ŚFiNiA

Piotr Rokubungi

Postanowiłem założyć nowy wątek o tym zagadnieniu z dwóch głównych powodów: po pierwsze, jest to pojęcie podstawowe dla jakiejkolwiek ontologii; po drugie, narosło wokół niego bardzo dużo sporów, nieporozumień, czasem wręcz bzdur. W końcu zebrałem się, by wyjaśnić to pojęcie konkretnie, jednoznacznie, acz- mam nadzieję- przystępnie. Stanowi to też przyczynek i niejako zalążek mojej hipotezy Wszystkiego.
Tak więc istnienie nie "leży", nie "umiejscawia się" ani w obiektach, zjawiskach postrzeganych- jak często interpretują to materialiści- ani wyłącznie "po stronie" podmiotu, osoby, ja- jak chcieliby np. idealiści, m. in. wujzboj. Istnienie zachodzi gdzieś "po środku", zawsze pomiędzy. Teraz pomiędzy czym? Ano, pomiędzy zjawiskami, które same są "złożone" ze zjawisk; każde zjawisko jest nie obiektem, lecz relacjami, reakcjami, oddziaływaniami. Podział na poszczególne zjawiska, obiekty, byty to nie cecha Rzeczywistości, lecz wyłącznie skutek ludzkiej percepcji, czyli właśnie oddziaływań, relacji osoby ludzkiej, psychiki z otoczeniem, poprzez "interfejs" receptorów zmysłowych w ciele. Rację ma wujzboj i podobnie na ten temat do niego myślący, że nie znamy i nie jesteśmy w stanie poznać innego znaczenia, odniesienia pojęcia "istnienie", jak tylko w sensie istnieję, jako psyche, jaźń, osoba- a właściwie świadomie to wyłącznie, jako świadomość tylko, czyli ego. Jednak to nie oznacza, że nie zachodzą relacje, "reakcje" zwrotne, oddziaływania wielostronne- wedle mojej Hipotezy Wszystkiego mocno uzasadnione jest przypuszczenie, że zachodzą one pomiędzy wszystkim, pomiędzy wszelkimi fenomenami, jedynie ograniczone do wybranych rodzajów, sposobów w obrębie danej jednej Rzeczywistości- a to za sprawą doboru naturalnego oddziaływań podstawowych [o którym nie będę się rozpisywać, bo zainteresowanych odsyłam do koncepcji i teorii Lee Smolina, szczególnie teorii płodnych wszechświatów]. Jednakże w mojej Hipotezie Wszystkiego występują też znaczące różnice w stosunku do teorii Lee Smolina, o których tutaj nie będę pisać, bo to nieco poboczny temat. Zainteresowani znajdą odpowiedni komentarz w rozwinięciu Hipotezy Wszystkiego...
Powracając do wątku zasadniczego i już niejako podsumowując go: Poprzez pojęcie istnienie należy rozumieć sposób, sposoby w jaki współoddziałuje ludzka jaźń, w szczególności ego, świadomość z otoczeniem swym. Pamiętając przy tym, że nie tylko ludzka psychika, ego wchodzi w relacje jednostronne, jednokierunkowe z otoczeniem; a więc, że na swój sposób każde zjawisko "postrzega", a raczej wchodzi w relacje, oddziałuje z każdym innym. Czyli istnienie nie jest wyłącznie cechą świadomości, ego- ale zachodzi mnóstwo rodzajów, "sposobów" istnienia, z których każdy jest charakterystyczny dla danego zjawiska, zespołu zjawisk.

Dowody- dwa podstawowe- na to są takie: Jako ludzie, nie możemy rozumieć pojęcia istnienie inaczej, jak wyłącznie poprzez własne doświadczanie istnienia, samoświadomość, czyli bycie świadomym nie tylko swojego ciała, ale także własnej psychiki, procesów jaźniowych.
Z drugiej niejako strony- z właściwie tego samego powodu [choć nie tylko], że jesteśmy takimi zjawiskami, jakie doświadczamy i nazywamy osobami ludzkimi i nie możemy [przynajmniej w tej właśnie formie] być innymi zjawiskami, "obiektami"- nie powinniśmy, a nawet nie możemy "zabierać" istnienia innym zjawiskom, obiektom, ponieważ to, iż nie wiemy, jak to jest być czymś, co rozróżniamy, postrzegamy jako kamień, nie może oznaczać, nie wynika z tego wcale, że kamień ów czy inny nie "zna", jak to jest być nim właśnie- tym zjawiskiem, które ludzie traktują i nazywają kamieniem. A już na pewno nie możemy na podstawie własnej "ograniczoności" bycia tym, czym jesteśmy sugerować (się), że pomiędzy innymi dowolnymi zjawiskami nie zachodzą oddziaływania, nie tworzą się reakcje, relacje, które powodują zachodzenie tych oddziaływań, powiązań, czyli swoistych rodzajów "istnienia" dla tych wszech-powiązanych zjawisk nawzajem. A tutaj dowód jest raczej oczywisty i banalny: Zawiera się w pytaniu, dlaczego, jeśli to tylko świadomości stanowiłyby rzeczywistość, więc dlaczego nie są w stanie zmieniać jej dowolnie samym wytworem myśli, wyobrażeniem, samą świadomością właśnie?! Czyli, dlaczego wyobrażenia nie "materializują się" ad hoc?.

