ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Większość ludzi bez wyrobienia filozoficznego posługuje się naiwną wizją prawdy. Istotę owej naiwności można by sformułować jako pytanie: czy na wszystko są dostępne jednoznaczne kryteria prawdziwości/słuszności?
Większość ludzi przyjmuje tu - naiwnie - odpowiedź twierdzącą. Przy czym błąd popełniają (choć w inny sposób) przedstawiciele obu światopoglądów - tak ateiści, jak i teiści.
Ateiści zwykle ów błąd wiążą ze scjentystycznym przekonaniem, że nauka jest w stanie dać jednoznacznie poprawną odpowiedź na każde pytanie - nawet na pytania stricte światopoglądowe. Ta naiwna wizja nauki polega na przypisaniu tejże nauce intuicji "oni tam są mądrzy i wiedzą jak jest". A skoro tacy mądrzy są, to na wszystko w końcu odpowiedzą. Dowodem na to jest choćby to, że dzięki nauce można zbudować samolot, albo wielką bombę. Istotą naiwności jest brak zrozumienia czym nauka jest, a bardziej nawet CZYM LOGIKA JEST? W naiwnej wizji prawdziwość powstaje tak "ot tak", nie jest związana z pytaniami, z procedurą, tylko jakoś... chyba z autorytetem (tutaj autorytetem nauki). W ten sposób scjentyści swoją naiwnością zrównują się w rozumowaniu właśnie w tym aspekcie, który nauce, w dawnych wiekach, zapewnił swoiste zwycięstwo nad naiwnie rozumianą religią - chodzi o odrzucenie aspektu autorytarności rozumianego totalnie. Nauka (jak najbardziej słusznie) zepchnęła wizję autorytarności w cień, oferując w zamian sprawniejszy mechanizm - dążenie do uzgodnień na płaszczyźnie wymiany intelektualnej. To dało efekt wzajemnego wspomagania się intelektów ludzi z całego świata, korygowania błędów, rozwoju koncepcji. Problem w tym, że ów sukces nauki co niektórym przesłonił ISTOTĘ ZASAD O JAKIE JEST ON OPARTY. A tą zasadą nie jest jednak jakieś posiadanie absolutnej prawdy (co jakoś zwrotnie przedostało się do naiwnych wielbicieli nauki), lecz w pewnym sensie ZAPRZECZENIE TAKIEJ ABSOLUTNOŚCI, wskazanie ścieżki mozolnych poszukiwań w duchu pokory, że oto wciąż trzeba poprawiać posiadany obraz rzeczywistości. Bo ABSOLUTNYCH KRYTERIÓW NIE POSIADAMY. Czyli, wbrew przeświadczeniu naiwnych, na pewne pytania nauka nie jest w stanie udzielić odpowiedzi, zaś nawet na te pytania, które odpowiedź naukową będą miały, nie zostaną rozstrzygnięte ostatecznie.
Cokolwiek ustalamy, szukając prawdziwości, robimy w kontekście kryteriów owej prawdziwości. Kryteria mogą być albo wywiedzione z kryteriów wyższego rzędu, albo założone. Ponieważ jednak ogólna ilość znanych kryteriów jest ograniczona, to albo kryteria są zakładane (jakąś formą wiary), albo mamy do czynienia z błędnym kołem kryteriów, bo choć dawałoby się wskazać na kryterium potwierdzające, to ono samo po serii rekurencyjnych wskazań - okazuje się pośrednio potwierdzać samo siebie (czyli znowu wychodzi, że de facto jest założone).

