ŚFiNiA

towarzyski.pelikan

Jak to jest, że czasem to samo wypowiedziane przez osobę A odbieramy inaczej niż przez osobę B? Czemu wybierając np. jakiegoś polityka, kierujemy się raczej ogólnym wrażeniem (np. czy wzbudza naszą sympatię), a nie analizujemy szczegółowo jego programu?

Tak mi przyszło na myśl, że to wysuwanie osoby na plan pierwszy jest związane z tym, że o tym, co nas przekonuje, decyduje kontekst. To nic nie da, że, jak rozbierzemy coś na czynniki pierwsze, to każdy z tych czynników z osobna będzie nam pasował, jeżeli po złożeniu tego w kupę coś nam będzie zgrzytać, a z drugiej strony, jeśli coś nam ogólnie pasuje, to ewentualne niedociągnięcia w detalach, będziemy mieć w nosie.

Dlatego właśnie ludzie skłonni są szukać sobie autorytetów osobowych, inspirować się jakimiś konkretnymi osobami zamiast analizować jakieś idee, myśli w oderwaniu od jakiegoś konkretnego kontekstu. Zwykle dopiero to ogólne pozytywne wrażenie (osobowe świadectwo) zachęca nas w ogóle do tego, by coś w szczególe zgłębić. Ja np. często po przeczytaniu/obejrzeniu wywiadu z jakimś muzykiem, pisarzem czy filozofem, mam w ogóle ochotę zapoznać się bliżej z ich twórczością. Skoro oni mi się ogólnie wydają sensowni, to zakładam, że to co tworzą, będzie ciekawe i mądre. I na odwrót, jeśli ktoś ogólnie jakoś mi nie pasuje, to nawet nie mam motywacji, żeby się zainteresować w szczególe tym, co ma do powiedzenia. Tak samo mam z politykami. Jeśli polityk nie ma charyzmy albo nie przyświeca mu żadna idea, to może mnie zasypać pierdylionem rzeczowych argumentów, ale do mnie nie trafi, bo będzie jakiś taki rozspójniony, on jako całość mnie nie "kupi".

Z czego to może wynikać, że to właśnie osoba na nas robi większe wrażenie niż dajmy na to "gołe" myśli? Może z tego, że osoba będąc jakąś całością, jest swego rodzaju organizmem, złożonym układem, który działa, może poprawnie funkcjonować, bo jest spójna, klei się jako całość. Te argumenty, poglądy, myśli zyskują sens w kontekście całości, a niekiedy wręcz imponująca całość sprawia, że one same stają się marginalne i tak zaczniemy podziwiać kogoś, kto wygaduje głupoty.

Tymczasem alternatywny wobec osoby zbiór nieprzekonujących całościowo myśli jest chaosem, "urządzeniem", które nie wzbudza zaufania, jest nieautentyczne, pozbawione tożsamości. Brak całościowego sensu odbiera potencjalną sensowność poszczególnych myśli, które w oderwaniu od kontekstu stają bezużyteczną abstrakcją, w którą nikt nie chce uwierzyć.

Michał Dyszyński

lucek