ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Najbardziej podstawową funkcjonalnością zarówno świadomości, jak i chyba istnienia w ogóle jest REAKCJA NA DESTABILIZACJĘ.
Świadomość w ogóle dałaby się chyba zdefiniować jako system reaktywny, który jest w stanie zachowywać jakąś postać stabilności, mimo że jest destabilizowany.
Można tę ideę ująć bardziej ilościowo, niż jakościowo, na zasadzie: im bardziej system reaktywny jest w stanie wybronić swoją stabilność wobec prób destabilizacji, tym bardziej on istnieje, powstał jako coś trwałego w uniwersum chaotyczności.
Istnienie, a z nim istnienie świadomości, jest zatem czymś w rodzaju ZDOLNOŚCIĄ DO OBRONY SIEBIE. Ale tu należałoby postawić pytanie: czy owo "siebie" (JA) samo jest (poprawnie) zdefiniowane?
Na to pytanie odpowiedź też jest złożona. Bo według mnie nie możemy od razu mówić o pełnej postaci zdefiniowania JA. JA powstaje poprzez to, że umie się skutecznie wybraniać wobec prób jego destabilizacji.

W tym kontekście mamy też ciekawe, funkcjonalne spojrzenie na zagadnienia religijne, w szczególności rysuje się potencjalnie odpowiedź na pytanie: dlaczego człowiek został przez Boga zesłany na ten świat, na którym doświadcza cierpienia, pokus?
- Odpowiedź brzmi: bo te pokusy i cierpienie są formami destabilizacji tegoż człowieka, wobec których ów człowiek powinien się wybronić, dowodząc tym, że JEST.
Wygląda to trochę tak, jakby Bóg nie chciał mieć przy sobie jakichś "rozmamłańców", istot które nie potrafią dogadać się same z własną naturą, które "rozsypują się" starciu z rzeczywistością. Bóg żąda od świadomości, które zapoczątkował aktem stwórczym, aby te świadomości stały się czymś konkretnym, twardym wobec zagrożeń. Bóg nie pragnie maminsynków. Dlaczego ich nie pragnie?
- Bo maminsynek w istocie nie bardzo jest, on nie do końca istnieje, jest takim niedokończonym bytem. Dopiero byt, który umie się skutecznie bronić w kontekście jego destabilizacji, określił się jako coś, co rzeczywiście jest, a więc może być partnerem dla Boga (zakładam też, że Bóg jest dobry, nie wymaga od razu doskonałości, a zatem, że jeśli zostaną spełnione przynajmniej minimalne warunki początkowe zdolności do obrony swojego bytu, to Bóg pomoże takiej istocie udoskonalić się na tyle, aby ona w przyszłości była w stanie funkcjonować bardziej samodzielnie, na wyższym poziomie).

Ale zostawmy tę dygresję religijną i wróćmy do definicji istnienia i świadomości, jako zdolności do obrony przed destabilizacją. Warto podać przynajmniej parę przykładów, które zobrazują to, że istnienie jest związane z tą zdolnością.
1. Weźmy kamień vs luźny pył - o kamieniu powiemy, że "istnieje" gdy nie rozsypuje się jak pył, z którego właściwie jest złożony (bo można kamień zetrzeć na ten pył). Kamień broni się przed rozsypaniem się, ZACHOWUJE SWOJĄ spójność, mimo że np. jakieś siły zewnętrzne będą trącały, uderzały. Kamień uderzony potoczy się w nowe miejsce, zmieniając co prawda atrybut dotyczący jego lokalizacji, ale wybraniając swój zestaw atrybutów go definiujących - jego kształt, twardość, ciężar, zawartość cząsteczek materii. Mimo upływu czasu, a z nim działania różnych czynników destrukcyjnych, kamień wciąż obserwującym go świadomościom jawi się jako z grubsza taki sam, albo przynajmniej bardzo podobny.
2. O Księżycu powiemy, że "istnieje", bo narzuca się nam wizualnie, pozostając niezmiennym, a przynajmniej podobnym w kolejnych - często przypadkowych - obserwacjach. Księżyc broni swojego "wizerunku" dla obserwujących go istot, bo choć czasy się zmieniają, świat wokół ewoluuje, a jednak (przynajmniej w jakiejś niezbyt długiej perspektywie czasowej) Księżyc wciąż pozostaje taki sam, co najwyżej lekko zmieniając swój obraz w wyniku - bardziej już zmiennych - zjawisk atmosferycznych, typu przesłonięcia go przez chmury.
3. Wydma piasku jest trochę pośrednim przypadkiem, ciekawym o tyle, że można by tu mówić o "słabym" istnieniu. Wydma piasku zachowuje do pewnego stopnia swój obraz, kształt. Ale tak się dzieje jedynie w krótkiej perspektywie czasowej. Wydma nie jest trwała, gdy spojrzymy na nią w kontekście wielu dni, czy miesięcy, bo wiatr wciąż będzie ją modyfikował, zmieniał jej kształt. To istnienie słabo broni się przed destabilizacją.

Przykład wydmy jest o tyle znamienny, że pokazuje iż byty mogą mieć ten aspekt obrony silniejszy i słabszy, co sugerowałoby, że samo istnienie nie jest jakoś absolutne w nieskończony sposób, lecz może (a właściwie to powinno) ewoluować, dostosowywać się. Tak więc mamy tu dualizm - istnienie w ogóle może się objawiać przez to, że wokół niego pojawiają się aspekty chaotyczne. Istnienie, które swoją wyłaniającą się trwałością ową chaotyczność łamie, potrzebuje jednak owego chaosu właśnie po to, aby się wyłonić, aby BYŁO Z CZEGO się wyłaniać.

Michał Dyszyński

Ciągnąć temat pokuszę się o tezę:
Poprawne istnienie (szczególnie istnienie świadomości) domaga się sprawdzenia w kontekście prób destabilizacji.
Odnosi się to dość dobrze do ISTNIENIA PRAW - matematyki, logiki, fizyki, czy ogólnie przyrody. Mechanizm potwierdzania odkryć, jaki stosuje nauka na tym właśnie polega, że ogłoszona praca jest później sprawdzana przez niezależnych badaczy. Jeśli próbę - test niezależnego potwierdzenia odkrycie przejdzie, to jest uznawane.
Świadomość zaś sprawdza się w ten sposób, że jest destabilizowana światem, jest poddawana próbie polegającej na zalewie błędnych idei, fałszywych informacji, odbioru własnymi niedoskonałymi zmysłami i wrodzonymi filtrami poznawczymi. Jak sobie z tym wszystkim poradzi, jak oddzieli "ziarno od plew", to wykaże poprawne spełnianie swojej naturalnej roli - wyłaniania tego co sensowne i odrzucania tego, co sensu nie posiada. Ta świadomość, która powyższe zadanie spełnia, OKREŚLIŁA SIĘ, jest, istnieje. Ta, która się w tym wszystkim pogubiła, musi być uznana jako wciąż tkwiąca w chaosie, jako nie posiadająca własnej "twarzy", indywidualności, osobowości, tylko egzystuje jako mieszanina obcych wpływów, żyje nieswoim życiem.

Michał Dyszyński