ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Muszę przyznać, że podoba mi się to, co prezentuje Wybrańczyk w swoich youtubowych vlogach. Podoba mi się, bo stawia ostro sprawy, jest zaangażowany, sprawia wrażenie kogoś uczciwie poszukującego prawdy. Poza tym widać, że gość sięga do wiedzy, jest oczytany, ma ciekawą historię życiowych przemyśleń.
Piszę to ja - teista - ktoś, komu przecież (...) ateistyczna postawa pana Śmiemwątpicia powinna się nie podobać, kto chyba (...) powinien czuć się zagrożony tymi bezpośrednimi i celnymi atakami na teizm. Ale mi się akurat podoba, a wręcz zgadzam się z bardzo wieloma tezami i sposobami ujęcia, jakie tam są prezentowane.
Tu ktoś pomyśli, czyżbym konwertował na ateizm?
- Nic podobnego! Na każdy antyteistyczny argument Wybrańczyka jaki do tej pory zdarzyło mi się usłyszeć, mam swoja odpowiedź. Dodam, że odpowiedź szczerą (przynajmniej sam ją klasyfikuję jako szczerą, mając świadomość, że z czyjejś perspektywy, wobec jego paradygmatów rozumowania ja tu coś kombinuję, czy inaczej mataczę). Tutaj chcę omówić tezę, którą Wybrańczyk przedstawił w swoim vlogu https://www.youtube.com/watch?v=fo9uXsqxgV4 o tytule "Jestem człowiekiem ze świata".
Tezę przedstawię trochę po swojemu, bo nie chce mi się pracowicie spisywać słów vlogera. Brzmi ona z grubsza:
Poziom wiary w coś (chodzi najbardziej o wiarę religijną) powinien być skorelowany z mocą dowodów w owo coś - im mamy silniejsze dowody co do prawdziwości danego stwierdzenia, tym mamy prawo do większej wiary w dane stwierdzenie.
Ta teza, zarówno Wybrańczykowi, jak i chyba większości ateistów wydaje się taka oczywista, tak wręcz "kładąca" religię. Jak tu się typowy ateista przyjrzy to pewnie w duchu wykrzynie: przecież to jest dokładnie tak! Wierzę w to, na co mam dowody. Nie mam dowodów, to nie wierzę. Proste, oczywiste, przemawiające!

A jednak...
Akurat twierdzę, że owa teza jest po prostu ABSURDALNA. Jak dla mnie to ona jest prawie...
śmieszna, w swojej nieporadności w niezrozumieniu istoty sprawy, a w szczególności w niezrozumieniu tego, JAKĄ ROLĘ PEŁNI WIARA W ROZUMOWANIU. Sprawa prostą mentalnie nie jest, ale spróbuję niżej wyjaśnić, dlaczego owa teza jest zwyczajnie postawieniem całej sprawy na głowie.

Zadajmy sobie dość podstawowe pytanie: po co/dlaczego w coś wierzymy?
Dlaczego używamy postawy typu wiara, a nie postawy typu wiedza w stosunku do jakichś tam stwierdzeń?
- Moja odpowiedź tutaj jest dość prosta: wierzymy dlatego, że nie mamy pewnej wiedzy w danej sprawie!
Gdybyśmy mieli wiedzę, to potrzebowalibyśmy wierzyć, tylko bazowalibyśmy właśnie na owej wiedzy przy ustalaniu stanu epistemicznego sprawy. Jeśli zatem gdzieś tam pojawia się postawa typu wiara, to (o ile nie mamy do czynienia z głupcem, kimś kto myśli nieracjonalnie), to zapewne ZAŁOŻENIEM BAZOWYM JEST, ze akurat to zagadnienie nie dało się ustalić metodą pozyskiwania jego statusu epistemicznego z wiedzy.
A tu ktoś nagle żąda, że (nie wiadomo na jakiej zasadzie) status "nie wiem jak to jest", zrobi jakieś "pstryk", jakąś nagłą woltę i stanie się to upragnioną wiedzą... Bo przecież tak powinno być, a my tak właśnie chcemy...
Zaiste, wiara w moc chciejstwa co niektórych jest zadziwiająca...

