ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Przypuszczam, że każdy, kto dyskutuje nieco dłużej na sfinii (jak i poza nią) miał niejednokrotnie następujące wrażenie dotyczące reakcji osób, które próbujemy przekonać do naszego stanowiska: oto my coś mówimy, coś ważnego wskazujemy, a to jest ignorowane przez drugą stronę.
Ja przynajmniej tego rodzaju reakcję uznałbym za główny sposób obrony stanowisk, z którymi polemizuję. Nie nowe argumenty, nie podjęcie tego, co wskazuję i zniszczenie mojej koncepcji w jakiejś analizie, a po prostu zignorowanie argumentu - tak jakby go nie było.
Z drugiej strony mam taki swój paradygmat myślenia i dyskutowania, że staram się zarzuty, które mam wobec innych, odnieść do siebie. Pytam się więc: czy z perspektywy kogoś dyskutującego ze mną, ja nie postępuję dokładnie w taki sam sposób?...
- I gdy się nad tym zastanowiłem, to doszedłem do wniosku, że tak to może wyglądać. W swoim umyśle powiedziałbym: tak to się "komuś wydaje". Bo ja przecież tak naprawdę nie ignoruję bezpodstawnie, ja mam argumenty... (tak sobie to tłumaczę)
Problem w tym, że nie dysponuję przecież jakimś absolutnym miernikiem mocy moich argumentów, nie mam idealnego punktu odniesienia, zatem powinienem przyjąć postawę, w ramach której (być może... - zawsze sobie słodzę trochę samokrytykę, aby jakoś łatwiej znieść jej ostrze, jawnie sobie określając, że przyjęcie jakichkolwiek zarzutów nie jest obligatoryjne), ja też (a być może nie w pełni zasadnie) ignoruję czyjeś uwagi.

Jednocześnie, z drugiej strony należałoby zauważyć, że ignorowanie jest niezbywalnym, niezwykle ważnym trybem myśli. Nie da się wszystkiego przyjmować, bo wtedy przyjmować musielibyśmy też twierdzenia sprzeczne. Zatem to, że coś ignorujemy, że doczepiamy do docierających do nas argumentów własne wagi, jest po prostu standardowym, poprawnym narzędziem myślenia. Sęk w tym, czy owo ignorowanie ma właściwą jakość.
Można ignorować bezrefleksyjnie, nie mając absolutnie żadnych argumentów, emocjonalnie, na zasadzie "nie podoba mi się już na pierwszy rzut oka, więc ignoruję i nic mnie nie obchodzi".
Można też ignorować po podjęciu przynajmniej jednej, a może więcej prób zajęcia się danym argumentem, przynajmniej minimalnym wczuciu się w jego znaczenie.
Niestety, chyba tutaj niezbędna byłaby jakaś postać przymusu wewnętrznego. To się samo nie zrobi, bo nasz automat percepcyjny bardzo często reaguje emocjonalnym odrzuceniem, zignorowaniem argumentów na zasadzie bardzo arbitralnej, bez rozpatrzenia sprawy w ogóle, albo po rozpatrzeniu pozornym, które w istocie jest zakamuflowaną postacią odrzucenia. Zatem, aby jakoś mieć tę minimalną pewność, że jednak jakkolwiek argumenty rozpatrujemy, należałoby się zmuszać jakąś wewnętrzną procedurą - postanowieniem do ich rozpatrywania. Tak trzeba to sobie narzucić i czuwać nad tym, czy tutaj nie próbujemy oszukiwać. To oczywiście też nie da nam gwarancji, że argumenty zawsze rozpatrzymy, ale jednak przybliży nas do tego rozpatrywania, spowoduje, że ignorowanie nie będzie już tak automatyczne, zdarzać się będzie rzadziej.

Michał Dyszyński

Ten temat jeszcze chyba warto byłoby zilustrować. Więc to uczynię.
Weźmy np. temat z ostatnim sporem o wyrok Trybunału Konstytucyjnego w kwestii ustawy aborcyjnej. Sfinska dyskusja jest niemal modelową ilustracją tego, że każda ze stron sporu stosuje taktykę w stylu: staram się z mocą wykrzyczeć swoje tezy, a pominąć, zignorować, pozostawić bez odpowiedzi zarzuty strony przeciwnej.

Dla tych, co aborcję eugeniczną chcieliby dopuścić silną wagę mają argumenty o prawie do decydowania, do szczęścia kobiet, które by chciały się pozbyć problematycznej ciąży, a wagę bardzo niską argumenty o tym, że nie sposób jest wytyczyć granicę, podać konkretny punkt, w którym już jest człowiek, a więc najbezpieczniejszym podejściem byłoby uznanie życia od samego początku, gdy możemy o nim mówić. Te ostatnie argumenty u owych ludzi są ignorowane, pomijane jako nieistotne.
Z drugiej strony środowiska popierające wyrok Trybunału, choć z mocą będą przywoływały argumenty o tym, że nie sposób jest wyznaczyć tej granicy, od której zaczyna się życie, to będą ignorowały argumenty przeciwne - o cierpieniu, gehennie beznadziejnej walki z nieuleczalną chorobą w sytuacji, gdy los zrzuci na jakąś rodzinę ten koszmarny problem. Te ostatnie aspekty po prostu się odsuwa z horyzontu rozważań, aby nie zakłócały emocjonalnie celu, którym jest trwanie przy założonym stanowisku.

Czy miałbym tu jakąś radę: co w takim razie robić? (co robić z takim i podobnymi dylematami)
Póki co, nie mam. Myślę nad nią... :think:

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński