ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Pewne rzeczy człowiek widzi jako oczywiste. Im bardziej jako oczywiste coś widzimy, tym trudniej jest czasem podać jakikolwiek argument za tym. Bo to co jest oczywiste, jawi nam się jako "samo przez się", czyli nie ma uzasadnienia (więc wychodzi na to, że jest wiarą).

Jedną z takich oczywistości dla mnie jest rola logiki. Co "może ustalić" logika?

Problem pewnie by nie wynikł, gdyby nie jeden dyskutant sfinski, który z uporem używa stwierdzenie "ustalę logiką" w znaczeniu, jakby był w stanie np. w ten sposób udowodnić jakieś stwierdzenie, albo w inny sposób wykreować rozwiązanie. Sam pomysł, że logika coś może kreować ja intuicyjnie traktowałem jako bzdurę. I z tego, co mi wiadomo, to wciąż jest (prawie) bzdura. W każdym razie tradycyjna logika niczego nie kreuje.
A co byłoby logiką "nietradycyjną" w omawianym rozumieniu?
- Myślę tu głównie o SI (AI). Sztuczna inteligencja jest według mnie właśnie "nietradycyjnym" zastosowaniem logiki, łamiącym dotychczasową zasadę.

Ale może najpierw ową tradycyjna zasadę po prostu tu sformułuję, jako następującą tezę:
Tradycyjna logika żadnych rozwiązań nie kreuje, jej rola ogranicza się do stwierdzania, czy NIE ZOSTAŁY NARUSZONE reguły, jakie definiuje sam problem i metodologia.
Inaczej mówiąc, logiką (tradycyjną) nie da się niczego ustalić, poza stwierdzeniem, że postawienie problemu przeszło (pozytywnie, bądź negatywnie) TEST SPÓJNOŚCI LOGICZNEJ.
Tu ktoś powie: ale przecież logiki używamy nie tylko do testowania!
Racja. Dlatego należałoby tu jeszcze dorzucić dodatkową uwagę, iż zwykle wykorzystuje się logikę już na etapie rozwiązywania problemów, próbując owe reguły spójności logicznej implementować na bieżąco. Testujemy sobie zatem od strony logicznej spójności nie tylko gotowe rozwiązania problemów, ale także te mikroproblemy składowe problemu głównego. Staramy się już zawczasu wypełnić procedury testowania, na bieżąco jest uwzględniając, co jednak nie oznacza, iż cokolwiek w ten sposób logika tworzy. Logika bowiem jedynie OGRANICZA zbiór potencjalnych rozwiązań (rozumowań) do podzbioru, spełniającego wyznaczone warunki.
Logika ODRZUCA rozwiązanie nie spełniające wymogów, ale żadnych rozwiązań nie generuje.

Tu mamy ciekawy problem z rozwojem SI. Bo ta technologia z jednej strony jest oparta o procedury ściśle logiczne, ale jednocześnie rzeczywiście jest w stanie pewne problemy rozwiązywać. Jest tu jednak pewna "cienkość". Otóż rozwiązanie, które daje SI jest ARBITRALNE! Co prawda sprawdzanie tego, co stworzyła SI można sprawdzać procedurami tradycyjnymi logicznymi, jednak - przynajmniej dla aktualnych zastosowań - SI nie jest w stanie zaoferować np. wytłumaczenia jakiegoś problemu. Ona może zaklasyfikować coś do określonej kategorii (np. przypisać obrazom rentgenowskim klatki piersiowej z dużym prawdopodobieństwem jakąś chorobę), jednak "nie powie nam DLACZEGO" do tej właśnie kategorii coś zaliczyła.

Gdyby jakoś zatem odpowiedzieć na pytanie tytułowe: co da się ustalić logiką? to chyba należałoby to sformułować następująco: tradycyjnie logiką daje się ustalić, czy ZAPROPONOWANE W INNYM PROCESIE rozumowanie przechodzi testy spójności logicznej, czyli czy w rozumowaniu nie ma JEDNEGO TYPU BŁĘDÓW - błędów typu logicznego.
Błędy typu logicznego to jednak tylko jeden z rodzajów błędów.

