ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Spieramy się tu na sfinii w różnych sprawach. Widać, że ludzie mają ogólnie dość mocno odmienne zdania. Ale chyba z duża dozą prawdopodobieństwa należy przyjąć, że każdy (prawie, z wyjątkiem cynicznych troli) jest przekonany o słuszności swojego rozumowania, uważa swoje podejście za właściwe. W końcu gdyby uważał coś przeciwnego, to by zmienił zdanie właśnie na to przeciwne.
Skoro tak, skoro wszyscy tu "jedziemy na tym samym wózku", to zasadne wydaje się postawienie pytanie: na ile jak różnię się od innych (szczególnie moich adwersarzy) w swoim przekonaniu, że to ja mam rację, a wszyscy mający zdania odmienne się mylą.
Gdyby przyjąć zasadę pewnej symetrii, założyć brak wyróżnionego punktu odniesienia, to chyba trzeba by przyjąć, iż nie mam prawa do takiego ostatecznego uznania się za posiadającego lepiej uzasadnione poglądy. Z drugiej strony każdy intuicyjnie odczuwa to - ależ jednak to ja mam rację! Inaczej być nie może, niż to widzę, bo by się to wszystko "kupy nie kleiło". No tak, ale inni dokładnie to samo myślą względem swoich przekonań.. :cry:

Przyznam, że mam swoją prywatną ambicję - w takich sytuacjach nie iść na łatwiznę, nie zakładać po prostu tego co wygodne (choć jakże mało prawdopodobne), że to ja jestem tym jedynym wyróżnionym punktem wszechświata, który zawiera akurat ten właściwy pogląd na to, czego się tknie. Ale jak to sprawdzić?
Jasne jest, że poprawność opinii - tej mojej, a także tej konkurencyjnej - będę ostatecznie oceniał SWOIM UMYSŁEM. Ale wcześniej tenże umysł wybrał już tę moją opcję! Czyli zapewne będzie miał "przechył" w stronę tego, co sobie wykalkulował, założy filtr poznawczy w stronę swego poglądu. Czy jestem zatem bezpowrotnie skazany na subiektywizm?...
Ale jeśli tak musi być, to jesteśmy w małym piekiełku subiektywizmów i bronienia każdy swego. Na to ktoś powie: ale przecież ludzie w grupach razem się zgadzają - czyli jednak skłaniają się do swoich poglądów. Bliższa analiza jednak najczęściej wykaże, że tego rodzaju uwspólnienia poglądów raczej rzadko mają charakter intelektualny. Większość ludzi (na szczęście nie wszyscy) WZORUJE SIĘ NA LIDERACH, ufają przywódcom, autorytetom. I to w ten sposób ludzie najczęściej miewają wspólne poglądy - po prostu nawet ich do końca nie mają przemyślanych, tylko powtarzają to, co powie lider.
Trochę inaczej jest w kręgach intelektualnych, naukowych - tam obowiązuje zasada krytycyzmu, potwierdzania niezależnego tez. Ale też swoja rolę mają autorytety, też nie ma idealnego oparcia się na "czystych argumentach rozumowych", ludzie bywają koniunkturalni, ulegający tradycjom, modom, naciskom itp.
Kluczowym pytaniem jest: jak można by samemu nie popaść w pułapkę daleko posuniętego subiektywizmu?
Bo osobiście nie mam złudzeń co do tego, że da się być całkowicie obiektywnym. To się może zdarzać czasem, ale każdy myśli swoją głową, doczepia poglądy do swoich doświadczeń i wiedzy, ma swoje nawyki, style rozumowania, poglądy z dzieciństwa itp. Wszystko to będzie jakoś wpływało na tworzenia sobie poglądu, więc pełnego obiektywizmu nie uzyskamy. Ale też chyba można się do niego zbliżać. Jak?
Pierwszym prawem osoby szukającej obiektywizmu byłoby: ZAWSZE choć trochę zastanowić się nad tym, jakoś tam uczciwie postawić pytanie: czy mój przeciwnik w dyskusji nie ma czasem racji?...
Są ludzie, którzy nie posiadają prawie wcale zdolności do refleksji, weryfikacji swoich przekonań. Oni będą zawsze bronili swego, bo to ICH pogląd. I nieraz będą bronili aż do absurdu. Ta przypadłość jest dość częsta u menedżerów, którzy mają przeświadczenie o konieczności obrony swojego "autorytetu", więc dla nich najważniejsze jest, aby się im nikt nie sprzeciwiał. Dlatego - sorry, drodzy menedżerowie (to nie jest do wszystkich, bo wyjątki jak najbardziej się zdarzają i są znane) - ale ja widzę trochę (!) kastę menedżerów na poziomie mentalnych głupków (nie głupków w ogólności, to są to zwykle ludzie inteligentni, posiadający sporą wiedzę, chodzi o coś subtelniejszego, ten aspekt mentalny), ludzi nieprzekonywalnych, niezdolnych do w pełni krytycznej refleksji nad poglądami, które akurat (często przypadkowo) zawitały do ich głowy. A oczywiście wyjątki od owej reguły menedżerskiej głupoty są i to nawet dość liczne (ale jednak to są WYJĄTKI). Oczywiście nie trzeba być menedżerem, aby być człowiekiem z zasady nieprzekonywalnym, nie dającym sobie najmniejszej szansy na rozważenie zmiany swojego poglądu, nie podejmującym choćby najprostszej próby krytycznego sprawdzenia alternatyw. Tak ma bardzo wielu ludzi.
Dlatego moją twardą zasadą w tym względzie jest: jeśli ktoś ma coś przeciw mojemu zdaniu, to choćby raz, choćby w minimalnym stopniu (ale lepiej w pełnym stopniu i z dużym zaangażowaniem) przyjąć roboczo postawę "przeciwnik ma słuszną rację", pójść za jego tropem rozumowania, sprawdzić do czego doprowadzi. Dopiero mając obie ścieżki myśli - własną i tą przeciwną - mogę ostatecznie stwierdzić, czy mam tę (obiektywną) rację, czyn nie.
Tu od razu zaznaczę, że nie każdy obcy pogląd będę zawsze bezpośrednio, w danej chwili tak "dopuszczał do głosu". Wyjątkiem są opcje dawno przez mnie rozważone. Nie zamierzam tracić czasu na wgryzanie się w krytykę, która prowadzi ścieżką dawna przeze mnie poznaną i ocenioną. Nooo, chyba że ów ktoś zaproponuje w owej ścieżce jakąś wyraźną modyfikację, jakiś istotnie nowy element, który sugerowałby, że nie wszystko mam przeanalizowane. Jednak, jeśli widać z góry, że gość gada truizmy, albo próbuje "odkrywać proch" dawno już znany, to nie będę tracił czasu, tylko go zignoruję.
Drugim prawem osoby szukającej obiektywizmu byłoby: POZNAĆ SIEBIE, PRZEANALIZOWAĆ SWOJE FILTRY POZNAWCZE, RÓŻNE "KRZYWE ZWIERCIADŁA" SWOJEJ PERCEPCJI.
W to trzeba włożyć pracę, pójść często przeciw uczuciom, pierwszym rozpoznaniom. Ale to się da zrobić - tzn. jak mamy wadę wzroku, to warto jest zakładać, że jakiś obszar widzenia będzie u nas niedokładny i nie polegać za bardzo na rozpoznaniach z owego obszaru. Jeśli odkryliśmy w sobie skłonność do faworyzowania jakiegoś ulubionego poglądu, zbyt łatwe odrzucanie koncepcji przeciwnych, to TYM BARDZIEJ TRZEBA SIĘ ZMUSZAĆ do przyjrzenia się właśnie temu, co nam jakoś tak mało "się podoba". Z drugiej strony gdzieś tu musi być też zdrowy rozsądek - nie można przeczyć swoim przekonaniom w nieskończoność, więc po iluś tam sprawdzeniach, iluś próbach zaprzeczenia (zakładam, że choć uczciwie przeprowadzonych, to nieskutecznych) ostatecznie mamy prawo przyjąć konkretne stanowisko. Ale...
TRZEBA SIĘ UPEWNIĆ, ŻE ALTERNATYWY TEGO STANOWISKA ZOSTAŁY UCZCIWIE ROZWAŻONE.

Dyskurs

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Dyskurs

Michał Dyszyński

Dyskurs

Piotr Rokubungi

Zaprawdę powiadam wam: "...there can be only one..."- czyli ja, nieśmiertelny [ale nie highlander]. :mrgreen:

Pomorzanin

Piotr Rokubungi

Pomorzanin

Piotr Rokubungi

Oraz Allahu akbar!

Pomorzanin

Piotr Rokubungi