ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Przed chwilą, przechodząc obok włączonego telewizora, obejrzałem drobny fragment programu, w którym pewna kobieta, po jakimś tam zdarzeniu (zapewne związanym z walką o zapobieżenie jakiemuś poważnemu zagrożeniu dla dziecka) wypowiada frazę (już niedokładnie cytuję, tylko zachowując ogólną myśl): teraz liczy się dla mnie tylko mój synek.
Czy to w ogóle może być prawda?...
Czy dla tej kobiety przestało się liczyć:
- partner życiowy
- możliwość zarobkowania
- pokój na świecie
- dobre sąsiedztwo
- zdrowe środowisko
- własne zdrowie
itd. itp. ?....
Tak prawdę mówiąc, to nie sądzę, aby tak było.
Owa kobieta wypowiadała swoje słowa w dość szczególnym TRYBIE WYRAŻANIA EMOCJI. Wyrażając emocje, najczęściej skrajnie traktujemy rzeczy, nagle "przestaje się liczyć" wszystko z wyjątkiem tego czegoś, na czym skupiona jest emocjonalna uwaga. Gdyby potraktować owe słowa na serio, to partner życiowy owej kobiety (nie wiem, czy go ma, ale mogę założyć, że ma, bo tak w ogóle to rozważam tutaj dość ogólny przypadek, a nie ten konkretny) może sobie pomyśleć: acha, to ja już dla tej kobiety NIC nie znaczę! Więc facet myśli sobie: ten związek się skończył, pakuję manatki, mówię "żegnaj; było ale się skończyło...".
Myślę, że gdyby tę kobietę spytać już na spokojnie w trybie zastanowienia się, czy rzeczywiście aby na pewno rzeczywiście "tylko" jej synek się dla niej liczy, to by ostatecznie wycofała się z tego stwierdzenia.

Ten przykład w jakiś sposób ilustruje pewną tezę, którą chciałbym sformułować:
W trybie emocjonalnym wypowiedzi bardzo często KŁAMIEMY, czyli mówimy ewidentny fałsz, choć w gruncie rzeczy wiemy, iż jest inaczej, niż mówimy.

Tu ktoś może zaoponować, że to nie jest kłamstwo, przecież tego rodzaju wypowiedzi nie są przemyślane, nie mają w sobie premedytacji, chęci jakiegoś manipulowania innymi, lecz wynikają z zapomnienia się, ze skupienia na czymś konkretnym. Wynikają z pewnej potrzeby bycie JEDNOZNACZNYM w deklaracjach.
Emocje tak mają - one żądają od nas jednoznaczności, twardego zadeklarowana się o jakiejś stronie, skupienia na jednym - właśnie tym, co teraz emocje obrały na swój cel. Ulegamy nieraz temu żądaniu jednoznaczności, nie myśląc o tym, jak jesteśmy odbierani. Jeśliby kobieta z owego przykładu miała rzeczywiście partnera, na którym jej zależało, bo może to był fajny gość, a dowiedziałaby się, dlaczego nagle od niej odszedł, to pewnie powiedziałaby: ojej, ty głuptasie, ja wcale tak nie myślałam, ja tylko tak mówiłam!
No właśnie - sytuacja, w której co innego się myśli, a co innego mówi, nazywa się jednak kłamstwem. Czyli w trybie emocji kłamiemy.

Ja osobiście jestem osobą dość mocno wrażliwą na wypowiedziane do mnie słowo. Ja być może właśnie byłbym z tych gości, którzy po usłyszeniu owej deklaracji od swojej kobiety (jak w przykładzie), z dużym prawdopodobieństwem uznałbym, że ona przestała mnie kochać, całą miłość przelewając na dziecko, a jeśli to nie byłoby moje dziecko, to może spakowałbym manatki. Bo jak ktoś coś mówi, nie będąc do tego zmuszanym, to domyślnie uznaję, że mówi tak myśli, tak jak chce. A jeśli kłamie, to po co kłamie?... :shock:

Ale cóż, ja taki jestem, mocno źle się czuję, gdy ludzie wokół mnie robią coś z impulsu, z emocji, bez przemyślenia. Ja to zwykle biorę za "dobrą monetę", stresuję się tym, uważając iż byłbym jakoś nie fair wobec kogoś, kto coś mówi, a ja miałbym programowo mu nie wierzyć. Więc wierzę. Ale też...
... mam w rodzinie osobę, która mnie trochę zastanowiła pewną wypowiedzią. Jest to osoba właśnie mocno emocjonalna, rzucająca różne uwagi dość swobodnie, nie dbająca o to, czy czasem nie zostaną one odebrane wprost, tak jak znaczą. Owa osoba ze zdziwieniem kiedyś powiedziała z grubsza następującą myśl?
No jak to? A ktoś myślał, że jak ja coś powiedziałam, to myślałam, że to tak jest...
Czyli owa osoba sama jawnie przyznała się, że to jej gadanie jest właściwie raczej formą manipulacji ludźmi, niż przedstawianiem prawdy.
I tu chyba jest pewien problem ogólny z komunikowaniem się - że mamy dwa (główne, może da się więcej wymienić), znacząco odmienne tryby wypowiadania się:
1. tryb komunikowania się skupiony na wierności opisu sprawy
2. tryb manipulacji - czyli osiągania swoimi wypowiedziami różnych celów pobocznych względem tego, co wyraża bezpośrednia treść.
Niektórzy ludzie zdają się być tak przyzwyczajeni do używania trybu manipulowania innymi, że nie sposób jest się często w ogóle dowiedzieć od nich, co myślą, co uznają za prawdę. Być może od tej nieustannej manipulacji w standardzie swojej komunikacji sami tego nie wiedzą - ani co jest prawdą, ani co właściwie myślą...

Michał Dyszyński

Tłem tego tematu jest też spostrzeżenie, że w społeczności zwykle dobrze są odbierani ludzie, którzy prezentują się jako pewni, mający zdecydowane poglądy. Walcząc o różne życiowe sprawy z ludźmi, wśród ludzi, zwykle osiągamy lepsze efekty, gdy prezentujemy się jako pewni siebie - w domyśle "pewnie mający ku temu podstawy", nie wahający się ludzie. Owa korzyść z prezentowania się jako mówiący z przekonaniem i pewnością, przenosi się później na złudzenie, że wystarczy po prostu mówić zdecydowanie, robić wrażenie pewnego siebie, a już...
... będziemy rzeczywiście głosili prawdziwe tezy. Wielu ludzi zastępuje żmudną drobiazgowość sprawdzeń, przemyśliwań, które by merytorycznie zbliżały rzecz do upewnienia się, robieniem dobrej miny, prezentowaniem sprawy w otoczce autorytetu, pewności. Ot, wystarczy być bardziej wyniosłym, mówić z przekonaniem, gromić wątpiących, stosować mniej lub bardziej wymyślne chwyty na słuchaczy, a wielu z nich nam uwierzy. A jak już uwierzą ci, których przekonywaliśmy, to często my...
uwierzymy dodatkowo sami sobie!
No bo skoro tylu nam w to uwierzyło, a mogli zaprzeczać, to "znaczy, że" sprawę dobrze rozpoznaliśmy. Już nie tylko my za nią obstajemy...
Nieco przesadzając, ale może nie tak absolutnie, jeśli bylibyśmy odpowiednio charyzmatyczni, przekonywujący, to wmówimy najpierw ludziom, że 2+2=5, a potem sami w to uwierzymy.
Czyli prezentowanie jednoznacznych, z pewnością wygłaszanych poglądów - w tym obszarze walki i handlu emocjami, ludzkimi sympatiami i antypatiami, przekonywaniem - zaczyna być konkurencją dla prawdy. Ludzie wyspecjalizowani w manipulacji mogą innym ludziom wmówić naprawdę wiele. Stąd, wnioskując po sukcesach takich manipulujących osób, niejeden wyciągnie wniosek, iż właściwie to sama prawda jest niejako tożsama ze zdolnościami do manipulacji, do zdobywania sobie zwolenników. Wielu porzuca wiarę w bardziej obiektywną postać prawdy, zastępując ją "prawdą" rozumianą jako akceptacja sprytnie przekonanych.

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

MaluśnaOwieczka

Michał Dyszyński