Michał Dyszyński

Przyszło mi do głowy, że brakuje w wywodach wprowadzających komentarza na temat jeszcze jednego znaczenia słowa "logika". Chodzi o użycie mocno kolokwialne, zwyczajowe, oznaczające coś w rodzaju "prywatnej logiki", czyli osobistych przekonań osoby. Są ludzie, którzy te swoje prywatne zasady wyciągania wniosków nazywają "logiką".
Osobiście uważam takie użycie słowa "logika" za niepoprawne. Jest ono według mnie niepoprawne dlatego, że tak istotowo jest jest ZAPRZECZENIEM LOGIKI ŚCISŁEJ. Logiki prywatnego wnioskowania i logikę matematyczną dziele prawie wszystko.
Bo:
W logice prywatnej o rozstrzygnięciu spraw decyduje intuicja
W logice matematycznej celem jest właśnie odejście od intuicji i zastąpienie jej rygoryzmem myśli, opartej o twarde reguły

W logice prywatnej o nie trzeba JAWNIE WSKAZYWAĆ SPOSOBU ROZUMOWANIA
W logice matematycznej właśnie owa jawność na każdym kroku, wyłonienie ściśle każdego "co z czego" jest niezbywalnym atrybutem rozumowania.

W logice prywatnej rozstrzygnięcie ma status prywatnej OPINII o sprawie
W logice matematycznej rozstrzygnięcie jest przeniesieniem do SFERY PUBLICZNEJ - DYSKURSYWNEJ wszystkich (jakie się da) elementów rozumowania

W logice prywatnej o bazę do decyzji są odczucia i przekonania prywatne
W logice matematycznej bazą do decyzji są ZAPREZENTOWANE i UZGODNIONE założenia i reguły przejścia pomiędzy etapami rozumowania.

W logice prywatnej aspekt UZGODNIENIA może nie wystąpić - każdy może sobie wnioskować tylko w zaciszu swoich przekonań
W logice matematycznej uzgodnienia, umowy są niezbywalną częścią rozumowania.

Podsumowując: logika prywatna jest właściwie antylogiką w stosunku logiki matematycznej. Kiedyś bym w ogóle pojęcia logiki prywatnej nie dopuścił do rozważań pod postacią właśnie tej nazwy "logika prywatna". Ale zauważyłem ja (pierwszy chyba wyraźnie stwierdził to wuj), że Irbisol właśnie w tym znaczeniu zwykle używa słowa "logika" - jako to, co go OSOBIŚCIE PRZEKONUJE. Więc robię ukłon w stronę Irbisola i wszystkich tych, którzy używają słowa "logika" w właśnie bardziej intuicyjnie, określając tak po prostu to, co - jak im się wydaje - "jest logiczne", choć najczęściej nie będzie to powiązane z żadnym ścisłym, formalnym systemem traktowania rzeczy. Niech więc sformułowanie "logika prywatna" tutaj będzie.
Zatem już nie postuluję zaniechania używania tego, co się przez logikę prywatną zwykle rozumie. Wręcz przeciwnie!
Uważam, że logiki prywatne (uznając ten termin w najbliższym sensowności znaczeniu) są absolutnie niezbędne do wypracowywania rozwiązań! Bo przy wszystkich swoich wadach, a już szczególnie wadzie nieścisłości, nawet sprzeczności, to logika prywatna ma jedną wielką zaletę w stosunku do logiki matematycznej. Logika prywatna MOŻE KREOWAĆ rozwiązania!
Logiką prywatną można intelektualnie "sobie poszaleć". Bo brak ścisłych wymagań, brak całej tej "logicznej biurokracji" związanej ze stosowaniem logiki matematycznej, w połączeniu z wyobraźnią, kreatywnością konkretnej osoby powoduje, że logika prywatna może kreować rozwiązania. I tak się właśnie dzieje, że różni geniusze (albo mniej genialni ludzie) tworzą swoimi logikami prywatnymi rozwiązania problemów. Niestety, owe rozwiązania bardzo często (chyba najczęściej) są od strony ścisłej logiki matematycznej wadliwe!
Większość rozwiązań uzyskanych logikami prywatnymi nie nadaje się do przedstawienia na gremium, nie przedstawia sobą wartości innej, niż tylko jakieś tam porządkowanie czegoś w głowie twórcy owych rozwiązań. Dopiero dostosowanie (o ile będzie możliwe) rozwiązań logiki prywatnej do reguł logiki matematycznej daje efekt, że rozwiązanie zyskuje status jakiejś prawdy, która byłaby intersubiektywne, dzielona w społeczności, wyrosłaby ponad incydentalność prywatnego opiniowania o sprawach.

Irbisol

Logiką da się ustalić relację pomiędzy wiarygodnością tez a ich weryfikowalnością.
Zapomniałeś, że oprócz logiki są wrażenia zmysłowe.

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

OK, tu się zgadzam.
Teista zatem twierdzi coś subiektywnie, mając pełną świadomość tego, że uzasadnienie obiektywne owego stwierdzenia jest na poziomie bzdury. Ale on sobie prywatnie tak stwierdza, bo mu tak dobrze.

Wracając - czy coś nadal ci się nie podoba w stwierdzeniu "weryfikacja jest albo jej nie ma", czy już też sam to ogarnąłeś?

Michał Dyszyński

Irbisol