ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Współczesne media, a chyba ogólnie ruchy społeczne związane najczęściej z lewicą wielbią emocje. Emocjonalny tryb "rozumowania" jest używany często jako główny, jedyny. Ja - oglądając wiadomości (różnych stacji) w TV - mam wrażenie, jakby komentatorzy już w ogóle zrezygnowali z poszukiwania w relacjach jakichkolwiek sensów, a całość przekazu idzie w prezentacje emocji. Np. jeśli jest prezentowane jakieś dramatyczne zdarzenie, to nie mogę się doczekać podania jakiejś analizy przyczyn tego zdarzenia, jakiegoś tła, skąd się to wzięło i dlaczego, a mam tylko głosy zrozpaczonych ludzi "to ja teraz nie wiem, jak będę dalej żył!", "jestem zrozpaczona, "to było dla mnie takie ważne". Emocje, które najczęściej dla obserwatora są zrozumiałe, ale z drugiej kompletnie oczywiste, a przez swoją oczywistość o niczym nie informujące, dominują w przekazach. Mnie to razi, zniechęca do oglądania relacji dziennikarskich.
Ale ta emocjonalność dziennikarska jest w tym wątku tylko zagajeniem do przedstawienia bardziej ogólnego zagadnienia, rozważenia jak emocjonalność działa ogólnie.
Chcę postawić pewna tezę:
- Emocjonalność jest WYSOCE NIEKONSTRUKTYWNĄ stroną naszej psychiki.
Emocjonalność w większości przypadków niczego nie rozwiązuje, tylko mnoży problemy!
Weźmy typową sytuację - spór w rodzinie - oto dziecko chce iść na imprezę, a rodzice mu zabraniają, obawiając się, że nastolatek na tej imprezie spotka się z być może z alkoholem, może narkotykami, czy przypadkowym seksem. Są dwie strony sporu, w którym każda ma jakieś racje. Na czym polega emocjonalny ogląd sprawy?...
Emocjonalnie każdej stronie przyznamy rację!
Słuchając rodziców oczywiście powiemy: no tak! Rodzice dobrze chcą dla dziecka; nie wiadomo co będzie na takiej imprezie, rodzice mają rację!
Ale gdy z emocjonalnym, empatycznym nastawieniem zaczniemy słuchać rozżalonego nastolatka, to będziemy zapewne skłaniać się ku jego argumentom: że to fajni koledzy, że nie można tylko siedzieć w domu i bać się wszystkiego, że w końcu każdy na imprezy chodził. I też - emocjonalnie - zgodzimy się z tym nastolatkiem.
Weźmy inny przykład - budowa dróg. Aby wytyczyć drogę, trzeba przeznaczyć na nią cześć terenu - może lasów, pól, czasem jest problem z zabudowaniami. Więc emocjonalnie nastawieni aktywiści będą biadolić nad żabkami, które zginą z powodu tej drogi, wyciętymi drzewami, ludźmi których wysiedlono. Emocjonalnie patrząc na sprawę widać tę krzywdę ludzi i przyrody. Ale z drugiej strony...
za chwilę mamy obraz wioski, czy małego miasta, rozjeżdżanego tirami, smrodu i hałasu nadmiernego ruchu kołowego, który wynika z tego, że droga prowadzi przez zamieszkałe tereny, a innej drogi nie ma. Więc emocjonalnie patrząc na to znowu przyznamy rację tym zrozpaczonym ludziom, którzy nie mogą otworzyć okna, bo hurgot, pył, spaliny walą się do mieszkania z pobliskiej drogi, mają problem z dziećmi, które bawią się w pobliżu ruchliwej jezdni, ogólnie żyje im się źle. Tak - emocjonalnie - będziemy się solidaryzowali z tymi ludźmi.
Ale jest tu pytanie zasadnicze: co mamy robić?!
Emocjonalnie przyznamy rację każdej ze stron, ale same te racje są sprzeczne! Nie ma możliwości, aby nastolatek jednocześnie na imprezę poszedł, pozostając po kontrolą rodziców w domu; podobnie jak nie ma możliwości wytyczenia drogi, która by omijała osadę, a nie prowadziła przez tereny na których coś jest - coś, co w wyniku wybudowania drogi zostanie zdegradowane.
Emocje jednak tak właśnie działają - skupiają się na bieżącym odczuciu, na tym co jest aktualnie w oglądzie.
Osoby emocjonalne bardzo rzadko znajdują rozwiązania, bo ich emocje nakazują im przełączanie się na tym, co "bardziej na wierzchu", zawsze to co bieżące zdominuje ogląd i osąd. Emocjonalnie patrząc na świat jesteśmy de facto bezradni - będziemy biadolić, będziemy popierać raz jedną, raz drugą stronę, ale możemy jedynie czekać aż sprawa się sama rozstrzygnie.

Semele

Emocjonalizm jest wysoce konstruktywna cechą naszej psychiki. Jeśli jest rozpoznany i okiełznany, co nie znaczy zablokowany.

Michał Dyszyński