ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Rozwój myślenia, integrowanie osobowości jest budowaniem na bazie doświadczeń i poprzednich zdobyczy mentalnych. To oznacza, iż błędy popełnione na wcześniejszych etapach będą wychodziły później. To jednocześnie oznacza, iż czasem przyjdzie nam w tym rozwoju COFNĄĆ SIĘ BARDZO GŁĘBOKO, zrewidować tkwiące gdzieś u podstaw założenia, czy paradygmaty, aby PRZEBUDOWAĆ WSZYSTKO NA NOWO.
Fałszywe założenia, czy błędne wnioski, jeśli są używane przy późniejszych decyzjach, zwiększają ryzyko wadliwości tych decyzji. Dlatego ci, którzy nie mają odwagi przyznać się do błędu, będą za swoją tchórzliwą epistemicznie postawę płacili narastającą frustracją z tytułu coraz to nowych nieskutecznych działań, chybionych decyzji.

Człowiek zakłamujący trudne prawdy o sobie poprawia sobie humor w momencie dokonywania samooceny, bo nie musi się zmierzyć z tym, co nieprzyjemne emocjonalnie. Jednak cena za ten oportunizm zostanie zapłacona w przyszłości - zwykle przekraczając wartość owej kłamliwej satysfakcji, którą ktoś zyskuje unikając spojrzenia trudnej prawdzie w oczy. A frustracje będą narastały, bo każda wadliwa ocena, która stanie się podstawą jakiejś decyzji, zwiększy prawdopodobieństwo wadliwości nie tylko tej decyzji, ale też wszystkich następnych decyzji na niej bazujących. Dostajemy swoisty efekt motyla, czyli sytuację, gdy mały błąd na początku rozwija się w epistemiczne tornada za jakiś tam czas.