Pragnienia wobec światopoglądu

ŚFiNiA
ŚFiNiA - Światopoglądowe, Filozoficzne, Naukowe i Artystyczne forum - bez cenzury, regulamin promuje racjonalną i rzeczową dyskusję i ułatwia ucinanie demagogii. Forum założone przez Wuja Zbója.

FAQ

Szukaj

Użytkownicy

Grupy

Galerie

Rejestracja

Profil

Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości

Zaloguj

Pragnienia wobec światopoglądu

Forum ŚFiNiA Strona Główna -> Filozofia

Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat

Autor

Wiadomość

volrath

Dołączył: 05 Sty 2006
Posty: 146
Przeczytał: 0 tematów

Wysłany: Nie 3:33, 05 Paź 2008 Temat postu: Pragnienia wobec światopoglądu

Ostatnio na nowo zaczęłem czytać artykuły filozoficzne Wuja Zbója (oj dawno tu nie zaglądałem) i muszę przyznać, że z wieloma rzeczami się zgadzam (mimo, że jestem agnostycznym ateistą).

Jeśli dobrze rozumiem podstawy wuizmu, to główną różnicę jaką widzę między tym, jak obecnie postrzegam świat, a światopoglądem zwanym "wuizmem", jest zestaw pragnień, czyli "kryterium optymalności" Wuja.

Zacytuję je:

Cytat:

a. Wnioski muszą maksymalnie przydawać się wujowi w praktyce,
b. Wnioski mają być wewnętrznie spójne logicznie,
c. Wnioski mają być zgodne z innymi pragnieniami wuja.
d. Najważniejsze kryterium to (a), najmniej ważne - (c).

Gdzie leży różnica? W pewnym rozszerzeniu punktu (lub szerszym rozumieniu) a i innym rozumieniu c, albo raczej innym zakresem tego, co wolę (no i zmianie słowo "wuja" na "moimi" :wink:).

Naukowe poznanie pozwala na takie ustrukturyzowanie doznań, by było to praktycznie przydatne (pozwala poznawać praktyczną prawdę o świecie w celach praktycznych, poruszania się po nim i decydowania o działaniach w nim - bez rozstrzygania, czy ta prawda odpowiada jakiejś "absolutnej prawdzie", czy też nie, ani nawet czy się do niej zbliża w czasie poznawania - ja bym powiedział, że raczej się zbliża, ale to by był offtopic, poza tym pogląd o tym zbliżaniu nie jest dla mnie bardzo istotny, a chciałbym rozważyć tylko istotne różnice*).

Jednak jest coś jeszcze - i w tym tkwi pierwsza różnica. Mając tą strukturę praktyczną zwaną naukowym oglądem świata można - na jej podstawie - wnioskować o tym, co do tej struktury nie należy. To znaczy pewne "prawdy absolutne" nie są aż tak absolutne i na tyle odległe od tej struktury, by nie dało się na jej bazie i bazie doświadczeń nic o nich powiedzieć. Czasem jest tak, że możliwa jest ocena - na bazie wiedzy naukowej i doświadczeń - jak bardzo prawdopodobne jest, że hipoteza z określonego zestawu hipotez jest prawdziwa (mimo, że odpowiedź na nią nie mieści się w tej strukturze). Ja jeśli mam dostępne kilka możliwych hipotez i dla niektórych da się określić, że są dużo bardziej prawdopodobne, niż inne, to te inne eliminuję. Po co? Żeby jeszcze bardziej zmaksymalizować sferę praktyczną (czyli eliminuję więcej niż Wuj na bazie punktu a).

Myślę, że problem świadomości innych osób zalicza się do takich "prawd absolutnych".

Jak rozumiem ta kwestia w wuizmie rozwiązana jest następująco:
1. Nie ma podstaw naukowych do stwierdzenia, czy inne osoby są świadome, ponieważ człowiek ma dostęp tylko do swojej świadomości jako doznania (problem rozróżnienia czy inni ludzie są świadomi, czy też nasze doznania symulują to jakby inne osoby były świadome, ale nie koniecznie są)
2. A więc na mocy punktu c - wolałbym by były świadome - więc uznaję za prawdziwe, że są świadome.

