ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Od dłuższego czasu toczy się na sfinii dyskusja na temat tego: na czym polega poprawne wnioskowanie?
Główny problem, jak mi się zdaje polega na tym CO JEST PEWNE NA START?
Może nic nie jest pewne?

W podziale światopoglądowym zakładane są różne opcje tego, czemu na start warto zaufać?
- nauce?...
- autorytetom (może Biblii)?
- samemu sobie?...
W końcu SKĄDŚ POTWIERDZENIE TRZEBA MIEĆ (potwierdzenie dla jakiejś tezy - tutaj dowolnej - jaką głosimy).

Ateiści zwykle na szczycie tego, czemu warto wierzyć stawiają naukę. Problem w tym, że nauka się nieustannie zmienia, POWĄTPIEWANIE, KWESTIONOWANIE TEGO CO AKTUALNE, WPISANE W METODOLOGIĘ NAUKI. Jest to podstawowy postulat metodologiczny. Tymczasem oto niektórzy chcieliby właśnie ów fundament nauki (kwestionujemy wszystko) DOKŁADNIE ZANEGOWAĆ. Bo przecież postulat w rodzaju "niezaprzeczalne są stwierdzenia nauki" (a mamy realnie jedynie AKTUALNĄ wersję tejże) nauki oznacza de facto, że w żadne stwierdzenie nauki nie wolno komuś zwątpić, czyli nauki nie wolno jest...
rozwijać. Wszak rozwój nauki bezpośrednio wynika z prób negacji dotychczasowej postaci tejże nauki.
Tak więc postulat uznania twierdzeń nauki za niezaprzeczalne należałoby uznać jak z gruntu nienaukowy.

Z postulatem uznania za niezaprzeczalne źródeł religijnych (np. Biblii) mamy inny problem. Jest nim poetycko - literacki charakter tych ksiąg. Czyli, nawet już abstrahując od samej merytorycznej zawartości Biblii, Koranu, Bhagavad Gita, czy innych źródeł, to postulat jakiegoś ścisłego oparcia się na tych księgach jest ostatecznie NIEREALIZOWALNY ŚCIŚLE. Z tych samych tekstów ksiąg źródłowych religii mamy religie "porozpadane" na wielką mnogość odłamów - szyici, sunnici, sufi, alawici (i wiele innych) w islamie, katolicy, protestanci, prawosławni, Świadkowie Jehowy - wszyscy opierają sie na Biblii, zaś szkoły buddyzmu (nieraz zwalczające się) też można liczyć w setki, jak nie tysiące. Samo to już dowodzi, iż uznanie autorytetu ksiąg religijnych za niezaprzeczalną podstawę rozumowania po prostu się nie udaje.

To może należałoby wystartować od postawienia na szczycie epistemologicznej układanki samego siebie?
Niewątpliwie jest jeden poważny argument za takim podejściem - polega on na tym, że negując jakiekolwiek własne przekonanie na zasadzie "to nie powinno być własne przekonanie"; czyli w konsekwencji dalej odmieniając to zdanie, za chwilę wylądujemy z posiadaniem JAKO WŁASNEGO tego nowego przekonania. :rotfl:

Ale jeśli zasada negowania siebie miałaby być słuszna, to teraz powinniśmy zanegować właśnie to zaprzeczone przekonanie. Czyli wracamy do pierwotnego przekonania. Które należałoby (jeśli wciąż negujemy siebie, a powinniśmy bo zasada wątpienia jest ogólna) znowu zanegować... itd...
Czyli mamy sprzeczność, nielogiczność jako absolutną konieczność postulatu nie ufania sobie tak z zasady. To sugeruje, że jednak jakieś minimum zaufania sobie jest ABSOLUTNIE NIEZBĘDNYM POSTULATEM LOGIKI.
Jak daleko jednak mamy się z tym postulatem posunąć?

Bo jednak doświadczenie uczy, że człowiek może też przeczyć samemu sobie, może popełniać błędy, czy zwyczajnie nie potrafić wypracować sobie stanowiska na jakiś temat. Gdybyśmy zatem jako ogólną zasadę postawili stwierdzenie, iż należy po prostu całkowicie ufać swoim przekonaniom, to za chwilę wylądujemy w licznych sprzecznościach tego co "nam się wydawało", czy jakimś braku wskazania co właściwie jest owym właściwym przekonaniem.
Sytuacja ze startem epistemologicznym wygląda na patową...

Co dałoby się zaproponować, aby w ogóle nie wylądować w takiej absolutnie czarnej matni, z przekonaniem, że nic kompletnie nie da się stwierdzić zasadnie?...

W moim przekonaniu wyjściem jest uznanie za standard ROBOCZEGO CHARAKTERU wszelkich przekonań. Absolutnej pewności stwierdzeń PO PROSTU NIE MA. A jeśli ktoś w to wątpi, to prosiłbym go o podanie dowolnego stwierdzenia, które nie pochodzi od:
- umów językowych (te się zmieniają)
- postulatów logiki i metodologii (nie zostały one potwierdzone dowodem, bo są POSTULATAMI, czyli właśnie czymś założonym, nie potwierdzalnym, wybranym jako SYNTEZA znanych ludziom rozumowań).
- postulatu zdrowia psychicznego (minimalnego rozsądku) tego, kto pogląd formułuje.

Mając założenie o roboczym charakterze każdego (!) znanego nam stwierdzenia, nagle dostrzeżemy, że większość problemów ze startem myślenia nam się jakoś porządkuje.
- "wraca nam" poprawność metodologii naukowej zakładającej poprawność wątpienia w aktualny stan wiedzy.
- sensowne stają się dysputy różnych odmian interpretatorów dla treści ksiąg religijnych
- nawet przekonania na temat własnych poglądów zyskują nowy "wymiar" - możemy z jednej strony ufać sobie (do jakiegoś stopnia), ale też jest tu furtka, aby kwestionować (gdy zajdzie potrzeba) różne błędy rozumowania, percepcji...

Co ciekawe, założenie roboczego charakteru dla wszelkich stwierdzeń pozwala nam rozwiązać cała masę innych sprzeczności w rozumowaniach.
1, Wyjaśnia się rola postulatu w teoriach/modelach - budują one owe teorie, ale nie gwarantują poprawności ich zastosowania (teoria może nie pasować do danych). W razie czego teorię/model się zmienia na taki, który już pasuje, albo (ściślej) LEPIEJ PASUJE.
2. W religii powraca sens dla uznania wielkości Boga - teraz to nie sformułowanie na temat Boga jest absolutne, lecz Bóg jest absolutny. Sformułowanie jest ZAPEWNE ROBOCZĄ WERSJĄ OPISU (zrozumienia przez człowieka) tego, jaki jest Bóg. W tym momencie przywracamy Bogu jego należne miejsce - to on panuje nad logiką, a nie my swoimi sformułowaniami "zamykamy Boga" w naszym rozumowaniu.
3. Doskonalenie umysłu/świadomości staje się czymś naturalnym - bo zapewne zawsze będzie możliwa lepsza wersja rozumienia każdej rzeczy/zagadnienia
4. Naturalnym staje się POROZUMIENIE POMIĘDZY LUDŹMI (czy ogólniej świadomościami), bo teraz nikt nie powinien zakładać, iż jest jakimś depozytariuszem ostatecznego sensu, lecz należy/warto/trzeba się dogadywać, znajdować wspólne wersje dla wspólnie omawianych kwestii.

Jak więc wygląda schemat poprawnego rozumowania?
Ja opisałbym go za pomocą następujących faz:
Faza 1 - zbiór luźnych doznań, kolekcjonowanie danych, lecz na tym etapie BEZ POSTULOWANIA ZWIĄZKÓW MIĘDZY NIMI
Faza 2 - sformułowanie jakiejś hipotezy na temat obowiązującej zależności w zebranych danych. Hipoteza ta ma STATUS ROBOCZY.
Faza 3 - Hipoteza jest testowana pod kątem spójności z aktualnymi danymi, a dalej także z nowymi danymi sklasyfikowanymi jako pasujące do zagadnienia.
Faza 4. Zaczynamy wierzyć naszej hipotezie - staje się ona "prawem", co powoduje, że ZACZYNA ONA SŁUŻYĆ DO POSTULOWANIA ZACHOWANIA SIĘ NIEZNANYCH, PRZYSZŁYCH DANYCH, ROZPOZNAŃ.
W taki sposób tworzymy sobie prawa dla naszej wiedzy - stanowią one syntezę doświadczeń z danymi, które zebraliśmy, sformułowanie jakiejś reguły, która ma obowiązywać także dla nowych danych o adekwatnym typie. Ważne tu jest jedno zastrzeżenie - żadne takie prawo nie jest absolutne. To co wiemy, co stało się wiedzą, sprawdziło się bowiem dla znanych danych, może jakoś potwierdziło się dodatkowo (jeśli mamy możliwość weryfikacji dodatkowymi metodami) dla nowych danych, lecz NIEZNANY JEST OSTATECZNE ZAKRES obowiązywalności takiego prawa. Ma ono wciąż status wiedzy roboczej, być może wymagającej zmiany, gdy zajdą dodatkowe okoliczności.

Tu na koniec warto dodać jedno ważne zastrzeżenie - prawa są odczytywane, interpretowane UMYSŁEM. Bardziej zaawansowany umysł jest w stanie sformułować i stosować bardziej zaawansowane postacie praw. Uczniowi podstawówki przedstawia się prawa na poziomie elementarnym. Uczniowi liceum zwykle daje się do nauczenia wyższą postać praw na ten sam temat. Jeszcze trudniejszą postać praw usłyszą studenci szkół wyższych. Najbardziej zaawansowane postacie praw/wiedzy mogą "zasiedlić" umysły geniuszy nauki. Ludzkich geniuszy, mających możliwości intelektualne na poziomie aktualnym. A jeśli skonfrontujemy wiedzę (postać prawa na dany temat) aktualną z tą, którą miałby hipotetyczny geniusz - kosmita o IQ=1000, wyposażony w dorobek pokoleń tysięcy lat pracy naukowców podobnych ludzkim, ale dalej znacznie bardziej zaawansowanych, niż ludzkie?...

