumu. Jeśli ja - zaatakowany odpowiem rozważnie, z dystansem, logicznie i rozsądnie, to daję tym dowód: patrzcie! Mój przeciwnik uległ uczuciom, emocjonuje się, stracił obiektywizm spojrzenia, ale ja wciąż "jestem w formie", nawet będąc zaatakowanym, nawet w obliczu jakiejś tam postaci wyzwania.
Mi najbardziej imponuje spokojna, rzeczowa, pozbawiona agresji riposta na bardzo agresywny atak. Ktoś, kto tak jest w stanie reagować, daje tym wyraz mocy mentalnej, ukazuje swoje opanowanie, rozsądek, kontrolę.

Czy jednak czasem nie oznacza to, że jest chłodnym manipulantem, który świadomie coś mataczy?
- Niewątpliwie tak MOŻE być. Taki przypadek najczęściej daje się wykluczyć analizą o co w sprawie chodzi. Jeśli sprawa dotyczy kwestii, w których ktoś nie ma jakiegoś osobistego interesu mataczenia, to także nie widać powodu, aby kogoś o coś podobnego podejrzewać.

Michał Dyszyński

Chcę temat uzupełnić własnym wpisem do innej dyskusji: