ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Nie jestem jakiś szczególnie dobry w j. angielskim - ot czytam bez problemu teksty z dziedzin mi znanych, jakoś tam się porozumiewam i, choć czasem z pewnym wysiłkiem, jestem w stanie zrozumieć prawie każdy tekst pisany, a ze słuchu około połowy mówionych. Zastanawiają mnie jednak pewne dostrzeżone różnice między j. polskim, a angielskim. Nieraz zastanawiałem się nad tym, ze znaczeniowo pewne wyrazy po polsku i angielsku maja wyraźnie inny wydźwięk. Szczególnie wyraźne uderzyło mnie to dzisiaj, gdy w jednym z filmów usłyszałem słowo "pride", a lektor przetłumaczył to na polski jako "pycha". Ja zawsze myślałem, że słowo pride ma pozytywny górnolotny wydźwięk. Mamy np. w Polsce "pride of Poland", albo słyszymy "gay pride". W zamyśle autorów owych nazw jest więc odwołania się do dumy, a nie do pychy. Tymczasem...
Tu się zaczyna moja główna refleksja nad pojęciem dumy przede wszystkim. Ja przyznam, że emocjonalnie jakoś słabo czuję to pojęcie. Właściwie to rzadko powiedziałbym, że jestem z czegoś dumny. I - trochę patrząc za sugestią angielskiego znaczenia słowa - widzę dumę dość blisko pychy.
Tymczasem pycha w chrześcijaństwie to kto wie, czy nie najgorszy (przynajmniej pod pewnym względem) grzech, najbardziej oddzielający od zbawienia. Ale nie chcę za bardzo wchodzić w konotacje religijne. Bardziej zastanawia mnie, na ile w ogóle jestem w stanie wytworzyć w sobie mentalnie poczucie dumy, które byłoby tak w pełni pozytywne, nie ocierające się właśnie o pychę. I czuję, że mam z tym trudność. Dlatego też wszelkie ludzkie dumy, poczucie pewności własnej wartości w jakimś zakresie odbieram z rezerwą, jakby z poczuciem ukrywania się za nimi jakiejś niedojrzałości.
Z drugiej strony poczucie satysfakcji z tego, co się nam udało czymś złym chyba nie jest. To jest naturalna reakcja na to, że jak do czegoś dążymy, to sukces w tym zakresie jest po prostu odczuwany. Gdzie jednak jest granica pomiędzy odczuciem normalnej, pozytywnej satysfakcji, a dumy/pychy powodującej tworzenie jakichś wyjątkowych projekcji na temat jakichś własnych cech, wyjątkowości, wielkości etc.?...

Dyskurs

Michał Dyszyński

Ircia

Ja jakoś tak intuicyjnie definiuję pychę jako wywyższanie się, przechwalanie się, niezdrowe poczucie wyższości, bycia lepszym, natomiast dumę jako zadowolenie z własnych osiągnięć, z tego co posiadamy, bez umniejszania wartości innych. 'Powyżej' dumy umieściłabym zdrowe poczucie własnej wartości/ własnej godności( pod tym pojęciem rozumiem realistyczną wiedzę o własnych możliwościach,umiejętnościach, docenianie swoich atutów przy równoczesnej świadomości swoich słabości, których taka osoba jest świadoma ale się ich nie wstydzi) , gdyż poczucie dumy często ludzi blokuje - czują się zbyt dumni aby np. poprosić o pomoc, czy wręcz przyjąć pomoc, duma też często nie pozwala na dostrzeganie słabych punktów -np. ktoś jest dumny ze swojego domu i nie chce przyjąć do wiadomości że ma on swoje wady , nad którymi warto popracować.
Ciekawym aspektem jest też bycie dumnym z czegoś co wcześniej uznawaliśmy za wadę - ma to sens gdy tego nie da się zmienić- zaakceptować dany fakt, a następnie zacząć dostrzegać jego pozytywy i serio być z tego dumnym, np z niskiego wzrostu, pochodzenia itd, problematyczne jest to natomiast gdy z danym aspektem należałoby pracować, ale ktoś tego nie będzie robił bo on jest z tego dumny : nie radzę sobie z matematyką- jestem humanistą i jestem z tego dumny - cudowna i popularna wymówka na problemy z matematyką... w sumie może dlatego w środowiskach 'ścisłowców' często określenie humanista nabiera negatywnego wydźwięku?

Co do zakresu słów - kluczem jest słowo zakres, słowa nie oznaczają niczego punktowego i ściśle jednoznacznego( aby mówić o czymś konkretnym mówimy/podkreślamy TEN kubek, TA dziewczynka) , zawsze wskazują na pewien zakres, rozległość tego zakresu w różnych językach prowadzi do trudności w nauce, rozbieżności w tłumaczeniach, itd

Michał Dyszyński

Ircia

Słowa odnoszące się do obiektów, zbiorów obiektów fizycznych przynajmniej mają desygnat, choć im szerszy zbiór tym jest on bardziej rozmyty, problemy się zaczynają przy abstrakcji, lub choćby przy odczuciach wewnętrznych bo w grę wchodzi ogromna subiektywność, tam zakresy są wręcz potwornie rozmyte i mimo że posługujemy się tymi samymi słowami, opieramy się na tych samych słownikach i tak odbieramy je w zależności od osobistych skojarzeń i doświadczeń

Michał Dyszyński

Ircia

Czytanie między wierszami ma ogromne znaczenie, w wielu przypadkach od tej umiejętności zależy czy zrozumiemy o co naprawdę w danym tekście chodziło, choć z drugiej strony prowadzi to do nadinterpretacji. Może warto przyjąć założenie że nie i tak nie dowiemy się do końca co autor miał na myśli i ważna jest nasza interpretacja, reakcja, bo dzięki temu możemy się sporo dowiedzieć o sobie?

Logika z intuicją powinny iść w parze, choć na ogół to dość konfliktowy i trudny związek...

Michał Dyszyński

Ircia

Na ile jest odpowiedniość pomiędzy obiektami w umyśle nadawcy i odbiorcy? Tego możemy się dowiedzieć tylko w toku współpracy.
Możliwa jest sytuacja gdy mimo 95% podobieństwa te 5% będą kluczowe i utrudni to komunikacje/współpracę oraz możliwa jest sytuacja gdy mimo tylko 5% podobieństwa będzie ono na tyle kluczowe w komunikacji/współpracy że spokojnie uznamy że są takie same (np mówię słoń i myślę o pluszowym, różowym słoniku a ty słysząc słoń myślisz o żywym słoniu afrykańskim- mimo to możemy spokojnie mimo tych różnic wspólnie ulepić słonia z plasteliny, bo do tego wystarczą cechy wspólne naszych modeli słoni, natomiast gdy ja mówię słoń i mam na myśli afrykańskiego a ty słysząc słoń myślisz o indyjskim możemy się 'pozabijać' analizując ich przydatność do współpracy z człowiekiem albo rozmiar uszu)

O tyle rozsądniej założyć z góry że nasz model jest nietypowy/ niezgrany z odbiorcą, bo ew kosztem będzie ciut więcej czasu na doprecyzowanie, za to stratą jaka może wypłynąć z założenia że skoro odbiorca nie rozumie to jest głupi/ że nasz model jest najlepszy bo tak, jest np. brak naprawdę cennego kontaktu, brak możliwości owocnej współpracy czy ataki ze strony odbiorcy.

Michał Dyszyński

Ircia

Dochodzi efekt Krugera-Dunninga... Ogólnie temat dumy i pychy dobrze się wpisuje w to zagadnienie, no nie?

Michał Dyszyński