ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Chcę poruszyć temat według mnie bardzo ważny, choć jednocześnie jakby powszechnie przemilczany. Co prawda nie jest tak, że nikt zupełnie o tym nie wspomina, lecz raczej, że wspomina się o tym tak czasem, może półgębkiem, incydentalnie, gdy akurat jest jakiś przykład. Ale nie spotkałem się z ogólniejszym rozpatrzeniem zagadnienia.
Chodzi o to, że powszechnie uważa się, iż wymaganie od siebie moralnych, etycznych zachowań właściwie zawsze jest właściwym, poprawnym postępowaniem. Podaje się przykład świętych, którzy byli bardzo radykalni w swoich postawach poświęcenia, czasem ascezy, czynienia dobra dla ludzi. Właściwie to w kontekście moralności jest jakby gra do jednej bramki - uznaje się powszechnie, że im więcej wymagań, im więcej moralnych ograniczeń, tym na pewno lepiej. Czy aby jednak rzeczywiście na pewno?...

Ja osobiście obserwuję postawy ludzi (sam sobie w jakimś aspekcie też tu mogę coś zarzucić), gdy człowieka wymagania moralne paraliżują, powodują iż nie umie podjąć decyzji, a ostatecznie z tej postawy wynika więcej zła, niż dobra. Psychopaci to mistrzowie manipulacji. Taki psychopata, widząc, iż ktoś jest wrażliwy na zarzuty moralne, potrafi to świetnie wykorzystywać, sugerując komuś poczucie winy. Psychopata sam win nie odczuwa, ale chętnie innym winę zarzuca, bo zaobserwował, że to mu daje przewagę - taka wmanipulowana w poczucie winy osoba staje się niepewna, nie potrafiąca przeciwstawić wrogim sugestiom. A potem psychopata z tego korzysta.
Wielu ludzi, pragnąc być miłymi, życzliwymi siedzi cicho, gdy dzieje się zło, gdy np. jakiś drań szykanuje bezradną osobę. Uznając moralną regułę unikania agresji, a jednocześnie stając wobec sytuacji, która wymaga zdecydowanej reakcji, osoba o silnym poczuciu moralności zaczyna funkcjonować w rozdwojeniu - z jednej strony chce przeciwstawić się złu, lecz z drugiej dobrze widzi, iż przeciwstawianie się z kolei tworzy sytuację, w której nasza reakcja eskaluje wrogość, agresję, budzi negatywne emocje. I trudno jest sobie z tym poradzić.
Amisze rezygnują z bardzo wielu zdobyczy cywilizacji w imię wartości religijnych. Czy jednak rezygnacja z owych zdobyczy na pewno podoba się Bogu? Wiele środowisk tradycyjnych domyślnie przyjmuje założenie, iż etycznie korzystne jest działanie po staremu, unikając wypracowanych nowocześnie rozwiązań. Często jednak jest tak, że owo unikanie wykorzystania czegoś dobrego w ostatecznym bilansie tworzy więcej zła, niż gdyby się z owych zdobyczy skorzystało. Czy zaoranie pola koniem jest na pewno bardziej korzystne ekologicznie, moralnie niż zrobienie tego traktorem?
- Właściwie to na jakiej zasadzie miałoby to obowiązywać?... :shock:

To są przykłady. Myślę, że jest ich więcej. Zapraszam do dyskusji nad tym tematem.

Michał Dyszyński

Spotkałem się z osobą, która hołduje przekonaniu (pewnie zaprzeczy, jak to powiem bezpośrednio, choć w innym miejscu sama się wygada z tym podejściem), że zaniechanie robienia czegoś, co nam przychodzi do głowy jest bardziej moralne niż realizowanie tego czegoś. To przekonanie ma swoje źródło w obrazie człowieka jako istoty z natury złej, a już na pewno spontanicznie raczej złej niż dobrej. Dla tej osoby, to co robimy z przymusu, nakazu, jest dobre i moralne, a to co robimy spontanicznie zapewne jest złe.
Mając takie przekonanie (nie zawsze w pełni to uświadamiając sobie) człowiek będzie mimowolnie bał się decyzji, bał się robienia czegoś z planem, przemyśleniem, a na pewno z checią. Bo przecież jeśli ktoś ma ku czemuś chęć, to zapewne jest to zła, egoistyczna zachcianka. Owa osoba jednak musi pewne decyzje podejmować, jakoś musi działać. Żeby nie okazać się niemoralną wedle swoich zasad, rozpoczyna ze sobą dość paranoiczną grę. Gra polega na ukrywaniu przed samą sobą prawdziwych motywów działania, albo wręcz udawanie, że jakikolwiek motyw ma. Bo skoro chęć jest zła, to i motyw wynikający z niej jest zły. Rada?...
- Nie mieć chęci, nie mieć motywów, nie planować, nie...
nie myśleć. :shock:

W pewnym sensie do tego nawet dochodzi, iż owa osoba boi się myśleć, myślenie krytykuje. Jedynie to co spada na nią samo, co jest nieprzewidziane jest na tyle "moralne", ze godne zainteresowania się tym. Może wielu mi nie uwierzy iż tego rodzaju osobowość naprawdę istnieje, ale ja taka osobę znam osobiście.

Tu dotykamy dość kluczowego problemu związanego ze zbyt silnym narzuceniem sobie standardów moralnych. Od pewnego stopnia rygorystyczności tych standardów postępowanie moralne praktycznie robi się niemożliwe, bo bardzo wiele działań, decyzji okaże się niemoralnymi zarówno przy wyborze na TAK, jak i wyborze na NIE.

blackSwan

Temat mógłby być ciekawy, gdyby nie było tego typu odniesień:

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

blackSwan

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

towarzyski.pelikan

blackSwan

lucek

Michał Dyszyński

Semele

lucek

Semele

lucek

a tam, ja mam dylemat moralny, a ty mi o pierdołach :think:

MaluśnaOwieczka

Semele

Michał Dyszyński

MaluśnaOwieczka

MaluśnaOwieczka

lucek

Michał Dyszyński

lucek