ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Dzisiaj uświadomiłem sobie, że bardzo wiele nieporozumień w dyskusjach na naszym forum bierze się z NIEREALNYCH OCZEKIWAŃ poznawczych. Najczęściej objawia się to tym, że ktoś stawia komuś innemu żądanie - z pozoru słuszne - choć de facto niemożliwe do wykonania.
Prosty przykład - wiedza. Kiedy możemy mówić o "wiedzy"?
- Weźmy dowolne stwierdzenie. Ono jest w czymś osadzone, w jakimś systemie interpretacji, może w doświadczeniach. Stawiając pytanie o to, skąd wiadomo, że stwierdzenie jest słuszne, będziemy sięgać do podstaw konstytuujących owo stwierdzenie, odpytywać je pod kątem poprawności. W efekcie z jednego stwierdzenia, w które powątpiewamy, które próbujemy uzasadnić, dostaniemy już zbiór stwierdzeń - będących bazą dla tego pierwszego (modelem, aksjomatyką) - które... tak samo możemy teraz odpytywać pod kątem ich poprawności. Ponieważ żadne ze znanych stwierdzeń nie jest absolutne, to owo odpytywanie tylko "doda nam roboty", nie dając właściwie szansy na wyjaśnienie statusu prawdziwości pierwszego stwierdzenia (a właściwie to wręcz oddalając się od ustalenia owej prawdziwości).
I ta sytuacja właściwie jest uniwersalna - ZAWSZE stawiajac pytanie, zagłębimy się w to, co nieznane. I im głębiej się zagłębimy, tym więcej nieznanego pojawi się w naszych "wyjaśnieniach" (piszę w cudzysłowie, bo w tym kontekście słowo "wyjaśnienie" chyba bardziej znaczeniowo by się zbliżało do zamącenia sprawy).
Podobny problem występuje z ustaleniem tego, co jest źródłem doznań, z tego co "realnie istnieje". Umysł doznający różnych wrażeń w pewnym momencie robi "klik" i z jakiejś tam skończonej (!) ilości doznań "ogłasza" (sobie) np.: istnieje staw. Bo wrażenia widoku tafli wody, dotyku czegoś mokrego po wyciągnięciu ręki, relacji innych ludzi, którzy mówią o istnieniu stawu w tym miejscu, razem składają się w obiekt myślowy "staw". Ale przecież taki - zapostulowany w efekcie odczucia pewnej wspólnoty doznań - staw nie jest absolutny. Może za parę tygodni, gdy przyjdzie susza, w tym miejscu pojawi się sucha łączka, może ktoś inny powie, że to nie staw, tylko kałuża, a poza tym do końca nie wiadomo, gdzie ten staw się kończy i zaczyna, bo czy bardzo cieniusieńka, niestabilna warstwa wody, jaka akurat napłynęła chwilowo na obrzeże jest już stawem, czy nie?... Wyłonienie absolutnie precyzyjne stawu z reszty jest arbitralne, wynika z tego co sobie ustalimy - np. możemy powiedzieć, że staw kończy się tam, gdzie wilgotność podłoża spadnie poniżej 98% ale możemy też przyjąć jakąś inną postać ustalenia owej granicy. Poza tym kwestią umowy jest, czy w ogóle stawem nazywać będziemy zbiorniki bardzo okresowe, wysychające notorycznie w suchych miesiącach - zatem według jednych norm coś stawem będzie, a według innych nie będzie.
Jaki stąd wniosek?
- Ano taki, że owa obiektywizacja - uznanie stawu za obiekt wyróżniony (właśnie już za staw, a nie luźny zbiór przenikających się zawilgoconych - mniej lub bardziej - obszarów podłoża) nie jest niczym absolutnym, jest niekompletna. I ta niekompletność właściwie odnosi się do wszystkich obiektywizacji - czyli przejścia od doznań, do ustawienia sobie w umyśle przekonania "tam jest obiekt X".
Ale na tym sprawa się nie kończy. Stawiam pytanie: czy w takim razie owa obiektywizacja, z racji na to, że nie jest absolutna, jest w ogóle poprawną operacją umysłu?
- Aby odpowiedzieć na to pytanie, musimy przyjąć pewne założenia bazowe, uświadomić sobie CO CHCEMY MIEĆ JAKO NASZE ROZUMOWANIE?
- chcemy ABSOLUTNOŚCI?
- a może jednak ZADOWALA NAS NIEKOMPLETNOŚĆ?

Jeśli żądamy absolutności, to każda obiektywizacja jest błędna, każde poznanie jest ułudą, zaś jedyna istniejąca wiedza, to wszechwiedza.
Ja raczej zatem opowiadam się po stronie PRZYZNANIA PRAWA DO NIEKOMPLETNOŚCI, do tego, że obiektywizacje będą "nie do końca", wiedza będzie "nie do końca", wszystko jest "o tyle o ile". Bo w przeciwnym razie w ogóle nie ma o czym rozmawiać, ani o czym myśleć. Zaś każdy żądający absolutności (od innych, czyli też tak w ogóle) za chwilę powinien się sam zamknąć, bo nie jest w stanie wygłosić żadnego zdania, które walor absolutności by posiadało.