P. s.: Trochę na marginesie tematu głównego napiszę jeszcze wyjaśnienie paradoksu tzw. kota Schroedingera. W świetle Hipotezy Wszystkiego jest ono proste, wręcz banalne: Gdy świadomość ludzka, ego obserwatora oddziałuje np. ze zjawiskiem, które w swych wyobrażeniach, modelach ludzie nazywają cząstką elementarną ta, wchodząc w reakcje, w relacje ze świadomością jawi się, a wręcz staje się w tej konkretnej sytuacji, relacji takim konkretnym zjawiskiem, "obiektem" w relacji do człowieka, że wtedy "istnieje", zachowuje się w charakterystyczne dla tejże relacji, tego oddziaływania sposoby- takie, że np. "musi" przyjąć w miarę konkretną postać oraz położenie i inne "wartości" względem tzw. czasoprzestrzeni, czy w zasadzie względem obserwatora; pamiętajmy przy tym zawsze, że wszystko, cokolwiek zachodzi dzieje się w relacji- nigdy, jako odizolowane, odosobnione zjawisko!
Odosobnione mogą być jedynie tożsame ze sobą noumeny- nigdy fenomeny, czyli zjawiska. No, ale to już jest rozwinięcie Hipotezy Wszystkiego i raczej wykracza poza temat tego wątku...

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

Faktycznie, Michale, niezbyt na temat. Ale ty tak masz: pieprzysz dla samej radochy pieprzenia. [Jeszcze, żebyś to "porządnie" robił...] A mi już znudziło się ciebie krytykować i wychowywać- za starzy na to jesteśmy...
Ale przeczytałeś prawie połowę! :brawo:

Raczej wątpię, że ze zrozumieniem czegokolwiek z mego "wykładu", ale chociaż mam teraz podstawy przypuszczać, że jednak literki składać potrafisz. Czyli za jakieś pół milenium może będziesz na takim etapie rozwoju umysłowego, jak mój obecnie...
Pozdro! ;-P

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

@ Michałek:

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

@ Michał:

wujzboj

Piotr Rokubungi

@ wujzboj i pozostali: Przepraszam za mój błąd i ewentualne spowodowane tym zamieszanie. Dotarło do mnie, że definicja pojęcia istnienie podana przeze mnie w pierwszym, otwierającym temat post'cie jest błędna. Chodzi dokładnie o to, że pojęcie, zjawisko tam określone wydaje mi się nie być błędne, lecz błąd polega na tym, że odniosłem to do pojęcia "istnienie". Jak dalej zauważył wujzboj- po raz już któryś z kolei- nieprawidłowe, błędne jest jakiekolwiek poszerzanie pojęcia "istnienie" poza zakres indywidualnych wyobrażeń [doznań- jak nazywa je wujzboj, ale moim zdaniem niezbyt trafnie], poza zakres sensu mieszczącego się w pojęciu [ja-podmiot] istnieję. Postaram się już pamiętać o tym w przyszłości i nie wprowadzać "zamieszania" co do tej kwestii.
Tak więc to, co napisałem we wpisie otwierającym ten temat nie odnosi się do pojęcia "istnienie". Ale nadal uważam, że jest to prawidłowy opis tego, co zachodzi, dzieje się w naszej Rzeczywistości. Tylko opis ten należy nazwać jakimś nowym określeniem, pojęciem. Nawet trzeba tak uczynić, by nie mylić już więcej znaczeń pojęć. I raczej, żeby nie drażnić nikogo, kto upatruje w takim pojęciu braku sensu jakiegokolwiek, nawa powinna być niekojarząca się z jakimkolwiek istniejącym pojęciem. Tu mam problem, bo w zasadzie może to być jakikolwiek zlepek liter, byle w miarę nietrudny do wymówienia i zapisania, żeby nie utrudniać. Wstępnie proponuję nazwać to pojęcie będzleniem...

