ŚFiNiA

Michał Dyszyński

W toku moich dyskusji ze zwolennikami wolnego rynku pojawił się dość ciekawy i ważny aspekt rozważań nad poprawnością założeń wolnorynkowych, czy może ogólniej związanych z rozwojem społeczeństw. Myślę, że warto zwrócić uwagę.

Ale zacznę skąd się to wzięło.
Przynajmniej dwóch z dyskutantów na sfinii jako argument za słusznością idei kapitalizmu, wolnego rynku stwierdziło, że "wolny rynek najlepiej zaspakaja potrzeby ludzi". Faktycznie, trudno się nie zgodzić z tym, że wolny rynek generuje dużą ilość towarów i usług. Z tym się zgadzam. Ale czy na pewno zaspakaja ludzkie POTRZEBY?...
Jak asumpt do rozważań chciałem zwrócić uwagę na gigantyczne w kapitalizmie znaczenie MARKETINGU, REKLAMY. Skoro reklama jest tak wszechobecna, skoro opłaca się ją stosować (w domyśle - bez niej sprzedaż jest znacząco mniejsza), to wniosek jest prosty - bez owej perswazji, jaką reklama daje, oferta producentów byłaby znacznie mniej atrakcyjna i liczni klienci by towarów nie kupili. Dlaczego?
Zapewne dlatego, że ich NIE POTRZEBUJĄ!
Dopiero zmasowany atak na większość zmysłów potencjalnego klienta powoduje, że ludzie decydują się kupić dany towar. I jak by nie spojrzeć, to w dzisiejszym bogatym świecie rozbuchanego kapitalizmu bez zdecydowanej większości towarów możemy się swobodnie obejść.

Teraz oczywiście ciekawe jest następne pytanie:
- Czy dzięki owym, sprowokowanych reklamą, zakupom jest nam (ludziom) lepiej, czy gorzej?
Pewnie nie ma tu jednej odpowiedzi, bo część klientów po jakimś czasie cieszy się, że się dała namówić, podczas gdy inni żałują, że wydali pieniądze. Do tego dochodzi efekt wtórny - zmian w otoczeniu spowodowanych masowymi zakupami. Nawet jeśli nie kupiliśmy jakiegoś gadżetu, to powszechna w około praktyka używania tegoż gadżetu powoduje, że - czy tego chcemy, czy nie - zaczynamy być spychani w społeczeństwie na margines (weź tu się np. człowieku zbuntuj i spróbuj normalnie egzystować wśród znajomych bez telefonu komórkowego...).
Ostateczny efekt jest taki, że ów nadmiar dóbr i ciągła presja na konsumpcję generowana przez rynkową rzeczywistość powoduje, że nie ma realnej możliwości porównania aktualnej sytuacji z naszego życia, z hipotetyczną bez owej konsumpcyjnej otoczki. Czy ludziom byłoby wtedy lepiej, gdyby np. żyli nieco mniej kolorowo i rzadziej wymieniali gadżety na kolejne modele, ale np. mniej na to wszystko pracowali i mieli czas dla siebie?...
To chyba ciekawe pytanie.
Ale, kończąc dygresję i wracając do podstawowej tezy, pragnę ją powtórzyć w następującej formie:
Twierdzenie, że wolnorynkowa mnogość towarów może być uznana za zjawisko jednoznacznie pozytywne, bo związane z zaspokojeniem potrzeb ludzi, jest nieuprawnione.
Jedyne co można stwierdzić z pewnością, to fakt iż W JAKIEJŚ CZĘŚCI rynek zaspakaja realne potrzeby człowieka. W innej części zapewne jedynie przyczynia się do jałowego marnotrawienia ludzkich sił i czasu. Ostateczny bilans - zysk vs strata - będzie wynikiem sensownej oceny tych dwóch tendencji (po skonstruowaniu dobrego kryterium tejże oceny).