Tu ktoś oczywiście może sobie zażyczyć: ale tak właśnie powinno być, że podejmujemy nasze decyzje nie w oparciu o to, co niepewne, lecz o to co pewne! Powinniśmy podejmować zatem decyzje z wiedzy, a nie z wiary!
Postulat może i fajny. Tylko, że...
czy aby w ogóle dający się wprowadzić realnie w życie?!...
To akurat nasi kochani ateiści totalnie ignorują. A z mojego doświadczenia w dyskusjach wynika, że po prostu są najczęściej zwyczajnie niezdolni mentalnie do postawienia sobie uczciwie owego zagadnienia przed oczy: jakie szanse mam, aby wszystko to, z czego wnioskuję w celu podjęcia decyzji było pewne, było wiedzą?
Weźmy typowe problemy życiowe:
Czy warto jest wybrać akurat tego pracodawcę?
- No tak! Tu ma być wiedza! Trzeba wiedzieć, czy pracodawca jest uczciwy, czy dobrze płaci, czy nie zbankrutuje. Trzeba...
Problem w tym, że nikt tego nam nie jest w stanie zagwarantować. Najczęściej sam pracodawca tego nie wie. Więc wiedzy na ten temat można sobie żądać, można jej oczekiwać, można postulać "ma być!", ale nijak nie zmieni tych realiów, jakie są. A jakie są te realia?
- Ano takie, że mamy sytuację niepewną, niejasną i co najwyżej możemy wierzyć, że ten pracodawca spełni nasze oczekiwania. A życie pokaże...
Czyli nie mamy tu szansy na wiedzę. Mamy jedynie wiarę.
Inny oczywisty przykład:
Spotkaliśmy osobę, z którą - mamy takie wrażenie - byłoby nam w życiu "po drodze", z którą nawet chcielibyśmy się hajtnąć. Fajnie by było mieć wiedzę, że nam się ten związek uda. Fajnie by było...
Ale tej wiedzy nie ma. Tu życie pokaże czy my staniemy w owym związku na wysokości zadania, czy tamta osoba spełni oczekiwania, czy świat raczy nie rzucać nam zbyt ciężkich kłód pod nogi...
Tak, chciałoby się tu mieć wiedzę, a mamy tylko wiarę...
Ale nic nie poradzimy, nie zamienimy tej wiary, że może jednak się uda nam ten związek, jakimś magicznym sposobem w wiedzę. Taki świat. I jak się komuś ten świat nie podoba, niech sobie poszuka innego, a nie marudzi, że on żąda wiedzy, a jak jej nie dostanie to...
...właściwie to co?
Obrazi się na świat? Obrazi się na swoje życie?... :shock:

To samo jest ze światopoglądem. Można sobie żądać, aby nagle wszystko to, co buduje nasze rozumienie rzeczywistości - np. pytanie czy rzeczywistość jest osobowa, czy bezosobowa w swym pierwotnym stanie, ze swojej natury - było pewną wiedzą. Żądajmy! Oczekujmy tu wiedzy!...
Tyle, że nijak nie zmieni tego stanu rzeczy, że nasza niepewność od samego tego żądania nie zamieni się magicznie w pewną wiedzę. Można wierzyć, albo i nie.
Ale nawet niewiara (niewiara religijna) tutaj w gruncie rzeczy...
sama będzie jakąś wiarą!
Tak - nawet niewiara jest wiarą, tylko wiarą opcję przeciwną do tej, którą ktoś postawił jako "wierzę w to, że...". Bo w sytuacji gdy pewności nie ma, to OBIE OPCJE - i ta "za" i ta "przeciw" - dalej są tak samo niepewne. Niepewność nie jest jakoś przypisana bardziej do opcji "za". Odmawiając wiary opcji "za", opowiadamy się jakoś "przeciw". Co też jest opowiedzeniem się, wybraniem strony. I jest jakąś postacią wiary.

Tu najczęściej nasi drodzy ateiści powiedzą swoje: nie, wcale tak nie jest! To nie jest tak, że nie mając wiary w Boga, muszę mieć automatycznie wiarę w nieistnienie Boga. Mogę powiedzieć po prostu "nie wiem", albo "nie rozstrzygam tej kwestii". A ja na to powiem: oszukujesz się! Jednak rozstrzygasz! Przynajmniej w pewnym stopniu to rozstrzygasz! I WIERZYSZ, że to co rozstrzygnąłeś jest słuszne!

Michał Dyszyński

Cała to historia z owa tezą Wybrańczyka jest dla mnie z kolei ciekawym przykładem bardzo podstawowego błędu myślenia - pozwolę sobie ten błąd ochrzcić nazwą błąd fałszywej perspektywy.
Co jest istotą tego błędu tutaj?
- Ano skonstruowanie perspektywy, w ramach której wiara jest czymś niepotrzebnym, błędnym, złym bo przecież...
jest wybór! Bo przecież zamiast wiary można mieć mieć wiedzę, można robić rzeczy, które są pewne, można oprzeć się o to co nie podlega wątpliwościom. Rzekomo...
Wybrańczyk jawi się jako bystry gość. Ale dostrzec tego jakoś nie potrafi. Nie potrafi dostrzec, że nie jest w stanie nijak zanegować wiary czyjejś -jako wiary - bo i tak zawsze przeciw tej wierze wystawi...
własną wiarę!
Wystawienie przeciw wierze innej wiary, a potem twierdzenie, że wiara w ogólności jest zła...
Czy to nie zabawne? :rotfl:

Nie wiem, jak Czytelnik tego posta, ale ja się uśmiałem. :rotfl:

Choć może powinienem się rozpłakać... :cry:

Może powinienem smucić się tym, że ktoś tam błądzi, że mataczy sam przed sobą, nieadekwatnymi nazwami robiąc sobie wodę z mózgu.
Jednak się nie smucę, bo mam nadzieję. Większość z nas ma czas, czyli ma szansę. Może w końcu załapie, może zrozumie.

Michał Dyszyński