Nadal jednak nie zgodzę się z światopoglądem wujazbója, z idealizmem empirycznym, jako wyczerpującym opisem Uniwersum.
Główne ku temu powody mam trzy- z tym, że o jednym już zapomniałem. ;-P

Wobec czego przytoczę na razie dwa, o których już zresztą wspominałem w polemikach z wujemzbojem i nie tylko.
Pierwszym jest to, czym owo ja istnieję, czym podmiot jest. Otóż jest to nic innego, jak jedno z wyobrażeń- wyobrażenie siebie, osoby, ego. Jest to jednocześnie pierwszy, podstawowy archetyp, lecz zawsze tylko wyobrażenie, czy raczej bardziej złożony koncept. Z wyobrażeniem, pojęciem ego jest tak samo, jak z każdym innym wyobrażeniem, konceptem- np. z pojęciem "woda", "ty", "skała", "one", "gwiazda", "rower" i dosłownie każdym innym. Niektórzy mogą zauważyć, że jednak jest w tym wyobrażaniu siebie, własnej osoby coś szczególnego, bo jest to "coś", do czego odnosimy wszystko inne, wszelkie wyobrażenia własnej świadomości. To prawda, ale tylko w pewnym wąskim sensie. Chodzi o to, iż świadomie po prostu "referujemy" wszystko w odniesieniu właśnie "do siebie", a dokładniej do wyobrażeń, kontekstów "posiadanych przez ja", zachodzących "w obrębie", zakresie doświadczeń podmiotu, danej osoby. Zatem pojęcie siebie, ja, z ang. self jest, a właściwie służy tylko psychicznym procesom świadomym do "zbierania", "gromadzenia" informacji, wyobrażeń w jakimś zbiorze, "pojemniku", który przyjęło się nazywać jednostką ludzką, czyli- z punktu widzenia samego siebie- właśnie podmiotem, owym ja, self.
No, dobrze- ale co ze samoświadomością, tzw. samopostrzeganiem, "odczuwaniem" siebie? Zachodzi w psychice ludzkiej, owszem, ale nie jest to cecha, właściwość ego, ja, lecz właściwość funkcjonowania psychiki całej, cecha pełni, zupełności jaźni; natomiast ego podobnie, jak cała reszta wyobrażeń, jest tego wytworem.
Drugi powód ku temu, iż nie uznaję podmiotu(-ów) za podstawową "substancję" Rzeczywistości, czy w ogóle całej Natury, czy Uniwersum- jak określił wujzboj- jest taki, że na ile znam rozwój ludzkiej psychiki, a w szczególności rozwój osobowości, proces teleologiczny, to poszczególne etapy tworzenia i rozwoju psyche, a głównie świadomości zachodzą stopniowo, poczynając od zdawania sobie sprawy przez dziecko w pierwszych tygodniach po narodzinach z jedynie kilku rzeczy w otoczeniu takich, jak np. twarz czy pierś matki, z jedynie kilku prostych qualiów. Wtedy mały człowiek nie zdaje sobie sprawy, nie ma właśnie świadomości nie tylko z wewnętrznych procesów psychicznych, ale nawet z własnego ciała i wielu innych rzeczy, obiektów, spraw w jego choćby bliskim otoczeniu. Np. świadomość samego siebie, czyli ciała [to jeszcze nawet nie samoświadomość, czyli świadomość własnych myśli, procesów mentalnych] pojawia się dopiero około drugiego roku życia dziecka. Oczywiście, nie ma co do tego, o czym napisałem w tym akapicie zupełnej pewności, bo dzieci podobnie, jak wszystkie osoby inne możemy pod tym kątem "badać" jedynie interpersonalnie, intersubiektywnie, czyli poprzez ich zachowania oraz to, co komunikują otoczeniu. Ale takie obserwacje właśnie na to wskazują.
Nie będę się tutaj rozpisywał więcej o ludzkiej psyche i jej "przemianach", bo to chyba nie temat na to. W tym celu założyłem inny wątek: "Czym jest psychika?"

Tak więc, Jarku, to nie treść poniżej zacytowanego fragmentu z twego wpisu stanowi dla mnie problem, czy wywołuje niepewność, odtrącanie koncepcji światopoglądowych podobnych twoim...