ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Od dłuższego czasu na sfinii wałkuje się (w różnych wątkach) problem definicji istnienia. Startowo mamy tu spór realizmu z idealizmem, czyli przekonania, że rzeczy istnieją same w sobie, niezależnie od obserwatorów, zaś w tej drugiej opcji, że jedynym sposobem, który potwierdzałby istnienia jest jakieś doznanie, czasem obserwacja, albo eksperyment.
Realiści bądź dyskutanci jakoś w stronę realizmu się skłaniający, będą wskazywali, że samym aktem woli/świadomości nie udaje się generować istnień, które byłyby intersubiektywnie potwierdzane. Gdyby tylko świadomość decydowała o istnieniu, to chyba tak właśnie powinno być - że możliwe byłoby "pełne zarządzanie" istnieniami za pomocą aktów woli. Jak na razie podobnych efektów u ludzi nie obserwujemy. Jedynym bytem, który posiada taką postulowaną właściwość byłby Bóg, ale tu mamy problem z wywołaniem wspomnianego działania przez Niego w warunkach eksperymentalnych, dających szanse na dowód, potwierdzenie. Zawsze musimy bowiem na wiarę przyjmować wszystkie te przypadki, gdy istnienie powstało mocą Boskiej Świadomości.
Skoro tak, to pewnie łatwiej byłoby wrócić werdyktem w stronę realizmu - tam przynajmniej rzeczy są, jakie są - nie daje się nimi świadomością zbytnio żonglować. Niestety, realizm ma inne z kolei wady. Po pierwsze nie dysponujemy predefiniowanym realistycznym probierzem istnienia - "istniejący" statek, składa się z tak samo "istniejących" jego częsci, czyli nie wiadomo co bardziej "istnieje" - sam statek, czy raczej części tego statku. I próba rozwiązania tego problemu za pomocą wskazywania na jedną z opcji okazuje się nie satysfakcjonująca:
- z jednej strony, jeśli to tylko statek jako całość "istnieje", to czy składa się z "nieistniejących" części"...
- ale skoro to części miałyby istnieć od statku "bardziej", to przecież z kolei one też się z czegoś składają, więc też nie istnieją. Można by na koniec stwierdzić, że istnieje tylko energia (materia jest formą energii). Ale skoro tak, to całe dostępne istnienie byłoby tylko wielkim polem energii, a więc może znowu... Bogiem/Wszechświatem/Demiurgiem/... - w ten sposób znaleźlibyśmy się niebezpiecznie blisko opcji personalistycznej, z jej ujęciem, iż to świadomość decyduje co istnieje "tak naprawdę". Z resztą chyba nikt też do końca nie chciałby się pogodzić z opcją, w której rezygnujemy z pojmowania statku jako istniejącego, tylko dlatego, że owo istnienie daje się kawałkować, a nawet zmieniać (jedne części usuwać, bądź zastępować innymi). Gdzieś w tle majaczy nam znany filozoficzny problem statku Tezeusza.
- drugim, chyba poważniejszym, problemem realizmu jest to, że postuluje on definiowanie (w tym wypadku definiowanie istnienia) za pomocą czegoś kompletnie niedostępnego, potencjalnie całkowicie iluzorycznego. Realiści postulują, że rzeczy jakoś tak "w sobie są" niezależnie od obserwatorów, ale poza samym stwierdzeniem (ewentualnie powtarzaniem z większym, albo mniejszym naciskiem), że "są", albo "są realne", to jednak nie mają nic do zaoferowania komuś pytającemu "ale co to właściwie znaczy, że one są?". Realista może co najwyżej jakoś przywoływać zjawisko iluzji - czyli sytuacji, w których doznawane byty okazywały się nieprawdziwe, że doznanie było mylne. Realista może powiedzieć więc, że gdzieś tam w środku "rzeczy nie są mylne". Problem realisty jest jednak taki, że MUSI SIĘ POSŁUŻYĆ JĘZYKIEM I POJĘCIAMI IDEALISTÓW. Realista nie ma jak wytłumaczyć realności (potencjalnie więc niezależności bytu od świadomości) inaczej jak tylko odwołując się do tego, że raz się coś doznaje, a raz nie, a do tego czasem doznania prowadzą do wniosków, które ostatecznie się odrzuca z innych powodów. To - w zasadzie w całości - posługiwanie się koncepcjami idealistów jest kiepskim sposobem na udowadnianie, że idealiści racji nie mają...