Niestety, teiści we wspomnianej kwestii też wykazują się naiwnością. Co prawda mają tu swoje master kryterium, czyli Boga. I to wydawałoby się, stanowi genialne rozwiązanie problemu - bo wierząc, uznając owo kryterium pozbywamy się problemu błędnego koła, a cały obraz dochodzenia do prawdziwości się porządkuje, jako że wiadomo co stoi na szczycie, co jest niezaprzeczalne. Tryumf teistów na tym polu jest jednak przedwczesny. Niestety, realia są takie, że w większości PRAKTYCZNYCH przypadków odwołanie się do Boga i tak ma charakter mitu. Bardzo rzadko bowiem zdarza się sytuacja, w której z założenia o istnieniu Boga daje się wyprowadzić ścisłą logiczną ścieżkę rozumowania jak rozwiazać jakiś problem. W istocie kwestia Boga jest niejako z boku i właściwie niespecjalnie w czymkolwiek pomaga, z wyjątkiem takiego ogólnego podbudowania, że to wszystko "ma sens", jest hierarchicznie niesprzeczne. Może to i jest budujące, ale znaczenie praktyczne ma znikome. I dotyczy to nie tylko problemów techniki, czy nauki, ale też większości pytań etyczno-moralnych. Bo choć nawet możemy sobie jakoś wzmocnić punkt startowy zakładając religijnie dobro, miłosierdzie i altruizm, to dalej w typowym przypadku będziemy musieli jakoś rozwikłać dylematy - komu coś dać, a komu zabrać, kiedy być szczodrym, a kiedy odmówić, jako że zasoby są ograniczone, więc nie sposób obdarować wszystkich.

Pytanie o kryteria wciąż jest w grze.
Chowanie przed nim głowy w piasek, naiwność polegająca na udawaniu, że tego pytania nie ma, że jakiś autorytet (choćby autorytet koncepcji, procedury, prawa) załatwi sprawę, prędzej czy później się zemści wadliwością rozumowania i wyciąganych wniosków. Być może nadrzędne kryterium w ogóle nie może być statyczne. Jeśliby przyjąć tę hipotezę, albo wręcz postawić ją jako postulat, to mielibyśmy coś w rodzaju mocnego punktu wyjścia dla dowodu na istnienie Boga (osobowego!). Bo jeśli nadrzędne kryterium musi mieć jakąś formę dostosowawczą, musi uwzględniać zmienności sytuacji, problemu, to żadna forma prawa, mechanizmu, jednoznacznego wzorca zachowań nie zapewni wypełnienia poprawności. Może być tak, że WYBÓR JEST ISTOTĄ BYTU, a wtedy bez KRYTERIUM NADRZĘDNEGO WYBÓR OBSŁUGUJĄCEGO nie wystartujemy, albo jeśli nawet wystartować nam się uda, to nie wylądujemy.
Może właśnie po to jest całe to nasze życie - abyśmy się o tym PRZEKONALI.

lucek · Dołączył: 18 Lut 2011 Posty: 9040 Przeczytał: 44 tematy

Prawda o tym, co wydarzyło się w danym miejscu i czasie jest taka sama dla każdego, niezależna nie od miejsca i czasu w jakim żyje, ta Prawda trwa niezmienna ... ale ludzka wiedza o tej Prawdzie jest różna dla każdego i co najwyżej lepiej lub gorzej poznana. Nie człowiek ani ludzie decyduje co jest Prawdą, jak "twierdzi relatywizm", ani kryteria ...

Istnienie tej trwałej Prawdy jest przekonaniem każdego, choć nie koniecznie uświadamianym, ta jest podstawą komunikacji, bez niej komunikacja sensu nie ma :wink:

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

Piotr Rokubungi

lucek · Dołączył: 18 Lut 2011 Posty: 9040 Przeczytał: 44 tematy

LnianowlosePachole

Miało być o kryteriach, a czytałem o autorytetach.

Michał Dyszyński

lucek · Dołączył: 18 Lut 2011 Posty: 9040 Przeczytał: 44 tematy

Piotr Rokubungi

Piotr Rokubungi

lucek · Dołączył: 18 Lut 2011 Posty: 9040 Przeczytał: 44 tematy

LnianowlosePachole

Michał Dyszyński

lucek · Dołączył: 18 Lut 2011 Posty: 9040 Przeczytał: 44 tematy

Michał Dyszyński

lucek · Dołączył: 18 Lut 2011 Posty: 9040 Przeczytał: 44 tematy