Johnny99

Przede wszystkim: nie żyjemy w świecie idealnym. A z tego wynika, że "stan potrzeby" jest naturalnym stanem każdego zywego organizmu. Nikt nie wymyśla potrzeb, które nie istnieją. Na przykład w czasach, kiedy nie było telewizorów, oczywiście nikt telewizora nie potrzebował - ale nie zmienia to faktu, że telewizor zaspokaja potrzeby, które już wtedy istniały. Z kolei wymyślono mnóstwo produktów, które poniosły klęskę, gdyż założenie, że istnieją potrzeby przez nie zaspokajane okazało się błędne. Ogólnie rzecz biorąc istnieje np. potrzeba komfortu, przejawiająca się w tym, że generalnie ludzie chcą, by sprawy były załatwiane szybciej, sprawniej i przy jak najmniejszym nakładzie sił. Inną potrzebą jest potrzeba większej swobody działania. Skąd się wzięły telefony komórkowe? Stąd, że telefony stacjonarne ograniczały swobodę działania. Ludzie nie uświadamiali sobie potrzeby posiadania telefonu komórkowego, ale gdybyś zapytał kogoś "czy byłoby fajnie, gdybyś mógł dzwonić w dowolnym miejscu w dowolnym momencie?" każdy odpowie, że byłoby, nawet jeśli zaraz potem powie, że nie widzi takiej potrzeby. A istotne tu jest to, że potrzeba większej swobody działania, z której wynikły m.in. telefony komórkowe nie została przez nikogo wymyślona - istnieje tak długo, jak długo istnieje życie. Bez potrzeb nie istniałby żaden rozwój.

Michał Dyszyński

Johnny99

Michał Dyszyński

Goudolf

Michał Dyszyński

Goudolf

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński · Wysłany: Czw 10:35, 03 Mar 2011 Temat postu:

Ostatnio toczy się debata na temat OFE. Pomysłem, jaki przedarł się nowych regulacji, jest "zakaz akwizycji". Związane jest to wystąpieniem na tym rynku bardzo zażartej walki na akwizycję do funduszu. Walki na skuteczność iwestowania, czy niższe prowizje jest już znacznie, znacznie mniej...
Przykład OFE wydaje mi się w tym kontekście bardzo dobry, ponieważ pokazuje mechanizm działania ludzkiej psychiki. W przypadku OFE, dawno zorientowano się, że skołowany człowiek tak naprawdę nie wie, które towarzystwo lepiej wywiąże się z zadania jakim jest pomnażanie pieniędzy ze składek emerytalnych. Większości ludzi jakieś tam statystyki giełdowe niewiele mówią. Za to człowiek, który przyjdzie i przekonuje, że oferta jego funduszu jest lepsza bo to, albo tamto (prawdziwie, w sposób naciągacy, czy zupełnie kłamliwy), taki człowiek trafia do umysłowości przeciętnego obywatela. I w zasadzie cała para, cały wysiłek menedżerów OFE poszla w akwizycję w wydzieraniu sobie zdezorientowanych. Poprawianie obiektywnych wskaźników niespecjalnie się opłaca, bo dobry handlowiec akwizytor nawet z kiepskich wyników jest w stanie upichcić atrakcyjną ofertę.
tak już jest, ludzie (z powodów ewolucyjnych) są nakierowani na przekonywanie, słuchanie innych członków swojego "plemienia". Przekonywujący naciągacz jest często bardziej wiarygodny, niż nasza osobsta, sprawdzona wiedza (może się jednak mylimy...?). Dlatego dobry "bajer" jest przynajmniej tak samo skuteczny (a nawet bardziej) jak merytoryka. Oczywiście nie wszyscy są jednakowo podatni na manipulację, ale statystycznie rzecz ujmując jest ona naprawdę skuteczna. A przy dzisiejszym stanie nauk społecznych, gdy akwizytor jest wyposażony w wiedzę o reakcjach na poziomie znacząco większym, niż jego ofiara, można powiedzieć, że wybory zkupowe większości ludzi po prostu NIE SĄ RACJONALNE.
I to jest moja główna teza, a jednocześnie główny problem wolnego rynku:
PROBLEM ZAPEWNIENIA RACJONALNOŚCI WYBORÓW KONSUMENCKICH!
Niestety, przy dzisiejszym skomplikowaniu oferowanych produktów, przy rozwoju wiedzy z wielu dziedzin zapewnienie racjonalności wyborów staje się problemem o wiele, wiele większym niż za dawnych czasów, kiedy wiadomo było, że jeden kowal lepiej obsadza podkowy na końskim kopycie, a drugi gorzej i wybór konsumencki był jasny.
W dzisiejszych czasach, gdy umowy kliczą wiele stron i załączników, są pisane trudnym językiem, gdy szczegóły techniczne (jakże często kluczowe) dadzą sie ocenić wyłącznie fachowcom, mamy nowy problem z zapewnieniem podstaw do racjonalnych wyborów konsumenckich. Efekt często jest taki, że w nawale informacji wiele osób wybiera produkt, który jest zdecydowanie gorszy niż konkurencyjny. Część z nich po jakimś czasie zdaje sobie z tego sprawę, ale wtedy albo jest już za poźno, albo naprawienie szkody związane jest dodatkową pracą, poświęconym czasem, nerwami. Więc ostatecznie duża część rezygnuje z wyboru tego produktu, który naprawdę chcieliby mieć.
Model wolnorynkowy zakłada "naprawianie się" oferty, a dalej poprawę działania producentów za pomocą wyborów konsumenckich. I jest on fajny. I dobrze by było, żeby działał. Problem w tym, że być może zbyt wiele przeszkód po drodze utrudnia to działanie.
I na koniec: nie twierdzę, że mechanizm oparty o wybory konsumenckie zanikł w zupełności. Oczywiście, ze nie, bo w wielu zakresach funkcjonuje on wciąż poprawnie, a w innych przynajmniej pomocniczo. Chodzi mi tylko o to, że w wielu innych zakresach wybory daje się naprawdę łatwo manipulować. W skrajnych przypadkach ludzie w ogóle nie kupują realnych produktów, a wyłącznie złudzenia i wciskanie kitu. I to nie wydaje mi się korzystne dla gospodarki, dla życia ludzi. To powoduje chaos, który ostatecznie skutkuje cofaniem się rozwoju ludzkości.