Idealiści to zaś pewnie wrócą więc do swojej opcji, w której istnieje wyłącznie to, co jest postrzegane. I mają w tym swoją rację, bo gdyby zacząć uznawać jako istniejące byty nie mające nawet szansy na ich postrzeganie, to konsekwencją byłoby uznanie istnienia piętnastogłowych, stuskrzydłych smoków, które latają nam nad głowami w niepostrzeganej przestrzeni. One musiałyby być TAK SAMO (!) istniejące, jak każdy byt, który spotykamy na co dzień w życiu. Wymaganie, aby jednak granicę pomiędzy istniejącym, a nie istniejącym ustawić gdzieś w pobliżu aktu postrzegania, aby była to granica między postrzeganym, a niepostrzeganym, wydaje się więc całkiem rozsądne.
Problem jest jednak z tym: CO TO WŁAŚCIWIE ZNACZY "POSTRZEGAĆ"/"DOZNAWAĆ"?
Czy fizyk uznający za istniejącą cząstkę elementarną coś, czego nie widział na oczy, nie dotknął, nie powąchał, a powodem, dla którego ją przyjął było stwierdzenie jakiegoś tam zakrzywienia się statystyki zderzeń innych (też nie widzianych bezpośrednio) cząstek w obszarze wysokich energii - czy takie "doznawanie" owej cząstki w ogóle powinno być uznane?
Fizyk uznaje, że jakiś typ cząstki "istnieje", bo PASUJE TO DO TEORII, w której w wyniku zastosowania modelu matematycznego do serii milionów zderzeń jakichś cząstek, odchylenie statystyki jest INTERPRETOWANE jako wytworzenie się na czas poniżej bilionowej części sekundy właśnie jakiegoś szczególnego bytu, o jakoś tam zdefiniowanych właściwościach. Nikt jednak bezpośrednio tego bytu nie widział, nie dotknął, a nawet nie poczuł chwili, w której taka cząstka miałaby powstawać. Fizyk tylko stwierdza, że dane zakrzywienie krzywej obrazującej statystyki rozproszeń cząstek, da się dopasować do wizji owej cząstki. To ja się pytam: na ile takie interpretowanie przez fizyka - odbywające się ZAŁOŻENIAMI (MODELEM) jest bardziej racjonalne, niż np. interpretowanie istnienia Boga, czy aniołów za pomocą prywatnego modelu, w którym świat powinien mieć Stwórcę?...
Jeśli cząstka elementarna jest i tak WYINTERPRETOWANA, bo nigdy nie widziana, nie doznawana bezpośrednio, to równie dobrze ktoś ma prawo INTERPRETOWAĆ sobie świat na modłę teistyczną. Też zrobi to STAWIAJĄC ZAŁOŻENIA dotyczące pewnych podstawowych własności świata (np. materia nie może powstać z niczego), też Boga nie zobaczy i też dalej będzie mógł testować swoje założenia modelu w dalszych koncepcjach.
Wracając zaś do definicji istnienia, wyłoni nam się tez problem pytania o uniwersalia i prawa natury. Czy prawa (logiki, matematyki, natury) istnieją?...
- Z jednej strony stwierdzenie, że "istnieją" w jednej interpretacji skłóci nas z obiema opcjami - idealistyczną i realistyczną. Bo prawa nie istnieją ani materialnie, ani tez nie są jakoś bezpośrednio postrzegane. Realista może wskazywać, że prawa "istnieją w materii", bo materia wykazuje stabilne, powtarzalne właściwości opisywane owymi prawami. Z drugiej jednak strony to wydaje się być dość naciągane, sytuujące znowu koncepcję istnienia niebezpiecznie blisko idealizmu. Dla idealisty z kolei np. NIEODKRYTE prawa matematyki stanowią pewien problem - nie istnieją, bo są nieodkryte, czyli nie postrzegane, ale z całości wnioskowania o świecie da się (w przyszłości) o tych prawach wnioskować, da się POSTRZEGAĆ umysłem (kiedyś tam).

Postrzeganie siebie
Inne pytania dotyczą samoświadomości, postrzegania siebie. Ktoś może wskazywać, że postrzeganie siebie jest najbardziej pierwotnym sposobem istnienia - od niego wszystkie inne postrzegania jakoś się zaczną. Wszak postrzeżenie czegoś zewnętrznego jest możliwe dopiero wtedy, gdy to porównamy, bo ROZPOZNAMY, bo ze świadomości wyciągniemy jakąś myślową instancję tego czegoś, by powiedzieć "to ostatnio doznane jest takie jak to z pamięci". Bez świadomości, która do pamięci sięga, jakoś porównuje, podejmuje decyzje (choćby o tym, że właśnie rozpoznało) nie będzie istnienia w jakimkolwiek zewnętrznym sensie. Nasze "istnienia" z życia, tak jak je pamiętamy i rozumiemy, właśnie tak działają - poprzez system referencji do poprzednio rozpoznanych i zapamiętanych doznań i mniemań o owych doznaniach.
Gdybyśmy nie sięgali do pamięci bylibyśmy jak matryca CCD w aparacie cyfrowym - która jest podłączona do prądu, ale nie ma procesora. Na taką matrycę pada światło, generuje jakieś impulsy prądu, ale ten prąd dalej niczego nie wywołuje, nie przemienia się na informację. Trudno powiedzieć nawet, że jest postrzeganiem - bo gdyby samo padanie światła na coś miało być postrzeganiem, to "postrzegałyby" kamienie, a nawet próżnia (bo przewodzi światło, które w nią wnika). Tak więc chyba rozsądnie jest przyjąć podejście, w którym postrzeganie wymaga pewnej minimalnej dozy świadomości.

Banjankri

Michał Dyszyński

Banjankri

Michał Dyszyński

Banjankri

Mówisz o zmysłach, które nie są niczym innym jak mechanizmami postrzegającymi zmianę. Zmiana może (i w wielu przypadkach jest) podstawą istnienia. Czyli na postrzeganą zmianę projekcjonujemy istnienie. Zwierzęta widzą zmianę i mają mechanizmy odpowiedzialne za reagowanie na te zmiany, ale nie generują kolejnego poziomu, którym jest istnienie.

Michał Dyszyński

Banjankri

Nie chcę brnąć w obszary świadomości psa... bardziej interesują mnie obszary mojej świadomości. Też dziwi mnie fakt twojego skupiania się na 25%, które ci nie pasują, zamiast analizować te 75%, które podobno rozumiesz. Być może łatwiej ci zrozumieć istnienie z perspektywy psa, ale przyznasz chyba, że wszelaka konceptualizacja w tym obszarze jest mocno naciągana. Obserwowałem kiedyś świadomość kota, i uważam, że jest bardzo prymitywna. Nawet niektórzy ludzie mają problemy z operowaniem istnieniem, a co dopiero zwierzęta. Coś tam prostego mogą mieć zwierzęta samoświadome, ale jest to arcy-uproszczona wersja naszego istnienia, albo w zupełność jest to nieświadome.

Mnie interesuje drugi koniec spektrum, świadomość "czystego" istnienia. Jeżeli istnienie rzeczy jest obrysem wyodrębnionego doznania, to mnie interesuje sam rysik. Ponieważ jest bezobiektowy, pozostaje tylko trwanie w nim, co z kolei wywołuje ciekawe efekty. To źródło mnie interesuje, nie jak pies widzi patyk.

Michał Dyszyński

Dyskurs

Michał Dyszyński

Banjankri

Michał Dyszyński

Banjankri

Wyróżnienie to jedno i wystarczy aby podświadomość opracowała reakcję. Czym innym jest istnienie obiektu w świadomości. Podświadomość pracuje na doznaniu, a istnienie jest meta-opisem tych doznań. Jest mechanizmem, albo jeśli wolisz, efektem pracy pewnego mechanizmu świadomości. Nie mamy też problemu w zaobsertowaniu tego mechanizmu w akcji, bo nazywa się myśleniem. Popatrz na krzesło, potem zamknij oczy i pomyśl o nim. To jest dokładnie to samo istnienie, tylko w pierwszym przypadku będzie wypełnione doznaniem, a w drugim bedzie zupełnie puste, lub wypełnione (zazwyczaj szczątkowym) wyobrażeniem. Nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Istnienie nie jest niczym nadzwyczajnym, wręcz przeciwnie, jest podstawą świadomości. Jeżeli istnienie pochodziłoby z zewnątrz to i świadomość byłaby zależna od bodźców zewnętrznych, a przecież możemy zamknąć o czy i nie stracimy świadomości. Co więcej, możemy tę świadomość zupełnie wystrzelić jakimiś psychedelikami w inną rzeczywistość. Zupełnie inną. I będzie pełna istnienia, które przecież nie ma żadnych podstaw w fizycznym świecie. Wyraźnie świadczy to o tym, że istnienie nie ma pochodzenia materialnego, tylko mentalne. Zrozumienie tego jest kluczowe, bo przestajemy szukać istnień w świecie zewnętrznym, a skupiamy się na mechanizmach wewnętrznych, które te istnienia kreują. I tu się właśnie zaczyna robić ciekawie, bo zupełnie zmienia to zasady określania prawdziwości istnienia. Innymi słowy, istnienie jest nie z tego świata. Ciebie może interesuje dokładny opis tego świata, dopracowywanie tych 25%. Ja już się naoglądałem. Mnie interesuje tamten świat, z którego istnienie pochodzi, dosłowne znaczenie religii (re -ponowne ligare - połączenie się). Ze wszystkich dróg które znam, droga przez istnienie jest najkrótsza, bo stawia cię bezprośrednio przed wrotami, a jedynym problemem jest odwaga żeby je przekroczyć. Jak widzisz, średnio mi się w to wpisuje analizowanie świadomości psa

.

Michał Dyszyński

Banjankri

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

Skoro ze mnie taki marny dyskutant, to po co "poświęcasz" mi tyle tekstów, Michał? ;-P

Banjankri

Podoba mi się ta część twojej hipotezy, która inspirowana jest moimi tekstami

. W sumie jako jedyny, coś tam zrozumiałeś z analizy istnienia. Niestety, wszyscy dalej skupieni jesteście na mędrkowaniu, a nie pratyce, która to właśnie empirycznie potwierdza naturę istnienia. Wy macie swoje hipotezy, nic więcej. Mnie interesuje praktyka.

Michał Dyszyński

Banjankri

Michał Dyszyński

Banjankri

Nie zmienia to faktu, że to jak włożyć palec do oka przekazać nie jest trudno, a to jak boli, każdy ocenić może sam. Niestety w cywilizacji zachodnieć takie podejście nie zyskało rozgłosu i pewnie dlatego duchowość ograniczona jest do ślepej wiary.

Rodzi się pytanie, jaki opis cię zadawala i po co ci taki opis? Czemu ma służyć jeśli nie poprawie doznań?