ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Myślę, że ciekawym pomysłem byłoby myślowe skonstruowanie IDEALNEGO SYSTEMU EKONOMICZNEGO. Przy czym pomysł, o którym piszę, ma nie być jakoś dogmatycznie związany z typowym dylematem wolny rynek - interwencjonizm, ale chciałbym postawić sobie pewne warunki ogólne, niezależne od systemów zarządzania. Czyli: kiedy ekonomię traktowalibyśmy jako pozytywną?
W moim przekonaniu odpowiedź można by sformułować dość prosto - ekonomia spełni dobrze swoje zadanie jeśli - w zakresie krótkofalowym i długofalowym - będzie SŁUŻYŁA CZŁOWIEKOWI.
Co to znaczy jednak, że ekonomia służy cżłowiekowi?
- Ano chyba to, że tworzy dla człowieka dobre środowisko życia i rozwoju.

Czyli - bardziej konkretnie - co?
Ja mam tu krótką listę warunków (która chyba jest dość subiektywna, ale, mam nadzieję, że raczej sensownie wyglądająca). Kolejność elementów na liście nie ma związku z odpowiadającą im hierarchią ważności.
Zatem w dobrym systemie ekonomicznym mamy:
1. Podstawowe potrzeby ludzkie są zaspakajane - przynajmniej przez tych ludzi, którzy mają chęć i możliwości do pracy. Ludzie chorzy i niedołężni też nie są pozostawieni na śmierć, jednak znajdują się w roli petentów, proszących o pracę i dary innych. Za owe dary i pracę, ludziom produktywnym należy się WDZIĘCZNOŚĆ I SZACUNEK ze strony tych, którzy coś dostają, choć sami nie mogą się odpłacić.
2. ludzka praca nie jest marnowana - czyli, jeśli ludzie coś robią, to system dba o to, aby była to praca sensowna, użyteczna, aby przynosiła korzyści, najlepiej długofalowe. Oczywiście, jeśli ktoś chce marnować swój czas, to nikt mu tego nie zabroni, ale system powinien w jakiś sposób promować takie odniesienia społeczno - ekonomiczne, w których priorytet ma działalność przynosząca maksymalną korzyść, maksymalnej grupie ludzi, przez maksymalny czas, a nie chwilową drobną przyjemność nielicznym jednostkom.
3. ludzie dysponują możliwie obszernym ZAKRESEM WOLNOŚCI. Oczywiście wolność nigdy nie jest pełna, więc nie postuluję tutaj jakiegoś "maksimum wolności" - raczej piszę o tym, że nie powinno się ograniczać ludzkiej aktywności bez naprawdę ważnego powodu. Tymi ważnymi powodami są oczywiście: zdrowie i życie i innych ludzi, ochrona środowiska, szacunek dla dążeń i wartości, jakie ludzie wyznają.
4. System zapewnia bezpieczeństwo i rozwój pod różnymi względami. Inaczej mówiąc, w pewnym stopniu zmusza ludzi do jakichś form nadmiarowej pracy, aktywności, która wiąże się z monitorowaniem możliwych zagrożeń, tworzeniem zabezpieczeń, pomocy w przypadkach katastrof, czy innych problemów. Z tym wiąże się też konieczność stałego rozwoju (ludzie, którzy osiągnęli poziom względnego dobrobytu, zadowolenia, mają tendencję do lekceważenia tego postulatu).

Te warunki są niezależne od systemu ekonomicznego i w moim przekonaniu stanowiłyby sensowną postawę o dyskusji na temat tychże systemów. Np. można się zastanawiać który system bardziej marnuje, a który czyni bardziej sensowną ludzką pracę - czy wolny rynek (w różnych postaciach), czy systemy interwencjonistyczne (też w różnych postaciach).
W moim przekonaniu systemy wolnorynkowe, jak kierujące się bardziej w stronę interwencjonizmu, zarządzania zbiorowością mają względem powyższych punktów z listy swoje pozytywne i negatywne odniesienia - np. system wolnorynkowy stwarza zagrożenie zapędzenia do ciężkiej pracy ludzi, w celu tworzenia efektów dostępnych nielicznym. Z drugiej strony ten sam grzech popełnia wiele systemów interwencjonistycznych (gigantomania socjalizmu), dlatego zapewne idealny system ekonomiczny plasuje się gdzieś pomiędzy (może z boku) typowego podziału wolnorynkowość - interwencjonizm.

Na koniec chciałbym jeszcze dodać komentarz do umieszczenia na owej - przecież krótkiej - liście, relatywnie wydawałoby się dość mało istotnego punktu 2, czyli postulatu nie marnowania ludzkiego wysiłku. W moim przekonaniu jednak, ów postulat jest naprawdę ważny, stanowi niezbędne uzupełnienie do pozostałych punktów, a w szczególności łączy się z punktami 2 i 4. Ten postulat jest ukłonem w stronę podmiotowości człowieka, w stronę uznania za ważne, czy robimy to, czy coś innego. W dobrym systemie społecznym nie traktujemy ludzi jak roboty, jako coś, co może robić cokolwiek, ale żądamy SENSOWNOŚCI. Jednocześnie nadaje on kształt warunkowi wolności, bo wolność jest powiązana z WYBORAMI ludzi, a te wybory opierają się na kalkulacji sensowności, użyteczności pracy. Dodatkowo, jeśli w jakimś systemie ekonomicznym ludzie byliby zajęci pracami nieużytecznymi, to zapewne mieliby mniej czasu na monitorowanie zagrożeń i ochronę.

MrSpock · Dołączył: 21 Kwi 2019 Posty: 70 Przeczytał: 0 tematów

Jeszcze raz przytoczę propozycję Kanta, żeby dokonać zmian polityczno-ekonomicznych. Likwidacja władzy centralnej umożliwi wreszcie powstanie systemu w miarę demokratycznego. Wtedy dopiero będziemy mieli szansę na odblokowanie technologii, zablokowanych od połowy XX wieku, o których tyle mówił Steven Greer.