ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Ten wątek z założenia ma być nieapologetyczny, całkiem odseparowany od sporów światopoglądowych. Próbuję go tutaj jakoś ruszyć na nowo, choć jest ów problem poruszany w innych wątkach, jednak tam nie daje się niczego ustalić, bo zwolennicy jednej z opcji światopoglądowych, uskuteczniają galop Gisha zadawaniem niezliczonych pytań w stylu "gdzie masz dowód na istnienie Boga", "skąd wiesz, że zdarzyło się zmartwychwstanie" itp. Prosiłbym dyskutantów, którzy tutaj się włączą o ŚCISŁE TRZYMANIE SIĘ TEMATU (także oznacza to nie włączanie tutaj wątków z algebry Kubusia).
A samo przedstawienie tematu zrobię tutaj ja. I - z założenia - będzie ono CAŁKOWICIE NIE ZWIĄZANE Z OPCJĄ ŚWIATOPOGLĄDOWĄ, będzie nieapologetyczne tak bardzo, jak tylko się da.

Podstawowym problemem epistemologicznym jest problem UZASADNIENIA DLA GŁOSZONYCH TEZ.
Czym jest uzasadnienie?
Uważam, że najsensowniej będzie zdefiniować uzasadnienie jako
Uzasadnienie - powiązanie głoszonej tezy ze stwierdzeniami o statusie sensowności/pewności/poprawności nie niższym, niż sama głoszona teza (najlepiej uzasadnieniem o statusie wyższym od głoszonej tezy).
Owe stwierdzenia, w oparciu o które się uzasadnia, są ZAŁOŻENIAMI dla danego zagadnienia.
Formą uzasadnienia byłby dowód. Dowód jest uzasadnieniem ŚCISŁYM. Ścisłość w tym kontekście należy rozumieć tak, iż PODANE SĄ JAWNIE ZAŁOŻENIA, w oparciu o które uzasadniamy daną tezę, a ponadto posiadamy LOGICZNIE ŚCISŁĄ procedurę, wykluczającą przypadek, w którym teza mogłaby nie być spełniona, mimo spełnienia założeń. Krótko mówiąc, dowód mamy wtedy, gdy WYSTĄPI KONIECZNOŚĆ w układzie założenie - teza, a owa konieczność jest możliwa do wykazania, jako że ROZUMOWANIE PODLEGA ŚCISŁYM STANDARDOM JEDNOZNACZNOŚCI.

Uzasadnienie w ogólności może nie być tak silne, jak jego szczególna - dowodowa - postać. Ale wymagane jest POWOŁANIE SIĘ na coś, co zostało jako uznane, przyjęte, jest zrozumiałe (na ile owo powołanie się samo jest słuszne, może być oczywiście kewstią osobnej dyskusji, czy kontrowersji, ale W OGÓLE MUSI BYĆ).
Nie powoływanie się na nic, co byłoby znane stronom (dyskutującym, omawiającym daną tezę), oznacza status danej tezy: nieuzasadniona, arbitralna.
Uwaga:
To, że teza jest nieuzasadniona ABSOLUTNIE NIE JEST RÓWNOWAŻNE JEJ FAŁSZYWOŚCI. Uzasadnienie może nie być przedstawione z różnych powodów - nie tylko dlatego, że go w ogóle nie ma, ale dlatego, że nie zostało zaprezentowane choć w ogóle istnieje, czy może strony nie dogadały się co do standardów, jakie ma spełniać. Aby tezę uznać za fałszywą w danym systemie rozumowania niezbędne byłoby udowodnienie tezy do niej przeciwnej.

Wracając do kwestii uzasadnienia. Z powyższej definicji wynika, że o uzasadnieniu możemy mówić tylko wtedy, gdy sformułujemy pewne ZAŁOŻENIA.
Jeśli nie ma żadnych założeń, to automatycznie znaczy, że ktoś głoszący daną tezę NA NIC SIĘ NIE POWOŁUJE, że głosi ją jedynie mocą swojego arbitralnego widzimisię.
Tu nie ma żadnej drogi na skróty - albo założenia są, wtedy jest uzasadnienie, które się na owe założenia powołuje, albo - jeśliby założeń nie było - to nie byłoby na co powołać, czyli byłby brak uzasadnienia.
Są pewne założenia na tyle często stosowane, iż nawet się o nich nie wspomina (czasem szkoda, że się nie wspomina, bo tych założeniach bywają ukryte kruczki, które bardzo utrudniają później porozumienie). Do tych "oczywistych" założeń zaliczyłbym:
- Założenie świadomego dyskutanta, osoby rozumiejącej, co się jej komunikuje, czyli jakoś niechaotycznie zamieniającej słowa na znaczenia
- Powszechnie używany język
- Jakaś forma LOGIKI (od logiki potocznej aż do różnych postaci logik ścisłych, w tym logiki matematycznej)
- Jakaś forma obiegowych przekonań filozoficznych - np. podział przyczyna - skutek, podmiot - przedmiot i inne.
Te powyższe założenia są natury ogólnej. Oprócz tych założeń będziemy mieli jednak też ZAŁOŻENIA DLA DANEGO PROBLEMU. Każdy dyskutowany problem wprowadza bowiem własne szczególne założenia - np. dyskutując na temat ruchu planet w Układzie Słonecznym można przyjąć założenie o wystarczalności do opisu tych planet mechaniki newtonowskiej.
To wszystko co wyżej opisałem, to są właściwie same definicje. Oczywiście definicje też można przedyskutować, nie upieram się, że moja wersja definicji jest jakaś tam absolutna. Mam nadzieję, że ktoś zechce zabrać głos w dyskusji i chociażby opowie się, czy uważa takie postawienie sprawy za poprawne. Jeśliby ktoś uważam, że jest to niepoprawne postawienie sprawy, to prosiłbym o przedstawienie własnego, lepszego przedstawienia.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Warto by jakoś zróżnicować to, co uzasadnione z czymś tam...
Inaczej mówiąc, chcę postawić pytanie: co jest skutkiem braku uzasadnienia dla stwierdzeń?
Rozumowanie bez uzasadnień, to rozumowanie
- bez zdolności nazywania aspektów rozumowania
- bez zdolności do poprawnego osadzenia aspektów rozumowania w postrzeganiu i myśleniu
- to także ZALEŻNOŚĆ OD NIEZNANEGO - ten kto wie, jakie ma założenia, ewentualnie może tych założeń bronić, albo może je poprawiać, w każdym razie JEST W STANIE ŚLEDZIĆ co by było w rozumowaniu jakie, gdyby zaszły inne okoliczności. Osoba nie uświadamiająca sobie z jakich założeń jej rozumowanie się bierze, niczego nie jest w stanie prześledzić, nie jest w stanie zasadnie przeciwstawić się manipulacji, obronić tych aspektów, które obrony by wymagały.
- nie znając uzasadnień/założeń dla tego, co głosimy pozostajemy wyłącznie w okowach intuicji, która podpowie nam co zechce. A że intuicje dość często są chaotyczne, sprzeczne, to oznacza to, iż brak uzasadnień jest prostą ścieżką do przeczenia samemu sobie, czyli de facto BRAKU REALNEGO PRZEKONANIA na dany temat (bo jak ktoś uważa, że prawdą jest jednocześnie teza i tej tezy zaprzeczenie, to w ogóle nie wyróżnia prawdy w sposób dający powiązanie myśli z obserwacją).
- nie znając uzasadnień tracimy też WOLNOŚĆ, bo podejmując decyzje na temat tego, co wiąże się z intuicyjno - chaotycznym wnioskowaniem, nie będziemy w stanie przewidywać skutków przyjęcia określonych opcji w tym rozumowaniu. Czyli nie będziemy w stanie funkcjonować celowo. A bezcelowość działania oznacza zdolności do realizowania zamierzeń, do spełniania pragnień, czyli jest tożsama z brakiem wolności, rozumianej jako zdolność do wywierania wpływu na otoczenie na własnych warunkach (nie chodzi o wolność absolutnego wpływu na otoczenie, bo to jest nierealne, ale wpływu częściowego, jakoś pozwalającego spinać cele działania z decyzjami).

Ludzie, którzy nie przemyśleli swoich założeń funkcjonują na zasadzie łapania chaotycznie ich trącających instynktów i intuicji. Coś tam oczywiście "im się zdaje", ale nie umieją tego zdawania się łączyć w dłuższe sekwencje, wyciągać wniosków dalekosiężnych, weryfikować swojego rozumowania. Instynktowne i intuicyjne myślenie coś tam oczywiście do myślenia ludziom podstawi. Człowiek tak myślący, nawet te podstawienia uzna często za uzasadnienie w ostatecznym sensie. Lecz w istocie będzie to uzasadnienie wadliwe, dokonane chaosem, przypadkowością, a nie powiązaniem z trwałym pojmowaniem rzeczywistości.

Człowiek nieświadomy swoich założeń w rozumowaniu jest chaotykiem.
Co prawda często taki człowiek jest przekonany, iż rozumuje logicznie i spójnie. On nie będzie w stanie zdiagnozować tego, jak bardzo jest nietrwały w swoich rozpoznaniach świata i myśli, jak co chwila jego "wiedza" mu się zmienia, przyjmując często przeciwne - sprzeczne wzajemnie stany. Taki człowiek nie jest w stanie zdiagnozować poziomu chaotyzmu w sobie, bo on wciąż w tym chaotyzmie tkwi, wciąż właśnie nim rozumuje.

Jedyną drogą na wyjście z chaosu jest TESTOWANIE OGRANICZEŃ NA ROZUMOWANIE - właśnie pod postacią założeń, które się czyni, a potem bada ich konsekwencje.

rafal3006

Czym są założenia w świecie żywym i martwym?

http://www.sfinia.fora.pl/filozofia,4/kryteria-glowne-rozumowania-watek-nieapologetyczny,18083.html#567517

Semele

Michał dlaczego zaznaczyleś, że nie jest wątek apologetyczny???

Michał Dyszyński

fedor

Michał Dyszyński

lucek

mat

Michał Dyszyński

mat

Michał Dyszyński

mat

lucek

a fedor to jeszcze się zastanawia czy w ogóle w tym słoiku to on :mrgreen:

Katolikus

Semele

Michał Dyszyński

Kruchy04

Michał Dyszyński

Semele

lucek

Semele

Kruchy04