ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Na temat wiary dyskutowało się na sfnii wiele. A mimo to ja odczuwam znaczny niedosyt w tworzeniu odpowiedzi na pytanie: czym właściwie jest wiara typu religijnego?

Gdy patrzę na poglądy ateistów w tej kwestii (przynajmniej tak jak zrozumiałem ich wypowiedzi), to nie dziwię się, że zostali ateistami. Ich koncepcja wiary jest jakaś skrajnie spłycona, daleka od tego, co sam za wiarę religijna uważam.
Ateistyczna wizja wiary religijnej
Ateistyczna wizja wiary religijnej z grubsza polega według mnie na postawieniu sobie pytania: czy istnieje Bóg? A potem udzieleniu arbitralnej odpowiedzi: tak, Bóg istnieje. Reszta jest już właściwie konsekwencją.
W tym kontekście trzeba byłoby uznać każdego wierzącego, za taką dość dziwną istotę, która ma w głowie jakieś szufladki myślowe, z pytanie tak, czy nie? a potem odpowiadająca sobie na te pytania i potem jednoznacznie ustawiająca myślenie według schematu, który powstał z owych rozstrzygnięć. Zaś samo rozstrzygnięcie - według ateistów - miałoby dokonywać się na zasadzie:
- albo podległości autorytetom, rodzenie, tradycji - autorytety mówią, że Bóg istnieje, więc ja też tak przyjmuję
- albo/i strachu (wymyślanie Boga, aby pokonać strach przed śmiercią) - Bóg istnieje, bo tak byłoby wygodniej
- albo/i na zasadzie potrzeby generowania jakichś wyjaśnień dla tego co jest niewiadome (w szczególności np. aby tak wyjaśnić, skąd wziął się świat i ludzie).
Taka - według mnie naiwna i niesprawiedliwa - wizja wiary religijnej niewątpliwie utrzymuje ateistów z dala od ewentualności zmiany światopoglądu, stanowiąc przy okazji potwierdzenie dla swojego poczucia wyższości wobec ludzi wierzących - bo przecież ci ostatni są konformistycznie, brak im samodzielnego myślenia, bojaźliwi, nie umiejący myśleć racjonalnie, zaakceptować tych wyjaśnień dla zjawisk, jakie są uzasadnione (chodzi o naukę). Tak więc wychodzi z tego, że wierzący to niezbyt mądrzy ludzie...

Czym jest wiara religijna - dywagacje, może początek dyskusji, ale wprowadzający wstęp wg MD
Z mojego punktu widzenia - czyli z punktu widzenia osoby wierzącej - wiara religijna jest znacząco różniącym się obrazem myśli i świadomości, od tego przedstawionego wyżej.
Wiara (poprawna wg MD) nie polega na jakimś prostym zadekretowaniu odpowiedzi na jakieś postawione pytanie, a w szczególności na pytanie: czy istnieje Bóg? Jest to o wiele bardziej złożony stan umysłu.
Zacznijmy od tego, że aby w ogóle jakieś pytanie postawić (odnosi się to też do pytania o istnienie Boga), trzeba wcześniej odmalować sobie w umyśle sytuację problemową. Tą sytuacją jest JA wobec świata i samego siebie. Wiem, że istnieje jakieś JA - przynajmniej w tym sensie, że postrzegam jakąś ciągłość, spójność swojej pamięci, doznań, historii poczynań. Jestem ja i są wrażenia do mnie docierające. W jakim są one związku? Czy JA jest trwałe? Jakie znaczenie ma to co myślę i czuję?
A może to co mnie tworzy jest jakoś przypadkowe, spójność mojego JA jest złudzeniem, więc niedługo wszystko to się rozsypie?...
Wiara, którą czerpię z pewnego przeświadczenia o sensowności mnie i świata podpowiada mi, że to wszystko musi być jakoś synchronizowane, powinno mieć gwaranta swojej stabilności. Bez tego dawno już by się rozsypało, bo było ku temu na pewno wiele okazji.
Czyli, jeśli ten świat jakoś jest i trwa, to musi mieć SILNY MECHANIZM ZAPEWNIAJĄCY MU STABILNOŚĆ. Tym "mechanizmem" jest Bóg. Przy czym słowo "mechanizm" należy tu rozumieć nie jako coś opisującego samego Boga, co raczej rolę jaką pełni tu w rozumowaniu. Więc o sobie powiedziałbym, że:
- wierzę w Boga, bo wierzę w świat, który jest stabilny i będzie stabilny
- wierzę w Boga, bo wierzę w siebie jako coś względnie sensownego i spójnego
- wierzę w Boga, bo tą jedną wiarą załatwiam sobie - pozytywne! - odpowiedzi na mnóstwo pytań, które gdzieś mam w tle, a których tutaj nie zadałem, choć je uważam za ważne dla mojej świadomości.
Czyli - jakby - wierzę w Boga, bo mam nadzieję (pozytywną) na przyszłość świata i siebie.
A może ta nadzieja jest płonna, może wszystko jest tylko przypadkiem, więc z dużym prawdopodobieństwem rozleci się po dotarciu do granicy swojego horyzontu?...
- Cóż ja sam "nie czuję się" przypadkowy w swoim jestestwie, czuję swoją spójność, stąd uważam spójność za swojego rodzaju "prawo natury". Może przez to podobieństwo i analogię nadaję atrybut spójności reszcie rzeczywistości. W Biblii napisano, że "Bóg stworzył człowiek ana swój obraz i podobieństwo". Ja odpowiadam niejako Bogu czymś podobnym, bo "obdarzam nadzieję istnienia Boga na podobieństwo mojej nadziei która jakoś (!) się we mniej pojawiła - nadziei, że wszystko może być sensownie, dobrze, w przyszłości szczęśliwie". "Obdarzam" też Boga swoją wiarą w Niego i Nadzieję, bo:
- Bo w ogóle nadzieja wydaje mi się lepsza od braku tejże
- Bo skoro ja tę nadzieję potrafię generować, to znaczy, że ktoś inny mądrzejszy, doskonalszy przede mną, tez był w stanie taka nadzieję mieć, więc dalej mógł obdarzyć nadzieją takie istoty jak ja.
- Bo taką nadzieję rozumiem i czuję - ona jest niejako "mną", a jeśli nawet jest jakiś świat poza tą nadzieją, to ja się z tego nieprzyjemnego świata wypisuję, a dalej zapisuję (mocą aktualnego wyboru) do świata nadziei.
Robię to oczywiście arbitralnie. Robię się to nie pytając: co mi to potwierdza?
- Nic mi nie musi potwierdzać czegoś, co konstruuję na podobieństwo własnego jestestwa, tego co czuję w umyśle - to jest moje, oczywiste i na mój użytek to akceptuję. A ja tu jestem tym, który to potwierdził - bo chciał, bo miał taką moc. Wierzę, że te moc dostałem od Tego, Który był Pierwszy Przede Mną. Ścieżka rozumowania - potwierdzania ma więc tu dokładnie przeciwny kierunek od tego, który używają ateiści - tzn. ja nie światem zewnętrznym potwierdzam siebie, to co we mnie, ale sobą potwierdzam to wszystko (dalej sobą potwierdzę ten świat).
A jeśli się mylę?...
A cóż to za problem, jeśli nawet się mylę?... Nawet jeślibym się mylił, to - mocą mojej wiary, nadziei i przekonania to WŁAŚNIE WYGENEROWAŁEM tę opcję, w której ta nadzieja jest. Zapisałem się do niej. Chcę się w niej utrzymać. Reszta mnie specjalnie nie obchodzi.