To wszystko raczej jakoś chyba sugeruje, że jest poważny sens w uznaniu właściwie każdego prawa, każdej znanej nam wiedzy za ROBOCZĄ WERSJĘ. Zaś rozwój wiedzy, świadomości, umysłowości należałoby traktować jako nieskończony.

wujzboj

Może parę uwag, które nasunęły mi się podczas lektury.

We wstępie piszesz o różnych spotykanych sposobach wybierania punktu startowego. Sądzę, że we wszystkich podanych przez ciebie przykładach przebija ta sama fundamentalna zasada: komunikacja między ludźmi odbywa się na płaszczyźnie publicznej, a punkt startowy musi leżeć na płaszczyźnie prywatnej. Jeśli nie leży, to mamy do czynienia nie z wyborem punktu startowego, lecz z indoktrynacją. Czyli z programowaniem zachowań, dokonywanym przez jakieś czynniki zewnętrzne.

Nauki na przykład nie da się uznać za podstawę przede wszystkim dlatego, że jej metodologiczne założenia wykluczają się z wymogiem bycia podstawą światopoglądu. Światopogląd musi być prywatny, nauka ma obowiązek być publiczna.

Jeśli chodzi o Biblię czy inne święte pisma, to faktycznie podlegają one interpretacji, są nieścisłe. Z tego powodu twierdzenie "opieram się na Biblii" zawsze znaczy w praktyce: "opieram się na pewnej interpretacji Biblii". A interpretacja wymaga z kolei oparcia się na czymś innym. Czyli w sumie na jakimś innym autorytecie. Spróbujmy więc spojrzeć na autorytety ogólnie.

O ile autorytetem jest ktoś inny, niż ja sam, to jego słowa mogą być o tyle jednoznaczne, o ile niosą publiczne treści. To zaś jest za mało, by stać się podstawą światopoglądu, ten bowiem musi być prywatny. Problem sprowadza się więc w ogólności do niekompletności publicznych treści: dane istotne dla światopoglądu są tracone w momencie, gdy prywatne staje się publicznym, oraz prywatnie dodawane w momencie, gdy publiczne staje się prywatnym.

Powoduje to, że - jak piszesz - każdy musi być w ostateczności autorytetem dla siebie samego. Co, rzecz jasna, w żadnym przypadku nie kłóci się z korzyściami odnoszonymi z używania publicznych autorytetów w sferze publicznej, ani z korzyściami odnoszonymi z prywatną interpretacją opinii głoszonych publicznie przez autorytety w sprawach dotyczących sfery prywatnej.

To tyle co do wstępu. Dalej piszesz o czterech fazach rozumowania. Trudno się z tym opisem nie zgodzić. Ważne jest jednak w tym wszystkim także to, co łatwo jest gubione z oczu w wielu dyskusjach sięgających do podstaw: że stałym elementem w tej całej zmienności i na całej tej niekończącej się drodze jest właśnie niezbędne przekonanie, że w każdej chwili mogę traktować moje własne oceny poważnie. Wiem, że jestem omylny, ale nie podważa to tego fundamentalnego zaufania mnie do mnie samego. Bo to ja sam jestem także detektorem i korektorem tych błędów.

Michał Dyszyński

Irbisol

A co jeżeli 10000 innych hipotez tak samo genialnie się falsyfikuje?

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Dyskurs

Michał Dyszyński

Dyskurs

W nomenklaturze amerykańskiej, charakter moralny = sumienie o którym piszesz.

W nomenklaturze amerykańskiej, funkcja mózgu intuicyjnego/mózg najwyższy = możliwość "uniesienia się" powyżej intelektu czasami "sklejonego" z instynktem i emocjami aby spojrzeć na kwestie z lotu orła i odczuć w sercu czy to co się widzi jest zgodne w systemem wartosci czy nie. Pomyśl o funkcji intuicyjnej/mozg najwyzszy jako tej która wycisza instynkt i emocje (tandem podswiadomosci) na korzysc tandemu intelekt i odczucie/wartosciowanie (tandem swiadomosc).

Przykład:

Funkcja mózgu instynktownego: "Jestem głodny."
Funkcja mózgu emocjonalnego: "Zjadłoby się lody waniliowe."
Funkcja mózgu intelektualnego: "Nie przytyje czasem?"
Funkcja mózgu intuicyjnego: "Jeśli nie zjesz zbyt dużo lodów a potem pójdziesz na spacer, to o tyciu nie ma mowy."

Człowiek żyjący w równowadze 4 funkcji mózgu nie jest w stanie być zmanipulowany przez drugą osobę, bo po pierwsze ma znacznie wyższą świadomość od manipulanta a po drugie emanuje taką energią, że się podświadomości nie kłania - odczuwa i rozpuszcza niskie intencje w lot. Wiem to na swoim przykładzie

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

Dyskurs

Irbisol

Michał Dyszyński