ŚFiNiA

Katolikus

Chciałbym podjąć ciekawy, ale trudny temat (jest trudny, bo nikt z nas nie może wejrzeć w świat po drugiej stronie, ani nie mamy żadnego jego osobistego doświadczenia). Mimo to wierzymy, że Biblia przekazuje pewne wskazówki i jakieś nauczanie, które możemy spróbować zinterpretować, a dodatkowo możemy korzystać z naszego doczesnego doświadczenia, aby spróbować sobie to wszystko poukładać w jedną spójną, sensowną całość.

Czym jest piekło i jak powstaje? Na wskutek czego zaczyna istnieć? Z czego się bierze? Twierdzi się, że piekło jest wiecznym stanem oddzielenia od Boga, stanem braku z Nim relacji, ale na wskutek czego do oddzielenia dochodzi, kto lub co tu "stawia kropkę nad i"?

Na początek bardzo ogólnikowo i nie wyczerpująco przedstawię kilka interpretacji.

1. Piekło to miejsce na wzór kolonii karnej, które słusznie należy się całkowicie zepsutej duszy. W tej sytuacji to Bóg skazuje na piekło, ale nie czyni tego arbitralnie, nie kierując się żadnymi poważnymi przesłankami, racjami. Człowiek po śmierci staje nagi wobec Sędziego. Liczy się to, kim ktoś okazał się w prawdzie. Jeśli w ramach pośmiertnego sądu wynika, że sądzony człowiek popełnił wiele krzywd, niesprawiedliwości, jego osobowość jest wypaczona przez kłamstwa i pychę, dopuścił się wielu nadużyć, arogancji i niegodziwości w swoim postępowaniu, a dodatkowo nigdy nie żałował za swoje złe czyny to kogoś takiego Bóg po sprawiedliwym sądzie wysyła do piekła na tej zasadzie, że to jest kara. Ktoś taki jest sam ze sobą i to jest piekło. I to jest wieczna kara dla takiej duszy za to, co robiła i że się nie nawróciła. Piekło stanowi tu rodzaj odpłaty za wyrządzone zło. Piekłem jest zaś to, że dusza cierpi w zesłanym miejscu przez wieczność.

2. Piekło to miejsce przebywania zdała od Boga, ale nie jest to żadna kara, jest to świadoma i dobrowolna decyzja duszy, która po prostu nie chce Boga, nieba itd. Są ludzie, którzy już "tu i teraz" deklarują, że nie chcą żyć w niebie. Bóg to uszanuje, bo nie chce nikogo przymuszać do siebie.

3. Piekło to wewnętrzna sytuacja duszy (jej psychiki(?), osobowości(?) natury(?)), która całkowicie w życiu doczesnym, i teraz zacytuję papieża Benedykta XVI, "zniszczyła w sobie pragnienie prawdy i gotowość do kochania. Ludzie, którzy żyli w nienawiści i podeptali w sobie miłość. Jest to straszna perspektywa (...). Takich ludzi już nie można uleczyć, a zniszczenie dobra jest nieodwołalne: to jest to, na co wskazuje słowo piekło".

W tej perspektywie piekło nie jest gułagiem czy więzieniem i to nie Bóg skazuje kogoś na piekło. Nie jest to wyraz żadnej kary. Bóg jest tu tylko kimś bezradnym wobec kogoś, kto tak zniszczył swoją osobę, że taki ktoś jest nie do uratowania i na wieczność będzie cierpiał. To jest konsekwencją takiego, a nie innego życia. Człowiek w sposób wolny i ostateczny oddalił się od Boga, źródła życia i radości. To oddalenie polega tu na tym, że człowiek za życia zniszczył w sobie to dobro, które uzdalniałoby go do życia w niebie.

4. Piekło nie jest czymś, na co Bóg nas skazuje. To sam człowiek wybiera piekło, odrzucając Boga.
Na czym to polega? Kim jest taka osoba?
Piekło oznacza postawienie w naszym życiu granicy Bogu poza, którą nie chcemy Go wpuszczać. Wolą Boga wobec nas wszystkich jest zbawienie, rozumiane jako bycie w bliskości z nami. Ale to zaproszenie do bliskości oczekuje przyjęcia ze strony człowieka - i tu ważne są konkretne losy ludzkie i konkretna wolność, która ma możliwość to zaproszenie również odrzucić, ustanawiając w ten sposób granice osobistego piekła. Z czego to się bierze? Poprzez radykalne zło czynione w życiu człowiek tak się "uformował", że odrzuca możliwość bycia z Bogiem, który jako jedyny może zapewnić szczęście, radość, rozwój. Tylko w obecności Boga możemy zrealizować cały swój potencjał. Jeśli zostaniemy całkowicie od tego odcięci, to właśnie będzie piekłem - jest nim utrata możliwości okazywania i doświadczenia miłości oraz radości. Po śmierci nie przestajemy istnieć, lecz to jak żyliśmy w świecie doczesnym, po śmierci rozciąga się to na całą wieczność. Piekło będzie trajektorią duszy prowadzącej egocentryczne, zaabsorbowane sobą życie - trwające wiecznie, bez końca.

