ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Rozważmy następujący przypadek modelowy. W hotelu jest boczny korytarz, który prowadzi na zewnątrz. W korytarzu jest dwoje drzwi. Jedne, po naciskaniu klamki otwierają się, dzięki czemu można wyjść do ogrodu z tyłu hotelu, a drugie zostają zamknięte.
Teraz mamy taką sytuację, że pewien gość hotelowy, trochę się zagubił w korytarzach, a chce wyjść na zewnątrz. On trafił do tego naszego korytarza i sprawdziwszy które drzwi się otwierają, wychodzi nimi na zewnątrz - to jest opcja 1. Gość nie ma wyboru - widzi te jedne drzwi, które sobie otworzył, te drugie - jak sprawdził - są niedostępną opcją, więc w ogóle nie brał opcji przejścia przez nie, jako realnej.
Ale za chwilę w tym korytarzu pojawia się drugi gość, który podobnie chce wyjść, lecz jest to majster od zamków - ten spojrzawszy na zamknięcie owych drzwi, które nie dają się otworzyć, wie co trzeba zrobić, aby ustąpiły. Wie, ale NIE otwiera tych zamkniętych drzwi - wychodzi tak jak poprzedni gość - drzwiami otwartymi standardowo.
Co powiemy o wolności obu tych ludzi?
- Obaj ostatecznie ZADZIAŁALI TAK SAMO. Tyle, że o pierwszym raczej nie powiemy, że miał wybór. Tylko drugi, ten który wiedział jak otworzyć dodatkowe drzwi, miał wybór. Czy ich wolność, była w tej sytuacji identyczna, czy nie?
Dochodzę do puenty: czym zatem jest wybór?
- Tym co się stało, co zrealizowano, czy raczej samym oglądem sytuacji, generującym opcje w umyśle?

towarzyski.pelikan

Zakładając, że celem jest tylko wydostanie się z hotelu i nie ma większego znaczenia, z których drzwi się skorzysta, każda kolejne zamknięte drzwi, które można otworzyć przy odpowiedniej wiedzy i umiejętnościach nic nie wnoszą. Sytuacja się zmienia, kiedy od tego, które drzwi otworzę, osiągnę cel lub nie osiągnę lub osiągnę go w większym stopniu/w bardziej efektywny sposób etc.

I być może o wyborze powinniśmy mówić wtedy, kiedy nasza decyzja o tym, z której z dostępnych opcji możemy skorzystać, ma jakąś wagę?
Czym innym jest np. móc wybierać między długopisami w różnych kolorach, a między długopisem a gumką do mazania.

Irbisol

Wolną wolę mieli obaj. To raczej kwestia możliwości.
Żółw może gdzieś podreptać. Ptak może podreptać albo podfrunąć.

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Jeśli wiedzieli o tym/domyślali się/zakładali, że te drugie drzwi nie ułatwią im osiągnięcia celu, a więc wydostaniu się z hotelu w możliwie prosty i szybki sposób, to wówczas mieli taką samą wolność wyboru.

Jeśli celem jest wyjście z hotelu, to alternatywnym wyborem jest pozostanie w hotelu. Tak więc ich realny wybór polegał na tym, czy wyjść z hotelu, czy nie. Obaj mieli taką samą możliwość.

Sytuacja by się skomplikowała, gdyby przez te drugie zamknięte drzwi można było dużo szybciej wyjść z hotelu albo dotrzeć do konkretnego celu np. przystanek autobusowy albo gdyby tylko przez te drugie drzwi można było wyjść z hotelu, bo ten ogród np. byłby ogrodzony. Wówczas osoba, która by chciała wyjść z hotelu, musiałaby albo otworzyć te drugie drzwi, ten 1 by tego nie potrafił, albo szukać wyjścia głównego.

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

”Co ma piernik do wiatraka?” Otóż ma. Ale w tym wątku Michale dałeś nieadekwatny przykład do tematu oraz źle postawiłeś pytanie.