Michał Dyszyński

Po pewnej chwili przyszło mi do głowy, że z niekompletnością poznania wiąże się jeszcze jedno nierealne (przynajmniej w znacznej części przypadków) oczekiwanie dyskusyjne. To oczekiwanie zamknięcia powodów w jakimś tam jednostkowym sformułowaniu.
Ciągnąc mój przykład z poprzedniego posta ze stawem, który ktoś ujrzał i zobiektywizował jako "staw", postawmy takiemu komuś pytanie: skąd wiesz, że to jest staw?
- Nie ma jedynej, prostej odpowiedzi na to pytanie. Ktoś uznał mały zbiornik za staw, bo tak mu się zdawało, bo podobnie nazywali ludzie z jego otoczenia, bo natrafił na ten zbiornik w porze, kiedy było on wypełniony wodą itp. Jest tu pewna całość, która w umyśle przybiera formę SYNTEZY, zaklikując się ostatecznie w obiekt "staw". Odpowiedzią na pytanie: dlaczego? jest CAŁA OWA SYNTEZA, nie jedno sformułowanie!
Tymczasem w dyskusjach spora część dyskutantów próbuje postawić sprawę tak:
1. wyjaśnij mi wszystko przekonywająco.
2. ma być też krótko
3. jak znajdę chociaż jeden błąd, czy choćby nieścisłość, to powiem, że wyjaśnienie jest wadliwe.

To tak nie działa. Jeśli żądamy krótkich sformułowań, to powinniśmy zaakceptować konsekwencję owej krótkości - czyli brak pełnego wyjaśnienia sprawy, fragmentaryczność, niedoprecyzowania. Bo tak działa język. Jest "coś za coś". Im więcej precyzji chcemy w wyjaśnieniu, tym bardziej musimy się przygotować na to, że nie dostaniemy tego wyjaśnienia jako proste sformułowanie, tylko elaborat, w którym będą i źródła (gdyby ktoś zadał pytanie: skąd? coś stwierdzamy) i opis potencjalnych błędnych wniosków i omówienie przyjętych założeń. Czyli wyjdzie to długie, wymagające wysiłku przy zgłębianiu sprawy. I - jeśli nie chodzi o jakieś banalne stwierdzenie, którego konteksty wszyscy dobrze znają, mają w pełni uzgodniony - inaczej się po prostu nie da.

Banjankri

"If I had a thesis, I would be at fault; since I alone have no thesis, I alone am without fault". - Nagarjuna, prawie 2 tysiące lat temu.
Do czego prowadzi reductio ad absurdum? Do nihilizmu. No ale, mamy już o tym temat, w którym widać to coraz wyraźniej.
Postulując istnienie, czy to "ja", czy to wolnej woli, czy to Boga, jesteś w błędzie, z własnej deifncji. Możesz się na to godzić, nie moja sprawa, ale ten błąd ma swoje konsekwencje, o których piszę.

Michał Dyszyński

Banjankri

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Dyskurs

Z punktu widzenia filozofii, nihilizm neguje egzystencyjne aspekty zycia dowodzac, ze zycie nie posiada obiektywnego znaczenia, celu ani wewnetrznej wartosci. Ten swiatopoglad moze prowadzic do apatii zyciowej.

Jakkolwiek nie uwazam, ze czlowiek wchodzi w stan apatii zyciowej przez reductio ad absurdum w trakcie ktorego powoluje sie na przeciwnosci aby zredukowac argument w dyskusji do absurdu.

Mysle, ze czlowiek ktory nie posiada adekwatnej samokontroli jest w stanie zaniedbac kwestie egzystencyjne kosztem wprowadzenia siebie w pulapke przekonania (wiare), ze skoro zalozenie o fenomenu zainteresowania jest postrzegane jako falszywe dzieki popularnej opinii, to nie warto sie fenomenem zainteresowania zajmowac. Moze warto zapytac siebie, kto, kiedy, i w jakim celu zdecydowal, ze zalozenie o fenomenie zainteresowania jest niewarte uwagi i zweryfikowac przez swoj system wartosci czy w istocie jest to prawda czy falszem.

fedor

Michał Dyszyński

Katolikus

fedor

lucek

fedor

lucek

fedor

lucek

fedor

lucek

Katolikus

lucek

Katolikus

nie wiem lucku po co to wkleiłeś, ale ciekawa dyskusja. Jak prawie każda, w której uczestniczy wuj.

lucek

Katolikus

No, ale w tym cytaciku, jest o tym(ja tak go rozumiem), że z samej obserwacji otaczającej nas wszechświata możemy dojść do wiary w Boga Stwórcę. Zgadzam się z tym i np. opowiadam się za tzw. precyzyjnym dostrojeniem wskazującym na jakiś inteligentny zamysł.

Nie wiem o jakiej pewności jest tam mowa, ale nie sądzę, aby to była pewność absolutna, pewność bez zawahania i świadomości, że można jednak ostatecznie sie mylić.

Poczęstuje cię cytatem z książki ks. Jana Kaczkowskiego, którego słowa z kazania są mi bliskie: Zastanawiam się, pewnie jak każdy logicznie myślący chrześcijanin: a jeżeli po tamtej stronie jest pustka, jeżeli istnienie Boga jest tylko ułudą? Grunt pod nogami, rozdział czas niepewności str 98.

lucek