Ja widzę ją zaś następująco:
1. Tak jak wyżej.
2. Podstawą nienaukową, ale praktyczną moim zdaniem, jest rozważanie prawdopodobieństwa. Po prostu z naukowego punktu widzenia jestem człowiekiem (a przynajmniej ciało, które uznaję za swoje, jest). Mam pewne cechy, w tym także psychologiczne (bywam leniwy, zazdrosny, zakochany, czuję ból etc.). Te drugie (psychologiczne) są integralną częścią tego, czym jestem. Z jednej strony doświadczam ich, z drugiej jednak wpływają bezpośrednio na to jak się zachowuję, a to JA się zachowuję... Są one wspólne z innymi ludźmi (oczywiście nie mogę zajrzeć w ich doświadczenia i nie wiem jak to jest np. czuć ból będąc Wujem Zbójem) - wiem to nie poprzez bezpośrednie doświadczenie ich bólu czy ich zakochania, ale poprzez obserwację skutków moich stanów wewnętrznych (można by powiedzieć wpływu moich doświadczeń jednego typu na moje działania, które prowadzą do doświadczeń innego typu, ale to głupio brzmi, więc wyróżnię "stany wewnętrzne" jako określenie na doświadczenia typu zakochanie, ból, rozleniwienie itp.) oraz podobnych skutków hipotetycznych stanów wewnętrznych innych osób - w postaci ich działań (analogicznych do moich w pewnych sytuacjach). Widzę, że inne osoby postawione w podobnych sytuacjach zachowują się podobnie do mnie (podczas, gdy JA - świadoma osoba - w tych sytuacjach się zachowuję tak jak JA chcę). Teraz można zastanowić się która hipoteza jest bardziej prawdopodobna:
A) Inne osoby, których istnienia doświadczam, to na prawdę osoby (w sensie, że mają samoświadomość)
B) Inne osoby, to nie osoby, nie mają samoświadomości
Myślę, że biorąc pod uwagę to, że sam w tym obserwowalnym świecie jestem człowiekiem, pochodzę od matki i ojca będących ludźmi, dziedzicząc wiele z ich cech (naukowe podejście), oraz to, że inni ludzie wykazują zachowania w sporym stopniu analogiczne do moich w różnych sytuacjach (podczas gdy wiem, że swoje zachowania generuję JA), to można stwierdzić, że dużo bardziej prawdopodobne jest A niż B.

3. Jest też jeszcze opcja C - żeby nie było tak łatwo - rozdzielenie procesu decyzyjnego (który prawdopodobnie jest podobny u mnie i u innych ludzi - bo efekty działania są analogiczne) i samoświadomości. Czyli inni ludzie mają podobne procesy decyzyjne do mnie, ale nie mają samoświadomości. Tyle, że to wymaga uznania, że proces decyzyjny u człowieka jest czymś oddzielnym od świadomości, czyli że to nie JA decyduję (a jedynie jestem obserwatorem procesu decyzji mając iluzję tego, że decyduję). Tą opcję odrzucam - na wiarę. Na bazie punktu "c" wuizmu - bo mi się ona nie podoba, nie jest zgodna z moimi celami.
4. Wybieram A (B odrzuciłem, bo uważam za nieprawdopodobną, C na bazie punktu "c").

Poza tym druga różnica jest jak chodzi o to co robić gdy zostanie wiele opcji. Wuj stwierdza tak:

Cytat:

A jeśli nadal pozostanie kilka możliwości, które są akceptowalne zarówno z punktu widzenia logiki jak i wiedzy nauk przyrodniczych, wtedy wuj wybiera z nich tę możliwość, którą wybrać woli.

