ŚFiNiA

Michał Dyszyński

W innych dyskusjach został poruszony ciekawy temat związany z buddyjskim spojrzeniem na świat, a także z oświeceniem, z myśleniem konceptualnym.
Osią tworzącego się tu modelu dla świadomości jest chyba pewna, względnie powszechna obserwacja, że aby myśleć konceptualnie niezbędne jest panowanie nad swoją uwagą, potrzebna jest pewna energia umysłu, dająca się kontrolować wolą osoby.
Patrząc z punktu widzenia modelu dla owej energii, możemy sobie w uproszczeniu wyobrażać obraz, w którym ktoś na jakiejś siatce z drobnymi oczkami porozmieszczał różne przedmioty, albo elementy opisowe do tych przedmiotów. Myśląc konceptualnie "łapiemy" niejako jakieś rozpoznanie, jakiś byt w pamięci i "ciągniemy go" do umieszczonego na naszej siatce bytu myślowego, typu właściwość, jakaś kategoryzacja. Np. wyrażając myśl, "zupa ogórkowa jest smaczna" przyciągamy mentalnie rozpoznanie "zupa ogórkowa" do (gdzieś tam bytującego w przestrzeni myśli) konceptu "smaczne rzeczy". Dopóki sobie o tym myślimy, dopóty musimy "dociągać" do siebie te dwa obszary na tej siatkowatej mapie. Musimy dociągać je, a potem utrzymywać obok siebie - przynajmniej dopóki owa myśl jest obrabiana, jest w pamięci. Po przeniesieniu uwagi na coś innego, tamte dwa obszary powracają (elastyczna siatka) na swoje miejsca, a uwaga dociąga do siebie jakieś inne koncepty. Ten model można rozbudowywać wskazując, że owo połączenie i utrzymywanie w pobliżu konceptów/wspomnień może występować nie tylko parami, ale trójkami, czy w większej liczbie. Poza tym "poruszone", czy "trącone" uwaga obszary mogą oddziaływać na obszary sąsiadujące, mogą wywoływać dalsze ciekawe efekty - skojarzeń, asocjacji, czasem fobii, trudnych stanów psychicznych. Wydaje się, że ów prosty model opisuje całkiem trafnie sporo aspektów działania umysłu - od problemów z koncentracją (jak i ogólnie działania koncentracji), poprzez synestezję, odruchy (tutaj trzeba by model rozbudować o możliwość trwałych przesunięć na wspomnianej siatce umysłu). Koreluje on też nie najgorzej z wiedzą biologiczną, ze znanymi neurologom faktami oddziaływania jednych pobudzonych obszarów mózgu, na inne.

Ten prosty model tłumaczy różne fakty z obserwacji świadomości. Na kilka chciałem zwrócić uwagę. Pierwszy fakt jest taki, że myślenie w stylu konceptualnym WYMAGA ZASOBÓW ENERGII. W zwykłych stanach umysłu, gdy energii jest pod dostatkiem, najczęściej tego nie zauważamy. Ale wystarczy mieć jakiś naprawdę gorszy umysłowo dzień (ale też np. wystarczy być po alkoholu), aby nagle zorientować się, jak trudno się mysli, jak się nam rzeczy w myślach rozpływają, bufor pamięci krótkotrwałej wciąż ma tendencję do samoczynnego opróżniania się. W stanach chorobowych efekt bywa jeszcze silniejszy, albo bardziej złożony.
Drugie spostrzeżenie dotyczące opisywanego modelu można zaobserwować podczas medytacji. Oto oczyszczając sobie umysł, nie pozwalając na nawiązywanie się połączeń pomiędzy bytami w umyśle, możemy doznać efektu swoistego uwolnienia, przyjemnego poczucia oderwania się od trosk, problemów, konieczności i przymusów - zawieszenia się w przyjemnej pustce. Nagle świat robi się "sam w sobie" taki właśnie "nieprzymusowy", znika jakaś taka "agresja bytu". Jeśli nie zmuszamy się do wydatku energetycznego "dociągania" jednych obszarów siatki do innych, to energia może zostać zwolniona na czystą obserwację, kontemplację, trwanie bez trosk. Tego rodzaju doznanie wydaje się być kształcące, bo ukazuje, że dążenie za szczęściem na sposób realizacji coraz to bardziej wyśrubowanych zadań, pragnień, ma swój prostszy kontrprzykład - można być wyluzowanym, szczęśliwym nie osiągając, nie angażując swojej energii, niejako za darmo.

To jest jednak tylko połowa zagadnienia. Teraz chcę zwrócić uwagę na tę drugą połowę - przeciwną.
Rozważmy z kolei stany swojej wysokiej energii, związane wręcz z pragnieniem jej rozładowania. Na początek jak to się człowiek czuje po 3 mocnych kawach, jak go roznosi. Albo będąc zakochanym - świat jest piękny, życie jest cudowne. Stany euforyczne przeżywa się także podczas treningu. A o seksie już nie wspomnę...
Jest zatem druga strona szczęścia - ta wysokoenergetyczna. W chorobie dwubiegunowej występuje stan manii - dla większości bardzo przyjemny, bo człowiekowi zdaje się, że nie ma dla niego zadań, których bo nie zrealizował, wszystko jest wspaniałe, wszystko jest w zasięgu ręki. No i wszystko jest przyjemne.

