ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Niektórzy głoszą, że religie w ogóle są złem, że wszystkie religie głoszą toksyczne dla świadomości hasła i najlepiej, aby żadnej z nich nie było. Nieraz próbuję sobie postawić pytanie: czy może da się wskazać na to wystarczające argumenty?...
Jest jednak minimum jeden bardzo ważny powód, dla którego ideę odrzucenia religii w ogóle ostatecznie uznaję za złą dla rozwoju ludzkości. Tym powodem jest dla mnie SAMA IDEA ŚWIĘTOŚCI, samo skierowanie umysłu w stronę uznania, iż coś jest niezbywalnie ważne dla świadomości - czyli właśnie "święte".
W ateistycznej wizji rzeczywistości nie widzę miejsca dla idei świętości.
To się po prostu nie ma jak skleić. Im bardziej w ateistycznym kierunku oglądu rzeczywistości się będziemy zagłębiali, tym bardziej wyjdzie na to, że właściwie wszystko jest takie samo, że największa ofiara i najpaskudniejsza zbrodnia są po prostu ZDARZENIAMI W STADZIE LUDZKIM. Nic tu nie będzie tak naprawdę po ludzku ważne, cenne, a już na pewno nie będzie święte.
Do tego, aby w ogóle zacząć sensownie myśleć o idei świętości, niezbędne jest uznanie, iż jest coś JAKOŚCIOWO ODRĘBNEGO, A DO TEGO O WIELE CENNIEJSZEGO niż to, co widzimy, postrzegamy w materialnym świecie. Aby w ogóle jakąś duchowość, wzniosłość zacząć zasadnie w świadomości utrzymywać, trzeba zacząć mentalnie celować w jakąś formę boskości.

A bez tej idei świętości?... - Może byłoby lepiej, a przynajmniej tak samo dobrze?...
- Otóż nie! Nie umiem tego wytłumaczyć, ale mam silną intuicję, iż samo rozważanie czegoś, co może być święte - piękne, niezwykłe w sposób przekraczający ludzkie wyobrażenia sposób daje świadomości szczególną moc i sens. Idea świętości jest tym czymś, do czego w psychice niejako grawituje dobro, prawda, sens, piękno, życzliwość, ofiarność. Bez idei świętości tych najwspanialszych pojęć nawet "nie ma jak zacząć", nie sposób jest o nich myśleć. A bez myślenia o nich, bylibyśmy niczym stado szczurów albo hien.

Semele

A ja widzę.

Tą alternatywą dla świętości może być humanizm.

Być świętym bez Boga - oto jedynie prawdziwy problem jaki znam.
Albert Camus

[link widoczny dla zalogowanych]

Ale pan nie wierzy w Boga.

– Właśnie. Znam dziś tylko jedno konkretne zagadnienie: czy można być świętym bez Boga”.

Ta rozmowa wydaje się kluczowa dla zrozumienia utworu Camusa, a zwłaszcza dylematu, który przez wiele lat nurtował pisarza. Chodziło o możliwość zbudowania systemu etycznego bez odwołania do religii, stworzenia moralności bez wiary w Boga. Oczywiście, da się to zrobić, ale problemem jest pytanie, czy ta etyka będzie skuteczna, tzn. czy będzie w stanie powstrzymywać ludzi przed popełnianiem zła.

Fiodor Dostojewski nie miał w tej sprawie wątpliwości. Mówił: „Jeśli Boga nie ma, wszystko wolno”. Jego zdaniem, jeśli ludzie przestaną wierzyć w Boga, to nic nie będzie w stanie ich odwieść od czynienia zła. Bez sankcji religijnej wszelka moralność traci jakikolwiek fundament.

Nie zgadzał się z nim Joseph Conrad, który uważał, że nawet jeśli Boga nie ma, to i tak nie wszystko wolno. Autor „Jądra ciemności” był niewątpliwie moralistą, ale jego kodeks etyczny – odwołujący się do pojęć honoru i powinności – obywał się bez odniesień do Boga. Jego postawę można określić mianem pesymizmu heroicznego. Emblematyczną figurą dla tej filozofii życiowej była postać owego strażnika z Pompejów (przywoływanego przez Oswalda Spenglera), który zamiast uciekać przed rzeką ognia nie opuścił wyznaczonego mu posterunku. Do dziś można go oglądać zastygłego w lawie i wciąż trwającego na nieistniejącej placówce.

Etyka Conradowska była jednak możliwa tylko dlatego, że on sam wychował się w głęboko wierzącej rodzinie, a jego dusza od dziecka nasiąkała pierwiastkami chrześcijaństwa. Bez tego kapitału duchowego nie byłoby Lorda Jima z jego wewnętrznym rozdarciem, poczuciem winy i pragnieniem odkupienia. Podobne dylematy męczyły również Camusa, który pytał, dlaczego mielibyśmy czynić raczej dobro niż zło, skoro nie ma Boga.

Koniec cytatu.

Mnie jakoś nie męczą.

Czy jest Bóg czy go nie ma lepiej sie czujesz gdy robisz coś dobrze. Może to etyka Kotarbińskiego.

Nie rozumiem dlaczego ktoś kto czyni zło może czuć się dobrze. To jest po prostu niemożliwe.

Nie ma Boga, ale są inni ludzie. Przez wzgląd na nich powinniśmy czynić dobrze.

Michał Dyszyński

Semele

Powtórka

Semele

Michał Dyszyński

Nie podoba mi się motywacja, którą nieraz lubią wyciągać integryści i ortodoksi, że jeśli Boga nie ma, to można wszystko, czyli (chyba) należałoby istnienie Boga uznać ze względów chyba praktycznych. To chyba już bardziej przekonuje mnie tu argument ateistów, że oni przynajmniej dobro czynię nie ze strachu przed sądem boskim, tylko bardziej z siebie. Właściwie to wg mnie taka właśnie postawa jest celem i to jest warunek zbawienia - czynić dobro z wewnętrznych pobudek, a nie ze strachu, nie w wyniku handlu, czy tresury.
Ale w tym chyba też jest dodatkowy motyw dla czynienie dobra - jakaś forma ZACHWYTU, poczucie, że w dobru jest piękno, jest coś, co pasuje do naszej natury. Bo żałosne jest wg mnie, poniżające dla duchowości to, że argumentuje się konieczność czynienia dobra właśnie owym strachem przed sądem. Taka motywacja świadczy o niedojrzałości osoby, świadczy właściwie o tym, że...
... akurat tej osoby należałoby nie dopuścić do raju, bo ona jeszcze się do tego raju nie nadaje. :nie:

Banjankri

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał standardowo uznaje, że jego religia (czy może religie w sensie ogólnym) ma wyłączność na pewne kwestie.
A tymczasem zarówno "świętości" jak i zachwyt światem a nawet pewien mistycyzm religii nie wymagają.

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

A tak jeszcze z szerszej perspektywy patrząc, to idea świętości mogłaby być uznana za coś w rodzaju "postulatu tworzącego" dla religii w ogólności. Różni myśliciele w różny sposób tłumaczyli "naturalne" powstawanie religii w społecznościach ludzi. Jednym z wątków jest tłumaczenie bytami religijnymi mocy natury. I chyba coś jest tu na rzeczy, skoro w niektórych religiach np. Słońce było uznawane za boga. Dla innych "tworzącą" religii była pewnie władza - eskalując ideę władzy ponad ludzkie możliwości, uzyskiwali koncepcje potęgi przekraczającej wyobrażenia, potęgi absolutnej, co później wiązali z osobą Boga.
Ja daję w tym wątku tu właśnie tę dodatkową alternatywę - religię tworzoną jako naturalną formę przedłużenia wielkiej emocji ZACHWYTU NAD WSPANIAŁOŚCIĄ, PIĘKNEM, DOSKONAŁOŚCIĄ, co właśnie celuje w ideę świętości. Jeśli jakiś człowiek w czasach przedreligijnych doznał silnego odczucia idei piękna, dobra, ideału osobowości, to mógł uznać, iż musiał gdzieś kiedyś zaistnieć byt osobowy, z tymi ideami związany. I powstałaby religia teistyczna - tylko na bazie samej idei świętości. To czy później powiązano z tą religią takie czy inne (osobnym pytaniem jest, na ile są one objawione) księgi, zapisy myśli ludzkich, jest osobną kwestią.

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Irbisol

Stwierdziłeś, że napisałem o TWOJEJ religii, a miałeś na myśli ogólnie religię i dlatego zaapelowałeś o korektę z mojej strony.
Więc pytam, czy taką korektę akceptujesz (na niebiesko):
Michał standardowo uznaje, że jego religia (czy może religie w sensie ogólnym) ma wyłączność na pewne kwestie.

Banjankri

Andy72

Michał Dyszyński