Przypowieść Jezusa o Łazarzu i bogaczu w Ewangelii Łukasza wspiera przedstawioną powyżej perspektywę piekła. Bogacz w tej przypowieści trafia do piekła. Łazarz idzie do nieba. Zadziwiające jest to, że choć ich status został całkowicie odwrócony, bogacz nadal wydawał się ślepy na to, co się stało. Wciąż oczekiwał, że Łazarz będzie jego sługą i traktował go jak chłopca na posyłki. Nie prosił, aby pozwolono mu opuścić piekło, ale wyraźnie sugerował, że Bóg nigdy nie udzielił mu ani jego rodzinie wystarczających informacji o życiu po życiu. Komentatorzy zwracają uwagę na niewiarygodną ilość zaprzeczeń, obwiniania innych i duchowego zaślepienia przejawianych przez tę duszę w piekle. Zauważyli również, że w odróżnieniu od Łazarza, nie poznaliśmy imienia bogacza. Nazywany jest jedynie "człowiekiem bogatym", co jest wyraźną sugestią, że zbudował swoją tożsamość na bogactwie zamiast na Bogu. Kiedy utracił majętność, utracił także wszelkie poczucie "ja".
Krótko mówiąc, piekło jest rozciągniętym w nieskończoność dobrowolnym wyborem budowania swojej tożsamości z daleka od Boga. Proces ten obserwujemy w mniejszej skali w przypadku uzależnienia od narkotyków, alkoholu, hazardu itd. Najpierw następuje dezintegracja, ponieważ w miarę upływu czasu potrzeba coraz większej dawki uzależniającej substancji, by uzyskać podobny efekt, co powoduje coraz mniejszą satysfakcję. Potem nadchodzi izolacja, gdyż człowiek coraz bardziej obwinia innych i okoliczności życiowe, by usprawiedliwić swoje zachowanie. Słowa: "Nikt mnie nie rozumie! Wszyscy są przeciw mnie" wypowiadane są z coraz większym zaabsorbowaniem i żalem nad sobą. Dezintegracja osobowości odbywa się w szerszej skali. W wieczności trwa ona bez końca. Narasta izolacja, wyparcie, iluzje i zaabsorbowanie sobą. Tracąc wszelką pokorę, tracimy również kontakt z rzeczywistością. Nikt nigdy nie prosi, aby pozwolono mu opuścić piekło. Sama idea nieba wydaje się osobie potępionej fałszem. Człowiek nie chce odrzucić swoich grzechów, które trzymają go w piekle.

Ludzie w piekle mają niepohamowaną, rozpaloną pychę, paranoję, użalanie się nad sobą i przekonanie, że to wszyscy inni się mylą, że wszyscy inni są idiotami! Utracili wszelką pokorę, a wraz z nią zdrowe zmysły. Są całkowicie, ostatecznie zamknięci w więzieniu własnego egocentryzmu, a ich pycha nie ma granic. Na zawsze tracą kontrolę nad swoim życiem, obwiniając wszystkich, tylko nie siebie. Takie jest właśnie piekło.
U kresu czasów Bóg da po prostu ludziom to, czego najbardziej pragną, łącznie z wolnością od Niego samego. To jest właśnie sprawiedliwość.
Pewien chrześcijański filozof zamknął to krótko w kilku zdaniach:

"Ludzie dzielą się tylko na dwie kategorie - tych, którzy mówią Bogu: "bądź wola Twoja" i tych, do których Bóg powie na końcu: "bądź wola twoja". Ci, którzy są w piekle, są tam z wyboru. Bez ich osobistego wyboru nie byłoby piekła. Nie ma duszy, która, jeśli pragnie radości poważnie i stale, miałaby jej nie osiągnąć".