Goudolf · Wysłany: Nie 23:17, 06 Mar 2011 Temat postu:

Michał Dyszyński · Wysłany: Pon 20:57, 07 Mar 2011 Temat postu:

SEKS

Przykład OFE jako wolnego rynku jest szczególnie niefortunny.
Jeśli chodzi o ten stan docelowy to jeden powie, że taki. Drugi- że siaki. I co zrobisz, zabijesz go?

Michał Dyszyński

SEKS

Michał Dyszyński

SEKS

OFE mogą być jedynie przykładem psychologii-patologii. Bo nic nie dostajesz od nich to po pierwsze a po drugie nie biorą klientów pod uwagę tylko uwarunkowania. Nawet jak masz ubezpieczenie to liczysz, że w każdej chwili odszkodowanie dostaniesz.

Michał Dyszyński

Johnny99

SEKS

1. Podaję mianownik: psychologia-patologia.
2. W OFE nie dostajesz żadnego produktu.
3. Co do Uszatka to tak: jakby był Uszatek nieobowiązkowy. Taki Uszatek to już coś. W sensie konkret.
4. Co do punktów: Może lubisz se coś kupić a potem narzekać?
5. Co do punktów dalej: przyszłość jest nieprzewidywalna więc nie wiesz, jak produkt się wpisze w twoje życie? Nie wiesz i wiedzieć nie możesz czego będziesz potrzebował. Jak będziesz to próbował konsekwentnie ustalać, to zginiesz z głodu zanim cokolwiek kupisz. Osiołkowi w żłoby dano....
6. Twoja koncepcja racjonalności jest nieracjonalna. Produkt ma zaspokajać potrzebę, a jaką to już inna sprawa.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

SEKS

Michał Dyszyński

Johnny99