ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Jest taka, właściwie zupełnie banalna, oczywista prawda na temat naszych mniemań, która jest niby przyjmowana, ale w istocie za chwilę przez tak wielu odrzucana. Z tego odrzucenia owej oczywistej prawdy wynika większość sporów i nieporozumień.
Cóż to za prawda?
Właściwie to aż wstydzę się ją tu wpisać, bo tak jest banalna, ale w końcu powinienem to zrobić:
Żaden człowiek ogłaszający jakiś pogląd w płaszczyźnie publicznej nie jest wyróżnionym epistemologicznie układem odniesienia.

Podam dodatkowe, równoważne sformułowania owej prawdy:
- Nikt nie posiada monopolu na prawdę.
- Nawet będąc absolutnie przekonanym o swojej racji (i w sumie słusznie, bo każdy - PRYWATNIE - powinien być o swojej racji przekonany) nie może żadnego tego rodzaju przekonania użyć jako argumentu w dyskusji.
- wszystkie, nawet najbardziej słuszne prawa obiektywne, jakie stosujemy, a na jakie chcemy się powołać w dyskusji i tak ostatecznie stosujemy własnym ich rozumieniem, a więc nie robimy tego żadnym wyróżnionym w sensie obiektywnym sposobem.

Prawda owa jest banalna i pewnie większość ludzi się z nią zgodzi, nawet "tak ogólnie" ją przyjmuje... dopóki daje się zastosować jako oręż przeciwko cudzym poglądom. Dziwnym jednak trafem, ci sami ludzie, którzy widzą stosowalność owej prawdy względem osoby, które ma pogląd z którym się nie zgadzają, dystansują się od owej prawdy, gdy przychodzi objąć nią własne rozumowanie. Wtedy owi ludzie nagle zaczynają się upierać, że oni "stosują obiektywne prawa", albo "używają słusznej logiki", albo "powołują się na to co oczywiste i pewne" itp.
Ludzie omijają otwarte przyznanie się do tego, że przypisują sobie wyższe prawa w dyskusji, większą arbitralnie ustaloną kompetencję stosując różne tricki:
- np. nie mówią wprost "ja wiem lepiej", lecz "ja stosuję logikę" (tak jakby druga strona twierdziła, że ona logiki nie stosuje, albo jakby "było oczywiste", że ten kto pierwszy się przyznał do stosowania logiki, automatycznie ma do owej logiki większe prawa...)
- np. nie mówią wprost "moją ocenę czegoś po prostu musicie przyjąć jako z góry właściwszą niż cudzą", lecz będą wskazywać na jakiś szczegół owej oceny, upierając się, iż to jest to najważniejsze dla sprawy. Ale przecież właśnie kwestia co jest tym aspektem najważniejszym dla sprawy, jest najczęściej przedmiotem sporu, więc zakładanie tego, uznawanie za argument, jest niepoprawne, bo byłoby błędnym kołem w rozumowaniu.

Dlaczego tak trudno jest widzieć własne poglądy na płaszczyźnie identycznej z widzeniem poglądów innych ludzi?...
- trochę to jest chyba atawizm.
- ale też trochę brak intelektualnej dojrzałości
- czasem też uleganie dyskusyjnej impulsywności.
Ale ogólnie to chyba po prostu jest brak jakieś postaci intelektualnej konsekwencji i uczciwości. :think:

Na koniec chcę zwrócić uwagę na pewien szczegół mojego sformułowania owej podstawowej prawdy - użytego sformułowania "w płaszczyźnie publicznej". Przypuszczam, że nieliczni Czytający w ogóle domyślą się, dlaczego ten dodatek słowny tu umieściłem. Ale ma on dla precyzji owej myśli niebagatelne znaczenie. Oto chodzi mi o to, że to prawo nie działa w płaszczyźnie prywatnej! Prywatnie jesteśmy sobie bogami, panami swojej logiki, możemy prawie wszystko. Jeśli prywatnie uznam się za absolutnego geniusza, ale wypowiadając się publicznie zachowam idealnie reguły symetrii w uznawaniu kompetencji, to po pierwsze nikt nawet nie rozpozna, co tam sobie prywatnie uważam, a po drugie to będzie nawet jak najbardziej racjonalna postawa. Bo konfliktowanie swojej kompetencji na płaszczyźnie prywatnej niczemu nie służy, do niczego nie prowadzi. W świecie własnych myśli NAPRAWDĘ MOŻEMY WSZYSTKO - to my ustalamy reguły, to my rozpoznajemy, co jest pod owe reguły podlegające, a co jest innego rodzaju. Jeśli ktoś jest przekonany, że jego prywatne myśli są myślami obiektywnymi, to de facto popełnia ten sam błąd, który jest chroniony przez wspomniane podstawowe prawo.
Jedynym rozsądnym podejściem wydaje mi się przyjęcie modelu, że MUSZĄ ISTNIEĆ OBIE PŁASZCZYZNY epistemologiczne
- publiczna
- prywatna.
One muszą istnieć, a dodatkowo mieć wzajemną autonomię, jakąś formę odseparowania. Błędy rozumowania biorą się właśnie z tego, że ktoś zaczyna uważać swoje prywatne mniemania za obiektywne, albo odwrotnie - mniemania obiektywne "próbuje prywatyzować", zapominając o tym, że nie jest w stanie przyjąć owych rzeczy inaczej, jak własnymi (może nieuświadamianymi) filtrami poznawczymi, ułomnymi zmysłami, ocenami własnego rozumu.
To działa na takiej zasadzie, że świat "wyświetla nam na ekranie" to co obiektywne, niezależne od nas. My - ze swojej "prywatnej jaskini" - obserwując te obiektywne obrazy określamy do nich nasz (prywatny) stosunek, układamy sobie to, jak tę obiektywność rozumiemy. Inni ludzie oczywiście robią podobnie. Ale żaden człowiek nie ma bezpośredniego dostępu do tego co obiektywne, czy ogólniej - co wobec umysłu zewnętrzne. Każdy, jeśli nawet jakoś sobie obiektywną wersję rzeczywistości tworzy i wyobraża, to wciąż robi to w prywatnym obszarze. I każdy człowiek jest w takiej samej sytuacji.

Adriatyk

Wszyscy ludzie światli gołym okiem widzą, iż ja jestem wyróżnionym epistemologicznie układem odniesienia, nie widzą tylko durne śleporajdy.

Michał Dyszyński

Adriatyk

Irbisol

Michał Dyszyński

Adriatyk

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Adriatyk

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Adriatyk

Irbisol

Michał Dyszyński

Adriatyk

Agent Tomek

Adriatyk

A za czyje?

Agent Tomek

Głupiś, Adamie - pieniądze zawsze mają właściciela!

___________________________________________
"Pieniądz wiele żąda od swego właściciela – zabierze mu nawet duszę, jeśli nie będzie na siebie uważał" T. Gulbranssen