5. Po śmierci, człowieka czeka sąd szczegółowy. Sędzią będzie ten, który oddał z miłości, za każdego z nas życie na krzyżu. Więc Sędzią będzie ktoś wyjątkowy, ktoś, kto bardzo miłuje i kocha każdego człowieka. Sędzia nie pragnie potępienia, lecz zbawienia. Nie zmienia to jednak faktu, że człowiek musi stanąć w prawdzie na temat swojego życia, tego, kim się okazał w tym życiu. Po śmierci każdy zobaczy, jakie było jego życie. Bóg, który jest Miłością i Światłością, pomoże mu je zobaczyć. Niestety, ale jeśli ktoś w życiu doczesnym nie był dobry, skłonny do przebaczania i życzliwości, a także dał się ponosić swoim najgorszym instynktom, był niezdolny do kochania, żył w nienawiści, to widząc to wszystko w prawdzie (nie ma szans na zakłamanie stanu faktycznego, tak jak to można uczynić w życiu doczesnym), człowiek widząc co w życiu nabroił, kim się okazał - odrzuci sam siebie, doświadczy poczucia że jest niczym, doświadczy wadliwości własnej osoby (tym większe doświadczenie wadliwości im bardziej prawda nas zaboli). W tej sytuacji, jeśli ktoś odrzuci wiarę, że Bóg może go zbawić z tego jego najgorszego koszmaru w jakim się znalazł to ktoś taki niestety doświadcza piekła; jest to sytuacja duchowa w nas.

6. Piekło jest czymś, co staje się w pewnej sytuacji jedyną alternatywą dla człowieka. Jest to coś w rodzaju najbardziej gorzkiego lekarstwa jakie człowiek potrzebuje, aby wydostać się ze swojego stanu zatracenia, które w odbiorze potępionego jest wieczne i nieodwołalne (ale nie jest takie z punktu widzenia Boga). Bóg wszechmocny potrafi znaleźć odpowiednie lekarstwo dla każdego. Nawet, jeśli tym lekarstwem miałoby być subiektywnie wieczne piekło. W tej interpretacji to Bóg zsyła człowieka do piekła, gdyż jest to konieczne dla jego zbawienia (Bóg mógłby unicestwić wadliwą duszę, ale tego nie zrobi, bo byłby to upadek Bożego planu, a Bóg nie jest nieporadnym Stwórcą, którego przerosło jego własne dzieło).
Piekło jest konieczne jeśli pewne zachowania, pewne sposoby myślenia, pewien stosunek do siebie, do innych osób i do Boga zakorzenią się w ludzkim jestestwie zbyt głęboko, może się okazać, że nadaje się ono tylko "do wymiany". To zaś oznacza dla człowieka piekło, innego sposobu wymiany jestestwa bowiem nie ma. Jeśli człowieka jestestwo (czyli "ubranie") jest nieodpowiednie, nie moze być z Bogiem w niebie.

----

Która interpretacja jest wam najbliższa? A może jakaś inna? Czym więc jest piekło i co sprawia, że ktoś tam może się znaleźć? :think:

Michał Dyszyński

Ja uważam, że sensownie byłoby dyskusję o idei piekła wystartować od tych różnych "małych doczesnych piekiełek", jakie spotykamy w ludzkich emocjach, charakterach. Wierzę, że ta ziemska rzeczywistość jakoś modeluje rzeczywistość duchową.
Znam ludzi pogrążonych właśnie w ich osobistych piekiełkach, związanych z bezwiednym rozpamiętywaniem prawdziwych i rzekomych krzywd, uchybień świata i ludzi. Znam taką osobę, która wciąż sobie przed oczy stawia problem: jakżeż to mi inni zawinili, jakżeż mi uchybili!
To jest już wg mnie pewien model piekła, który trwa tu na ziemi, a związany jest z brakiem zdolności do AKCEPTUJĄCEGO PRZEBACZENIA. Dusza złapana w pułapkę tego rozpamiętywania krzywd, z których część jest zwykle może i związana z czyimś działaniem, ale druga część jest nadinterpretowana, nawet urojona, dusza NIE PRZEBACZAJĄCA (osobną kwestią jest, czy urojone krzywdy się do przebaczenia kwalifikują), widzi się w poniżeniu i ponurej sytuacji nie dlatego, ze jakoś świat wobec był wyjątkowo wredny, ale dlatego, że wszystko ODBIERA Z NASTAWIENIEM, że ta wredność jest w ludzkich intencjach zawarta.
Stąd dla mnie moja osobista obrona przed trafieniem do piekła zaczyna się od nastawienia ku przebaczeniu. I chodzi tu mi nie tylko o to, aby przebaczać już jawnie istniejące rzeczywiste winy ludzi wobec mnie, ale o postawę głębszą, czyli o:
- nie doszukiwanie się zła w ludzkich działaniach i intencjach (czasem jest to zło ewidentne, ale przynajmniej się go nie doszukuję)
- skłonność do zrozumienia uwarunkowań, próby usprawiedliwienia czyichś błędów
- w ogóle unikaniu jakiegoś ostatecznego osądzania osób (to Bóg jest jedynym, który zna intencje ludzkie na tyle, aby je osądzić).
Trochę inaczej rzecz ujmując, wierzę, że już tu na ziemi, za życia budujemy sobie piekło, już go "smakujemy naszą małostkowością". A także odwrotnie - już tu na ziemi smakujemy niebo - naszą wspaniałomyślnością (o ile jesteśmy do niej zdolni).

Katolikus

Michał Dyszyński

Katolikus

Mocna wypowiedź, dotkliwy wręcz przeszywający wpis. Jeśli, ktoś ci zarzucał na tym forum, kiedykolwiek "pluszowe chrześcijaństwo" to powinien się choć trochę zawstydzić, bo to co piszesz wręcz zahacza o brutalność.

Ale przejdźmy do sedna.

Zastanawiam się, czy gdy piszesz, że "zwyrodnialec, będzie na sądzie szczegółowym ZMUSZONY spojrzeć na swoje czyny w prawdzie" itd., to JAKA KRYJE SIĘ ZA TYM INTENCJA? Czy to jest po to, aby takiemu zwyrodnialcowi dowalić po śmierci, tak aby zaczął błagać o zniszczenie go?
Czy może..
Jest to dla jego DOBRA? Kim jest w twojej interpretacji ten, który osądza? Czy intencją Sędziego jest ocenić, postawić duszę w prawdzie i zostawić zwyrodnialca w takim beznadziejnym stanie? Czy może Sędzia chce uzdrowić chorą duszę?
Czy taki zwyrodnialec o jakim dyskutujemy, to trzeba go potępić, dobić, czy może wymaga on pomocy, choćby ta pomoc musiała być bardzo bolesna?

anbo

Czy zadaliście sobie pytanie, dlaczego ktoś jest zwyrodnialcem? Jaka jest przyczyna, że ktoś robi to, a nie tamto?

Katolikus

anbo

Michał Dyszyński

Katolikus

Banjankri

Wieczne piekło, za skończone przewinienia, nie może być czymś sprawiedliwym. Możemy mieć sytuację, w której ktoś nie chce zaakceptować Boga jako sędziego, przez co nie uznaje jego wyroków, czyli celu Boga jakim jest zbawienie. Tak się może stać, jeśli Bóg sam nie jest bez winy, a nie jest. Jak można akceptować wyrok kogoś, kto wynalazł raka kości u dzieci? Poziom sadyzmu przekracza w takim przypadku jakiekolwiek wykroczenia, do ktorych człowiek jest zdolny. Jak taka osoba (Bóg) może mieć prawo do moralnej oceny innych, skoro sam jest kompletnie tej moralności pozbawiony? Twierdzenie, że człowiek nie rozumie bożego działania, nie ma tu zastosowania, bo żadne tłumaczenie nie usuwa wygenerowanego cierpienia, może je tylko racjonalizować.

anbo

fedor

Katolikus

anbo

fedor

Michał Dyszyński

fedor

Michał Dyszyński

fedor

anbo

Wiemy z obserwacji (naukowych i potocznych), że decyzja (wola) zależy od fizycznego stanu mózgu. Fizyczny stan mózgu zmienia alkohol, narkotyki itp., a także mechaniczne uszkodzenia - po tym wszystkim człowiek zachowuje się inaczej, ma inną wolę. Zlokalizowano także niektóre konkretne geny odpowiedzialne za nasze zachowanie (na przykład skłonność do ryzyka). W niektórych przypadkach fizyczny stan mózgu zależy od decyzji, czy napijemy się wódki itp., czy nie, ale ta decyzja także zalezy od fizycznego stanu mózgu, czy też ogólnie od posiadanej natury. Rodzimy się z określonym mózgiem, z określoną (wyewoluowaną) naturą - to jest baza na której potem środowisko "rzeźbi" konkretnego człowieka, oczywiście przy jego współudziale. To co zostanie "wyrzeźbione" zależy od bazy startowej i od środowiska - nic z tych rzeczy nie jest zależne od podmiotu. Tak więc przyczyna decyzji (woli) sprowadza się do przyczyny spoza człowieka.
Koncepcja duszy nic tu nie zmienia, przenosi tylko problem w inne miejsce.

fedor

Banjankri

anbo

fedor