Podsumowując, czym dla mnie jest religijna wiara: jest swoistym ZAPISANIEM SIĘ DO SENSOWNOŚCI, czyli zgodności wszystkiego, co mnie otacza i mnie samego, z tym co zrozumiałe, co stanowi poprawność moich myśli.

Ktoś może powie: ale dlaczego samego siebie stawiam jakoś na szczycie owego łańcucha potwierdzeń, jako ostatecznego sędziego poprawności. Dlaczego na tym szczycie nie postawię czegoś ze świata, czegoś - jakiegoś konceptu, twierdzenia, uznania - (przez kogoś tam) udowodnionego?
Moja odpowiedź jest taka: ale przecież i tak ja ostatecznie będę musiał ten czyjś dowód "KLEPNĄĆ"! Co by nie wziąć ze świata, czy z siebie, czy z czegokolwiek, to i tak mój umysł może to odrzucić, uznać za nieważne. Ostatecznie i tak muszę się JA (!) zdecydować, czy jestem solipsystą, czy nie. Tak więc, nawet jak bym nie chciał to i tak będę na szczycie owego łańcucha. Bo to ja ostatecznie to coś dostaję i ja nadam temu wszelkie atrybuty dla mojego umysłu.

A cierpienie? Cierpieniu przecież mogę nie umieć się przeciwstawić. Właściwie najczęściej tak właśnie bywa, że cierpienie jest ponad wyborem.
- Cierpienie jest tym, czego nie potrafię kontrolować, ale nie oznacza to, że nie mogę istniejącemu cierpieniu nadawać po swojemu znaczeń, wartości. Bo jednak mogę ustalać jego status w moim umyśle - uznawać, bądź nie jego przyczynę, źródło, ustalać czym jego odczuwanie dla mnie będzie.

Piotr Rokubungi

Jest ucieczką od małości, słabości człowieka oraz od jego miernych możliwości intelektualnych.
Ale za podstawę ma wiarę w "ja istnieję", w "my istniejemy", wreszcie- co poniekąd wynika z tamtych- w "nadczłowiek istnieje, czyli Bóg". Wcale więc nie jest to taka prosta "zabobonność" czy głupota, jak by niektórzy chcieli, jak się niektórym wydaje. Bóg osobowy jest w umyśle, psychice człowieka, podobnie jak jest tam jego ego, czy przedświadomość... I nie jest "zwykłym" wymysłem, tylko jednym z bazowych archetypów.
Jednak zbyt daleko posuwa się ten, kto uważa, że Natura potrzebuje boga osobowego- tylko człowiek go potrzebuje. Aczkolwiek wydaje się prawdziwe, że jednak Natura potrzebuje boga-demona, by wytwarzać Rzeczywistości- jednak nie musi [chyba nawet nie powinien] być to bóg osobowy, a [tylko] pierwotna siła, zwana przeze mnie Wolą.

Ircia

Michał Dyszyński

Ircia

Może inaczej pojmujemy osobowość czegoś? Co to dla Ciebie oznacza? Najlepiej na kilku przykładach.

Coraz częściej mam wrażenie że mówimy prawie o tym samym tylko jakby z innych punktów widzenia, używając innych pojęć... Może dlatego tak mnie ciekawi Twoje pojmowanie tego typu zagadnień?