Możliwe, że to bardziej różnica w tym, co kto woli, niż w sformułowaniu punktu "c". Po prostu ja gdy mam wiele opcji to rozważam 3 rzeczy:
1) Szanse
2) Koszty (w sensie co jest niezgodnego z moimi celami lub zabierającego czas/środki, które mógłbym poświęcić w sposób alternatywny)
3) Zyski (w sensie realizacji moich celów)
Czym mniejsze szanse tym gorzej, czym większe koszty tym gorzej, czym większe zyski tym lepiej. Do tego odrzucam opcje, w których są realne koszty, a szanse nikłe - nie zależnie od zysków (nie lubię się rozdrabniać, inaczej musiałbym czas i środki rozdrobnić na wiele mało prawdopodobnych opcji o wielkich zyskach - co byłoby rozsądne zakładając, że chciałbym się rozdrabniać).
Oczywiście punkt 1 nie zawsze się daje określić. Ale gdy się nie daje dokładnie stosuję zasadę Laplace'a (jeśli dobrze nazwisko pamiętam). Jeśli pozostających możliwości jest N i żadna nie jest wyróżniona, to każdej przypisać można szanse 1 do N. Czyli jak jest niedużo opcji, to wybieram tą którą bym wolał (jak między możliwościami A i C w przykładzie nieco wyzej) - o najwyższych zyskach (to co wolę i najwyższe zyski to synonimy tego samego). Jak jest dużo - tą o najniższych kosztach (jak łatwo się domyślić np. problem bogów).
Nie wszystko kalkuluję w ten sposób, to oczywiste, nie jestem robotem (nie wszystkie decyzje więc są racjonalnie zaplanowane w moim życiu). Ale mniej więcej można tak scharakteryzować sposób podejmowania decyzji wtedy, gdy racjonalnie kalkuluję.
Teraz rodzi się pytanie "czemu nie wierzę w Boga - skoro można?".
Odpowiedź jest prosta. Szanse są bardzo niskie (wiele religii, bogów, opcji jakie można wymyśleć i są równie prawdopodobne = wiele alternatyw = niskie szanse), koszty średnie, zyski ogromne. Więc ja w to nie wchodzę - głównie ze względu na szanse.

Ogólnie chyba różnica światopoglądowa leży głównie w tym, że staram się bardziej unikać tych możliwości, które produkują koszty, a które dają nikłe szanse na osiągnięcie celu.
Gdybym nie unikał - prawdopodobnie wybrałybym albo Katolicyzm albo sam sobie wymyślił system wierzeń (raczej to drugie, bo w Katolicyzmie są rzeczy, które nie są zgodne ze mną - lub z którymi ja jestem niezgodny :wink:).

Ja widzę takie opcje jak wiara w Boga jako niezgodne - dla mnie - z "życiem w zgodzie z samym sobą" bo prawdopodobnie nie spełnią pokładanego zaufania (nie ważne jest dla mnie, że będę żył szczęśliwszy czy będzie mi lepiej np. wybierając jednego Boga i w niego wierząc, skoro mam poczucie, że prawdopodobnie wybrałem złą opcję, skoro było wiele możliwych).
W pewnym sensie każda opcja pozytywna (np. czy wiara w Allaha, czy Boga katolików czy Zeusa) jest lepsza od wybrania negatywnej (brak wiary w boga), bo ten pierwszy potencjalnie coś zyskuje (szczęście, poczucie celu, czy coś innego). Ale w moim przypadku poczucie nikłości szans niszczy ten pozytywny skutek (np. poczucie sensu, radość), a cel ostateczny (zbawienie? niebo? spotkanie z bogiem?) wydaje się nieprawdopodobny.

* Za istotne różnice między światopoglądami uważam te, które prowadzą do podejmowania odmiennych decyzji w życiu.
Pewnie różnic znalazłoby się i więcej, wyszłoby może nawet, że jestem ciągle bardziej materialistyczny niż idealistyczny, poza tym pewne rzeczy muszę jeszcze przemyśleć po niedawnej lekturze (a pogląd przedstawiony wyżej to bardziej próba wyciągnięcia części mojego światopoglądu i wstawienia w ramy wuizmu) - ale to nie są tak bardzo istotne różnice.
Zapewne istotne różnice etyczne równierz występują między nami, ale je zostawię na kiedy indziej i ewentualnie na inny wątek.

Ostatnio zmieniony przez volrath dnia Nie 3:47, 05 Paź 2008, w całości zmieniany 2 razy