ŚFiNiA

Arystoteles

Czy katolik może wierzyć w Boga (i dogmaty swojej religii) i jednocześnie posiadać przekonanie, że wiara katolicka (albo ogólnie chrześcijańska) może być po prostu nieprawdą?

Wydaje się, że uczciwość, by tego wymagała, ale wierzący chyba nie może sobie pozwolić na to. Spróbuję to uzasadnić.

Nie chodzi tu o to, że wierzący ma jakąś trudność, która się pojawiła i na którą nie ma aktualnie odpowiedzi, bo w tym momencie choć ma trudność, to jednak może sobie w sercu powiedzieć: "dobra, na razie nie wiem, ale może kiedyś znajdę odpowiedź - kto szuka ten znajdzie". Źle jednak, kiedy w momencie pojawienia się trudności ktoś sobie powie: "może ten cały "system wierzeń", który mam to jedna wielka farsa" - w takiej sytuacji trudno powiedzieć, by ktoś wierząc miał żywą relację z Bogiem i chciał go prawdziwie kochać, skoro myśli sobie, że jego wiara może być nieprawdziwa.

No, ale przecież może być nieprawdziwa! Wierzący jednak musi to wyprzeć z siebie.

Może w tej dyskusji warto wyklarować pojęcie wiary i zastanowić się, co ona oznacza w kontekście religijnym. Przytoczę przy tej okazji może interesującą wypowiedź jednego z największych teologów katolickich XIX w.:

"Wprawdzie w bliskiej przyszłości nie upatruję takiego pokoju, który byłby rzeczywistym pojednaniem. Bo niepodobieństwo o tym marzyć w czasach tak nisko upadłych, gdzie nawet nauczyciele ludu, tak dalece nie rozumieją istoty wiary, że przyjęcie przez umysł tego co im się prawdopodobnym wydaje, już wiarą nazywają; gdy tymczasem istota wiary na tem polega, aby bez żadnego wahania, z zupełną stanowczością przyjąć objawioną prawdę, jaką tylko jedna być może. Jak dziś uważają, wierzyli kiedyś i poganie, boć i oni coś marzyli o nadziemskich i boskich rzeczach. Skoro tedy taka jest dziś przemagająca niewiara lub słaba wiara, o połączeniu w wierze nie ma co myśleć, raczej można by zamyślać o połączeniach w niewierze, to jest o wzajemnem przyznawaniu sobie prawa do niewierzenia lub wierzenia w co się podoba". - Johann Adam Möhler z "Symboliki".

Słowa padły w kontekście dialogu ekumenicznego, ale warto wyłuskać z tego opisu kluczowe rozumienie pojęcia wiary: "przyjęcie przez umysł tego, co im się wydaje prawdopodobnym, już nazywają wiarą" - a to nie o to chodzi. Istota wiary polega na tym: "aby bez żadnego wahania, z zupełną stanowczością przyjąć objawioną prawdę". Jeśli więc przyjmuje się, że wiara to akceptacja objawienia zawartego w Biblii, to z oczywistością można stwierdzić, że nie tylko ateiści, ale i przedstawiciele innych religii wiary nie mają. Podobnie i z perspektywy np. islamu w pełni rozumiamiałbym gdyby twierdzili, że nie uznając treści Koranu, wiary nie mam.

Z takiego punktu widzenia wiara, daje pewność i jest niezachwianą akceptacją treści religijnych, w której nie ma cienia "wątpliwości". Wiara która "wątpi" schodzi na tory tego rozumienia: "przyjęcie przez umysł tego, co im się wydaje prawdopodobnym", ale taka wiara w żadnym wypadku nie może być aktem cnoty i nie wiem w jaki sposób miałaby być zasługująca na zbawienie. Czy Bóg może znaleźć upodobanie w wierze rozumianej jako mniemanie, "że być może, prawdopodobnie, chyba Bóg jest, i się nam ukazał, ale to nic pewnego"?

Semele

Myślę, ze są ludzie, którzy po prostu wierzą. Wiara religijna musi mieć w sobie składową: sacrum. Z tym się nie dyskutuje.

blackSwan

Michał Dyszyński