ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Przyjmując naturalistyczny model rozwoju istot żyjących, a na koniec świadomości, można by dopatrzeć się w uczuciach nakierowanych na stado, rodzinę, społeczność najbardziej pierwotnej postaci idei w ogóle.
Naszość jest ideą zrozumiałą nie tylko dla ludzi, ale psów, krów, ptaków. One w genach mają instynkt "chronić i wspomagać swoje/nasze".
Dlaczego jest to wg mnie coś większego niż sam instynkt, dlaczego to IDEA?
Bo niejako JEST OTWARTA. Kto obserwował zwierzęta gospodarskie na wsi, zapewne dostrzegł, że pies podwórzowy inaczej traktuje własne kury, czy koty, niż zwierzęta tego gatunku obce. Własnego kota (najczęściej, wyjątki bywają...) pies nie zaatakuje. Wręcz przeciwnie - czasem go wpuści do budy, będą spały obok siebie. Obcy kot, jeśli się znajdzie w zasięgu kłów psa podwórzowego, może być w poważnej opresji.
Ale mojość/naszość wydają się być w ogóle "matką wszelkich idei". To co moje/nasze dostaje wyróżnienie - staje się bardzo szczególną częścią świadomości. Są "moje myśli i przekonania", "moja wiara", "mój światopogląd", "nasza religia", "nasz naród".
Niektórym wręcz "pada na mózg" od tej pierwotnej dominacji naszości - gotowi są życie poświęcać za wywyższenie jakiegoś szalika klubowego, względem szalika klubu konkurencyjnego. Ta walka o własną naszość przeciw cudzej naszości staje się czymś w rodzaju celu życia.
Bo jakie miałyby być w tym życiu inne cele?...
Ptak, który ma pisklęta w gnieździe nie ma innych ideałów, innego celu dla swojego życia (poza samym przeżyciem), jak wykarmić te pisklęta, wychować następne pokolenie - to są JEGO pisklęta, jego potomstwo.

Wokół naszości ludzie budują kolejne idee - np. zdominowania innych grup ludzi. Historia ludzkości to nieustanne pasmo walk jednych naszości przeciw innym naszościom. A najczęściej trudno jest dopatrzyć się w tym jakiejś konieczności ekonomicznej. Żyjąc na swoim terenie, doskonaląc uprawę roli, rzemiosło, później bardziej zaawansowane środki wytwarzania, społeczności świetnie sobie radziły. To, ze Aleksander Macedoński ruszył na podbój sporej części Europy i Afryki nie wynikało z tego, że głód go przycisnął, bądź że zmusiła go jakakolwiek konieczność. Nie - on po prostu chciał tej walki, pokonywania, dominowania innych, chciał (się) wykazać, pokazać że jego (!) moc jest wystarczająca do pokonania innych ludzi.
Są w tym nakierowaniu mentalnym na naszość dwa aspekty - pokojowy i agresywny. Pokojowy ogranicza się do ochrony posiadanego statusu, agresywny jest nakierowany na zdobywanie, często eliminację obcych osobników.

Ekspansywność ludzkiej natury
Ta ekspansywność jest czymś naturalnym, jest po prostu samym mechanizmem myśli. Myśl jest ekspansywna z natury - ona EKSPLORUJE NOWE OBSZARY. A skoro nowe (dla myślącego) to może w jakimś sensie zajęte?...
Nie sposób jest oderwać myślenia, działania od idei mojości/naszości. Myśląc, wybieramy - to będą MOJE wybory. Oceniając coś tworzę MOJE oceny. Więcej myślenia, to więcej MOICH myśli.

Paradygmat biologiczny traktuje "nasze" jako pozytywne i wyróżnione, a obce/reszta jako po prostu zasób do wykorzystania. O obcych nie dbamy (przynajmniej dopóki nie staną się jakoś naszymi), z zasobów świata chcielibyśmy korzystać bez ograniczeń. To mamy w genach.

Ekologia w pewien sposób przeczy podstawowej idei naszości. Zanieczyszczając planetę ostatecznie sami też poniesiemy konsekwencje niefrasobliwego podejścia. Prosty podział swoje - obce tu się chwieje, może nawet załamuje. Ekologiczne myślenie w swojej konsekwencji powinno sprawić, że WSZYSTKO JEST NASZE, zaś niekontrolowany ekspansjonizm jest fajdaniem do własnego domu.

Są ludzie, którzy jakby mieli silniej osadzony ten instynkt naszości vs obcości. Ich natura domaga się wyrazistego oznaczenia wrogów i przyjaciół, a potem walki nasze przeciw obcym. Bez tego jakby czuli się zagubieni, jakby świat robił się im niezrozumiały. Swiat bez wrogów?... Jak to pojąć?...
Niektórym to ta ich wrogość wyznacza jestestwo - oni "są", określając się jako "ci przeciw tamtym". Inaczej... jakby ich nie było.

W tym sensie owa naszość jest atawizmem i potencjalnym narzędziem zniszczenia (może całej ludzkości). Gdy wszyscy staną przeciw wszystkim, nasza Ziemia ulegnie zagładzie. Nie będzie już zwycięzców, tylko zgliszcza. Ale tym, co wierzą bezkrytycznie w paradygmat zwyciężania naszości nad obcością raczej tego się nie wytłumaczy. Oni "w trzewiach" mają to, że sensem istnienia jest właśnie ekspansja naszości. Podstawowa idea, brak innej (przynajmniej dla tych, którzy innej idei nie znają).

Problem jest podstawowy, egzystencjalny, religijny.
O ile jeszcze egoizm często ma tę negatywną (nie do końca, ale w wyrazistym znaczeniu) konotację - większość powie, że to nie ładnie być egoistą, że jednak trzeba coś z siebie dawać innym. Jednak już egoizm grupowy?...
- Można się upierać przy tym, że taka właśnie powinna być etyka dla ludzkości, oparta o promocję SWOJEJ grupy, przeciw obcym grupom. Dlaczego? - Bo tak, bo to takie naturalne.
A która grupa jest swoja, która obca?...
Ten sam kibic, który nienawidzi kibica klubu rywalizującego, gdy przyjdzie wojna narodu przeciw narodowi, stanie z dawnym rywalem ramię w ramię, aby teraz bronić szerszej postaci naszości - tej narodowej. Z resztą, nawet barwy klubowe niektórzy zmieniają. Naszość jest uznaniowa, nie ma w niej nic absolutnego.
Czy walka o prymat swojej grupy nad grupą konkurencyjną jest etyczna?
Nieetyczna?... - Ale bez niej nie byłoby nawet sportu.
Ale czy etyczna?... A jak ktoś z nikim nie chce się wiązać, to jest zły?...

Kochać całą ludzkość...
Kochać wszystkie istoty świadome, czujące...
- Za trudne?...

Michał Dyszyński