ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Gdy obserwuję dyskusje na naszym forum (choć nie tylko tam, bo spostrzeżenie jest ogólne), to widzę powtarzanie się jednego schematu: dyskusja zazwyczaj toczy się jako wojna jednych przeciw drugim. Oczywiście są tu pewne wyjątki, ale też będą to raczej wyjątki od reguły. Walczą wszyscy ze wszystkimi właściwie o wszystko.
Zadaję sobie dość podstawowe pytanie: a może większość z nas W OGÓLE NIE POTRAFI INACZEJ MYŚLEĆ, NIŻ JAKO OBSZAR STARCIA?

Jest w tym bowiem "pewna logika". Gdy ktoś stawia tezę, to pierwszym pytaniem jest: czy teza jest prawdziwa?
Testem na prawdziwość jest wykluczenie przypadków zaprzeczających tezie. Zatem tezę trzeba zaatakować, aby w ogóle ją jakoś sprawdzić, aby intelektualnie "weszła w grę".
Atak na tezę, jednak pośrednio będzie też atakiem na twórcę tezy...

No właśnie. Ale czy na pewno?...
Czy tak zupełnie naturalnym i niezbywalnym jest, że atak na tezę należy odbierać jako atak na tego, który tezę wprowadził do dyskusji?...
- Ja osobiście uważam, że jednak niekoniecznie. A przynajmniej ja - uprzejmie (choć bez specjalnych ogródek) skierowany atak na moje tezy staram się nie odbierać jako atak na mnie osobiście. Uważam, że tylko tak w ogóle dyskusje mają sens i w ogóle funkcjonowanie intelektu ma sens, gdy - owszem - atak jest, ale też powinien on być nakierowany na idee, nie na osobę.
W pewnym więc sensie INTELEKTUALNA wojna musi się toczyć. Często nawet toczymy ją sami wewnątrz naszych myśli, rozważając nie tylko za jakiejś tezie, ale i przeciw niej. Talk więc w pewnym sensie (!) myślenie odbywa się przez formę starcia, wojny myśli. Jednak...
Jednak dlaczego tak wielu ponosi?...
Dlaczego tak często, zamiast ograniczyć się do stwierdzeń w stylu: "uważam inaczej niż ty", "widzę w tym nieścisłość ...", "dostrzegam błąd ujęcia ...", "nie rozumiem co masz na myśli", "to się według mnie razem nie spina w sensowne rozumowanie" itp. pojawiają się zwroty w stylu: "głupi jesteś" itp.

W końcu jeśli ktoś by rzeczywiście był głupi, to szkoda nawet tracić czasu na odpowiadanie mu. A jeśli się uważa inaczej, niż ktoś napisał, to chyba wiemy co jest inaczej i jak to można by poprawić. I można to zwyczajnie napisać, merytorycznie się wykazać. Chyba że...
chyba ze nie potrafimy się wysłowić, nie czujemy się do końca pewni, może przeciwnik rzeczywiście zadał jakiś poważny cios naszym poglądom. Bo chyba tylko to tłumaczy agresję bezpośrednio na twórcę poglądu, a nie na sam pogląd. Jeśli sam pogląd jest za trudny do zaatakowania, to walimy w twórcę; bo to jest łatwe, bo zestaw pejoratywnych określeń, inwektyw posiadł w ramach życiowego doświadczenia nawet bardzo mało rozgarnięty dyskutant. I teraz złość go wzięła, bo się nie umie obronić merytorycznie, więc pisze o twórcy poglądu, np. że jest głupi. Prostackie, ale jakoś emocjom daje ulgę. Choć chyba jakoś też świadczy o małości rozumu.

Ale jest chyba jednak głębszy aspekt w tym pytaniu o wojny intelektualne. Związany jest on z motywacją. Ludziom trudno jest rozważać wiele idei beznamiętnie. Wolę je mieć "posolone" emocją. Debaty stricte merytoryczne bywają niestrawne dla przeciętnego obserwatora. Dopiero jako ktoś kogoś znieważy, ktoś się zdenerwuje, to nawet w słuchaczu - obserwatorze krew zaczyna żywiej krążyć, wzmaga się zainteresowanie sprawą. I chyba rzeczywiście coś w tym jest, że szukamy tej "emocjonalnej soli" w intelektualnych rozważaniach. Więc może dobrze, że są te wojny, te ataki?...
- Jednak chyba nie do końca... (przynajmniej tak mi się zdaje). Choć do pewnego stopnia można by wojenność dyskusji zaakceptować.
Bo jednak, gdy sprawy robią się (zbyt) personalne, to racje zaczynają schodzić na dalszy plan. Argument "to jest głupie", bez jakiejś analizy co właściwie miałoby być głupie i dlaczego, jest praktycznie bezużyteczny w prawdziwej dyskusji. On tę dyskusję zamyka, bo nie ma jak z nim dyskutować. Co można na to odpowiedzieć: wiesz, to wcale nie jest głupie? - arbitralność za arbitralność?...
Ale jak w rozmowie mamy tylko arbitralność przeciw arbitralności, czyli zlekceważono zasady, szanse na platformę porozumienia, to właściwie wtedy nic już się nie liczy. Bo na wszystko można powiedzieć "to jest głupie" - tak samo na wypowiedź absolutnie genialną, jak i na faktyczną głupotę. Ale nie sposób jest tego odróżnić, nie ma jak dyskusji dalej ciągnąć. Więc inwektywę właściwie na 90% należałoby uznać za ucieczkę z poziomu merytorycznego, przyznanie się do porażki na płaszczyźnie intelektualnej, a potem "ratowanie twarzy" na gruncie emocjonalnym.

Jednak realia chyba są takie, że spora część ludzi właściwie nie umie dyskutować, nawet właściwie MYŚLEĆ (!) bez dodatku owej wojny. Nie potrafią rozważać poglądów jako takich, tylko poglądy CZYJEŚ.
A też może jest w tym jakiś sens?...
- Myślę, że ten sens nawet jest.
Tylko, że gdybym go opisał, to pewnie bardzo niewielu zgodziłoby się z uzasadnieniem. Bo jest ono postawieniem pewnej bardzo mocnej ontologiczno - epistemologicznej tezy.
Co nie zmienia jednak też tej postaci sprawy, że przerzucanie się inwektywami, z powodu tego, że SIĘ NIE UMIE dyskutować po prostu o samych ideach i konceptach, ja będę traktował jako po prostu słabość umysłu.

Michał Dyszyński

lucek

Michał Dyszyński

Dyskurs

MD prosze popraw to "dziec sie" na "dziac sie" lub "odbywac", no

lucek

Michał Dyszyński

lucek

Michał Dyszyński

lucek

Michał Dyszyński

lucek