ŚFiNiA

Semele

Kontynuując o rozumie:

W porządku celów - pisał Kant - człowiek jest celem samym w sobie, tj. nie może być nigdy przez kogokolwiek (nawet przez Boga) traktowany jedynie jako środek, nie będąc zarazem sam przy tym celem, a więc człowieczeństwo w naszej osobie musi być dla nas święte, jest ono bowiem przedmiotem prawa moralnego, a tym samym tego, co jest samo w sobie święte, i jedynie ze względu na nie i w zgodności z nim w ogóle co nazywane być może świętym”.
: “To, że religia nie może opierać się na dogmatach (choćby nawet były najwyższego pochodzenia), jest sprawą jasną i wynika z samego pojęcia religii. Nie zbiór określonych nauk na temat objawienia, ponieważ te nazywają się teologią, lecz nasze obowiązki pojęte w ogóle jako nakazy boskie, stanowią religię”.
Obowiązki te składają się rzecz jasna na moralność. I dalej:

“Dlatego też religia jest tylko jedna i nie ma różnych religii, lecz tylko różne rodzaje wiar w objawienie boskie i ich ustanowione nauki, które nie wypływają z rozumu, tj. różne formy zmysłowego przedstawiania woli boskiej, a wśród nich najwyższa, którą jest, jak wiemy, chrześcijaństwo. Znajdujemy je w Biblii złożonej z dwóch nierównych części, a mianowicie pierwszej stanowiącej kanon i drugiej, organon lub Vehikel religii. Pierwsza więc może być nazwana czystą wiarą religijną ( bez przepisów i na czystym rozumie opartą), natomiast druga wiarą kościelną”
Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy środek staje się celem, gdy religia objawiona - jej formy i praktyki z niej wypływające - stają się ważniejsze od praw moralnych dyktowanych przez rozum, a ujętych jako nakazy boskie.
Odsłanianie tego, co istotne, jako proces polegający na docieraniu do kanonu, czyli jądra lub rdzenia religii, jako wydobywanie z niej sensu moralnego, jest w gruncie rzeczy reinterpretacją pojęć i zdań stricte religijnych, tj. właściwych religii objawionej. Chodzi rzecz jasna o pojęcia takie jak zbawienie, odkupienie, grzech, modlitwa, osoba Chrystusa, miłość chrześcijańska. Oto przykłady takiej reinterpretacji:

- w “Krytyce praktycznego rozumu” Kant uznaje biblijny nakaz miłości Boga i bliźniego za nakaz miłości praktycznej, który znaczy nie co innego, jak:
(1) w odniesieniu do Boga - chętnie wypełniać jego przykazania,
(2) w odniesieniu do bliźniego - chętnie wypełniać wszelki wobec niego obowiązek;

- w “Religii w obrębie samego rozumu” mamy do czynienia z personifikacją najwyższego dobra. Uosobieniem najwyższego dobra jest Chrystus. Kant określa go mianem “ideału moralnej doskonałości”, “prawzorem moralnego usposobienia”, czy wreszcie “ideą, którą rozum przedkłada nam jako coś, do czego warto dążyć”.