Chcę to porównać - dwa przeciwne stany przyjemności - tak odmienne, choć o ostatecznym efekcie pozytywnym dla człowieka.
Na ile można je wywoływać, wzmacniać, eskalować?...
Stan tego mentalnego wyluzowania, taki radosny tumiwisizm pustki z jednej strony, a stan euforycznego pobudzenia, aktywności z drugiej. Tumiwisizm totalny byłby chyba unicestwieniem, wtopieniem się tło (czy to nirwana?). Totalna euforia przypomina stan psychotyczny, w normalnych warunkach nie da się utrzymać. Epizod manii w chorobie afektywnej dwubiegunowej zamienia się swoje przeciwieństwo - ciężką depresję, porażający smutek, brak jakiejkolwiek energii do życia i działania.

To co wyżej opisałem nie miało jakiegoś wyraźnego aspektu światopoglądowego, religijnego. Ot po prostu tak nasz umysł (mózg, neurologia) działa. Energii może być w neuronach więcej, albo i mniej. Jedne z ostatnich badań nad autyzmem pokazują, że to schorzenie może być chyba wiązane z problemem dostarczania tkankom nerwowym właściwej energii - autystycy mają tej energii zbyt mało. Z drugiej strony stany psychiczne ludzi po dopalaczach pokazują co się dzieje, gdy wyzwoli się energii za dużo - człowiek traci nad sobą kontrolę, a w skrajnych przypadkach umiera.

Można tu jednak trącić też pytania światopoglądowe, religijne. Czy umysł oddzielony od ciała - dusza, też miałby swój stan energii - niższej, wyższej?... Ale to może na później.

Stawiam sobie pytanie CZYM W TYM WSZYSTKIM JEST UMYSŁ?
Jaki jest jego naturalny stan, albo stan do którego warto dążyć?
Tu trzeba by coś zapostulować, przyjąć założenia na temat jestestwa - czy powołaniem umysłu jest aktywność, budowanie, kreacja, czy może przeciwnie: jakieś takie wewnętrzne zwinięcie się, ale zapewniające przynajmniej komfort, może szczęście... Czy byłoby to trwałe szczęście?
A może tym stanem właściwym dla umysłu jest jakaś pulsacja pomiędzy owymi skrajnościami?...
- Trochę intuicyjnie bym się skłaniał ku tej ostatniej hipotezie. :think:

lucek · Wysłany: Pią 22:43, 16 Mar 2018 Temat postu:

Dyskurs · Wysłany: Sob 2:06, 17 Mar 2018 Temat postu:

Michał Dyszyński · Wysłany: Sob 13:13, 17 Mar 2018 Temat postu:

Dyskurs · Wysłany: Sob 17:07, 17 Mar 2018 Temat postu:

Michał Dyszyński · Wysłany: Nie 16:49, 18 Mar 2018 Temat postu:

WillGesenius/konto usunię · Wysłany: Nie 23:33, 18 Mar 2018 Temat postu:

Michał Dyszyński · Wysłany: Nie 23:50, 18 Mar 2018 Temat postu:

Dyskurs · Wysłany: Pon 1:20, 19 Mar 2018 Temat postu:

Dyskurs · Wysłany: Pon 1:37, 19 Mar 2018 Temat postu:

Michał Dyszyński · Wysłany: Pon 17:23, 19 Mar 2018 Temat postu:

Dyskurs · Wysłany: Pon 17:55, 19 Mar 2018 Temat postu:

Michał Dyszyński · Wysłany: Pon 19:09, 19 Mar 2018 Temat postu:

Ircia · Wysłany: Pon 21:03, 19 Mar 2018 Temat postu:

Cosik dodam w kontekście mojej dwubiegunówki:
Osobiście największą potrzebę doznawania wewnętrznej ciszy mam w najbardziej skrajnych stanach, a wówczas serio jest o to bardzo trudno, bo albo myśli lecą w wariackim tempie skacząc z tematu na temat albo krążą wokół autodestrukcji, nie są szybkie, ale są zapętlone i upierdliwe. I to i to utrudnia uzyskanie spokoju wewnętrznego a wówczas najbardziej jest potrzebny.

Gdy jest ok tak bardzo mi na tym nie zależy, wtedy po prostu równowaga jest i serio chciałabym aby takich chwil było więcej, ale jest jak jest i choć ogólnie akceptuję siebie, to co mam, to gdybym mogła zmienić jedną rzecz byłoby to właśnie pozbycie się tego gówna.

To ma wpływ na wszystko: zmienia się koncentracja, możliwości skupienia się, umysł działa zupełnie inaczej, serio czasem mam wrażenie jakbym doświadczała bycia trzema osobami po kolei, ale jest w tym na szczęście nadal integralność i do osobowości wielorakiej mi daleko

WillGesenius/konto usunię · Wysłany: Wto 16:22, 20 Mar 2018 Temat postu:

Dyskurs · Wysłany: Wto 17:34, 20 Mar 2018 Temat postu: