ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Jest taki sposób argumentowania, który w szczególny zdradza nieszczere intencje dyskutanta. To tendencja do formułowania myśli napastliwie personalnie.
Aby wyjaśnić o co tu chodzi podam przykład dwóch wypowiedzi:
1. Wypowiedź skupiona na aspekcie merytorycznym: nie zgadzam się z argumentacją X, bo uważam, iż przesłanki Y za nią są mało przekonujące w obliczu okoliczności Z.
2. Wypowiedź personalnie napastliwa - niby o tym samym, a jednak...: głupio rozumujesz przedstawiając argument X, bo tylko kompletny debil uznałby, że przesłanki Y są słuszne, skoro występuje jednocześnie okoliczność Z.

W sensie czysto merytorycznym wypowiedzi 1 i 2 są w zasadzie równoważne. Obie przedstawiają myśl, że argumentacja X wypowiadającemu się nie odpowiada, że uważa ją za jakoś tam wadliwą. Jednak jeśli porówna się oba te typy wypowiedzi pod kątem dodatkowych sugestii, to chyba większość by się zgodziła z oceną, iż pierwsza wypowiedź SKUPIA SIĘ NA PROBLEMIE, a druga wypowiedź jawnie PRÓBUJE WYWOŁAĆ DODATKOWE EMOCJE, ZWIĄZANE Z RYWALIZACJĄ I WALKĄ EGO.

Dyskutant, który by chciał po prostu DOJŚĆ DO SEDNA SPRAW, który ma intencję ogólną "to w końcu w ramach dyskusji dojdźmy do tego, jaka jest racja", będzie starał się eliminować nadmiarowe wątki, sugestie. Bo zależy mu, aby SPRAWA się wyjaśniła, a nie aby jakieś swoje emocje zaspokoić, czy poruszyć. Taki ktoś nie będzie wprowadzał do dyskusji aspektów rywalizacji, walki, bo to by utrudniło dochodzenie do ustalenia stanu merytorycznego problemu.
Odwrotnie ma dyskutant, który nie chce ustalić owego stanu merytorycznego. Taki dyskutant będzie wprowadzał dodatkowe elementy, które zmienią temat, przeniosą uwagę. Zapewne ów dyskutant czuje się słabo w zakresie merytorycznym, więc dlatego wprowadza te dodatkowe wtręty, licząc na to, iż odwrócą one uwagę od tej okoliczności, że jego argumentacja jest słaba. Dlatego wprowadza taki element rozpraszający, taki rodzaj manipulacji, który dość trudno jest zignorować - atak personalny. Bo w typowym środowisku, dla ludzi z typową emocjonalnością, walka o swoją godność, uznanie ma priorytet w instynktach. Więc dyskutant manipulujący tym aspektem godności może liczyć na to, iż uwaga w dyskusji (także uwaga obserwatorów) zostanie przekierowana z niewygodnego dla niego aspektu merytorycznego, na aspekt, w którym może brylować każdy, kto nie stawia sobie hamulców emocjonalnych, czyli w personalnych wojenkach.

Wiedząc to, należy uznać namolne wprowadzanie personalnych napaści do dyskusji za mechanizm manipulacji i formę przyznania się do słabości argumentacji w zakresie merytorycznym.

Michał Dyszyński