Warto postawić w tym miejscu pytanie, do jakich rezultatów prowadzi kantowska racjonalizacja treści objawienia. Otóż nie wydaje się, aby odsłanianie, eksponowanie i podkreślanie wartości elementów racjonalnych w religii historycznej oznaczało u Kanta desakralizację. Sekularyzacji religii, redukcji religii do moralności, towarzyszy bowiem zjawisko odwrotne - sakralizacja prawa moralnego. Drugi z wyżej wymienionych przykładów reinterpretacji pojęć religijnych daje wyraz takiemu dążeniu. Uświęcone prawo moralne nie jest jednak przedmiotem kultu, lecz obowiązkiem.
Właśnie w powyższym zawiera się hasło: religia jako moralność i moralność jako religia, mające stanowić najprostsze określenie kantowskiej filozofii religii. Religia zostaje sprowadzona w obręb rozumu, jest pojęta racjonalistycznie jako dyktowana przez rozum moralność, ale jednocześnie ta religia rozumu jest czymś więcej niż zbiorem obowiązków. Jest ona mianowicie zanurzona w sferze sacrum. Nie jest to jednak sacrum, z którym spotkaliśmy się w religiach objawionych i które stanowi przedmiot obrzędów i kultu. Kant wyodrębnia jego jakościowo nową odmianę - sacrum moralne.
W religii rozumu nie ma miejsca na tajemnicę, objawienie, cud, obrzędy, kult, a więc na to wszystko, co zdaje się stanowić nieodłączny komponent tradycyjnie rozumianej religii. I tutaj pojawia się problem: czy możemy w tym przypadku mówić o religii par excellence? Wydaje się, że nie, ponieważ Kant dokonuje częściowej redukcji religii historycznej do jednego z jej komponentów. Z drugiej strony spór o to, czy kantowska religia rozumu jest religią par excellence może łatwo nabrać charakteru czysto werbalnego, ponieważ uzależniony jest od określeń definicyjnych.

"Bóg nie jest istotą istniejącą poza mną, lecz czystą myślą we mnie. Bóg jest moralno-praktycznym, sam siebie stanowiącym rozumem”[7]

“Bóg nie jest rzeczą istniejącą poza mną, lecz moją własną myślą; niedorzecznością jest pytać, czy istnieje"

Cytaty z:
[link widoczny dla zalogowanych]

Na końcu:
redukcja Kanta nie oznacza destrukcji religii w ogóle, jest raczej próbą re-formacji jej postaci tradycyjnej, próbą racjonalistycznej absorpcji religii przez etykę przy jednoczesnym zachowaniu konstytutywnego dla religii elementu sacrum. Przypadek Kanta jest kolejnym argumentem na to, że kategoria sacrum jest nieredukowalna i każda próba jej eliminacji z ludzkiego doświadczenia prowadzi jedynie do zmiany form jego przejawiania się, nie sposób natomiast całkowicie zanegować jego obecności. Redukcja sacrum w wymiarze przekonań religijnych oraz kultu, zostaje w filozofii Kanta skompensowana na płaszczyźnie moralnej. Redukcja tradycyjnej religii objawionej polega tutaj na tym, że zostaje ona sprowadzona do jednego z jej komponentów. Natomiast sacrum przejawia się nadal, tyle że w zmienionej postaci. Prawo moralne Kanta zdaje się być jednym z niezliczonych przykładów hierofanii.

Historia Abrahama jest więc tym elementem kościelnym religii.

W związku z tym mamy prawo oceniać postępowanie ojca religii monoteistycznych pod względem moralnym?

lucek

Semele

Tym geniuszem jest Kant.

Kruchy04 czuj duch.

Semele

lucek

lucek

wujzboj

Semele

Semele

Kiergegaard jednak wiele czasu poświęcił Sylwetce Abrahama.

"Pewnego razu żył człowiek, który słyszał w dzieciństwie piękną opowieść o tym, jak Bóg kusił Abrahama i jak się Abraham oparł kuszeniu, zachował wiarę i po raz drugi, wbrew oczekiwaniom, miał syna. Kiedy ten człowiek postarzał nieco, czytał tę samą opowieść z jeszcze większym podziwem; albowiem życie rozdzieliło to, co było połączone w pobożnej prostocie wieku dziecinnego. Im starszy stawał się ten człowiek, tym częściej wracał myślą do
owej opowieści, zachwyt jego wciąż się wzmagał, ale przecież coraz mniej ją pojmował. Nareszcie zapomniał o wszystkim innym; duszę jego opanowało jedno tylko pragnienie – ujrzeć Abrahama, do jednego tylko tęsknił – być świadkiem owego wydarzenia. Nie pragnął oglądać pięknych krajobrazów Wschodu ani ziemskiej piękności Ziemi Obiecanej, ani owej bogobojnej pary
małżeńskiej, której Bóg pobłogosławił, ani szacownej postaci sędziwego patriarchy, ani radosnej młodości Izaaka przez Boga podarowanego, nie miał nic przeciwko temu, aby to wszystko działo się na jałowym stepie. Pragnął jedynie towarzyszyć im w trzydniowej podróży, kiedy to Abraham jechał mając troskę przed sobą, a syna przy boku. Chciał być obecny tam w tej godzinie,
kiedy Abraham wzniósł oczy i ujrzał przed sobą górę Moria w dali, w tej godzinie, kiedy porzucił osły na drodze i zaczął wstępować na górę sam z Izaakiem,
gdyż

interesowała go nie kunsztowna tkanina fantazji, lecz zgroza myśli. Mąż ów nie był myślicielem, nie czuł potrzeby wyjścia dalej poza wiarę; wydawało mu się rzeczą najwspanialszą być nazwanym ojcem wiary […], nawet gdyby nikt o tym nie wiedział.
Mąż ów nie był uczonym egzegetą, nie znał języka hebrajskiego; gdyby umiał po hebrajsku, może by łatwo zrozumiał ową opowieść i samego Abrahama”

lucek

Semele

Jakiś tam co duzo cytuje:

Umieszczę swe prawo w głębi ich jestestwa
i wypiszę na ich sercu.
Będę im Bogiem,
oni zaś będą Mi narodem.
34 I nie będą się musieli wzajemnie pouczać
jeden mówiąc do drugiego:
"Poznajcie Pana!"
Wszyscy bowiem od najmniejszego do największego
poznają Mnie - wyrocznia Pana,
ponieważ odpuszczę im występki,
a o grzechach ich nie będę już wspominał».

TS 7
Cytuje tylko Biblię więc będzie mu wybaczone...

wujzboj

lucek

Semele

lucek

wujzboj

lucek

wujzboj

lucek

Semele

wujzboj

Jak każde słowo, byt ma znaczenia różne w różnych kontekstach, ale chodzi zawsze o czemu przypisuje się istnienie na tyle niezależne od innych tak określonych bytów, że praktycznie jest przypisywać mu także pewne stałe cechy. Istotne jest więc, o jakim ISTNIENIU mowa. Gdy obracamy się w kontekście ontologii, to mówiąc o istnieniu mamy na myśli przede wszystkim to, czemu można przypisać istnienie niezależne od reszty, której przypisaliśmy istnienie i co traktujemy jako najistotniejszy aspekt, od którego obecności zależy to, że w ogóle da się o czymkolwiek mówić, cokolwiek rozróżniać, cokolwiek analizować. Na najgłębszym poziomie, bytem jest więc to, czemu przypisujemy najbardziej funramentalną rolę hierarchii istnień. Kolejne stopnie tej hierarchii tworzą byty istniejące dzięki istnieniu niższych stopni, ale niezależne od bytów na tym samym stopniu. Przypomnę, że nie chodzi tu o niezależność w rodzaju "jeden byt z danego poziomu nie może ani zniszczyć, ani wytworzyć innego bytu z tego samego poziomu", lecz o praktyczną przydatność podziału na istniejące obiekty opisane w miarę stałymi cechami. Byty z tego samego poziomu mogą się między sobą mnożyć i niszczyć, ale cały poziom powstaje wyłącznie jako konsekwencja istnienia poziomu niższego, bardziej fundamentalnego w hierarchii bytów.

Semele

wujzboj

Jasne, że o bycie. Tak samo mówimy o bycie, gdy mówimy o abogu. Tak samo, gdy mówimy o materii - ale ze względów, o których wiele razy dyskutowaliśmy, nie może to być byt z poziomu podstawowego, czyli tego, na którym znajdują się i Bóg i abóg.

Semele