ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Pod rozwagę podaję następujący tekst:
Jak zalęgło się, rosło, pęczniało,
Nie -- jak dźwięczy, ale jak dźwięczniało,
Nie -- jak brzmi, ale jakim nabrzmieniem
Dojrzewało, zanim się imieniem,
Czyli nazwą, wyrazem, rozpękło,

Czy to ma sens?...
Pewnie chyba ma, skoro te frazy stworzył Julian Tuwim. :think:

Ale jakby ktoś próbował ów tekst interpretować w kontekście domyślnej składni, to mógłby podejrzewać, że ktoś się jakiegoś zioła napalił i mu się tylko luźno kojarzyły słowa, zaś sensu w tym od początku nawet on - twórca - nie widział. Albo jeszcze mogło być tak, że jakiś zaawansowany bot internetowy, ze wspomaganiem AI, powybierał takie dość dziwne frazy w znacznym stopniu przypadkowo. No i jest jeszcze możliwość, że sam Tuwim, gdy pisał te słowa, miał gorszy dzień, zrobił sobie "odpoczynek od wszelkiej logiki" i stworzył frazy, które już intencjonalnie miały niczego nie komunikować.
Julian Tuwim już nie żyje, ale nawet gdyby żył i dało się go spytać o to, "co poeta chciał powiedzieć", gdy powyższe frazy pisał, to po pierwsze mógł on dawno zapomnieć, o co mu chodziło, a po drugie nawet wtedy nie musiało mu chodzić o coś konkretnego, tylko od razu stawiał sobie inny cel - wywołać mało spójne wrażenie, intencjonalnie tutaj pozbawić tekst głębszych znaczeń, bo chodziło o to, aby odbiorca bardziej skupiał się oderwanych od siebie słowach, czy frazach. Nie wiemy tego, nie ustalimy dziś tych pierwotnych intencji.

Z drugiej strony można przyjąć założenie, iż powyższe frazy wyrażają jakąś TRUDNĄ DO ODCZYTANIA, ALE WIELKĄ MĄDROŚĆ i warto jest tę mądrość odkryć. Wtedy pewnie zaczęlibyśmy, luzując jakoś oczekiwanie spójności bezpośredniej, domyślać się sensów w dalszych znaczeniach. Np. owo "dźwięczenie" stałoby się jakimś symbolem przebudzonej osobowości, może buddyjskiego oświecenia?... :shock:

(proszę nie analizować, czy rzeczywiście to ma sens, bo to jest jedynie naświetlanie możliwych opcji, a nie zaproszenie do dyskusji na ten temat - to jak najbardziej może być także bezsensowne, a ja nie zamierzam sensowności bronić).
Apelując do symbolicznych, intuicyjnych odczytów znaczeń słów można bardzo kreatywnie dopatrywać się treści praktycznie o dowolnej tematyce. Kluczowe jest tu to, CZY PODJĘLIŚMY DECYZJĘ O SILNIE KREATYWNYM POSZUKIWANIU ZNACZEŃ?

Jeśli pozostajemy na gruncie bardziej oficjalnego, ścisłego informowania, to nie domyślimy się niczego, ale w takim nurcie większość poezji straciłaby rację swojego bytu. :shock:

Do czego tu najbardziej dążę?...
- Dążę do rozprawienia się z iluzją, iż tekst zawsze z zasady coś musi znaczyć. Spektrum tego, co reprezentuje sobą tekst, jest o wiele szersze, niż to sobie wyobrażają często bardzo żywiołowo spierający się ze sobą oponenci ten tekst interpretujący. Spektrum to obejmuje także:
- bełkot z założenia, który tylko pozornie wygląda na ukrywający jakiejś sensowne znaczenia
- mylne przekonania (choć piszącemu wydawały się one słuszne)
- przekonania częściowo słuszne, ale w pewnych konkretach fałszywe
- przekonania, które mają sens, ale dający się odczytać jedynie przez trzech geniuszy na tym świecie, zaś dla pozostałych będzie to właściwie bełkot.
- treść ogólnie może i sensowna, ale skrajnie wtórna, bezwartościowa, nie wiadomo po co przypominana, bo ona zupełnie niczego nie wnosi, jest bezcelowa.
- treść wartościowa i sensowna dla większości odbiorców
- treść, której znaczenia odkryje ludzkość, dopiero jak się udoskonali za mniej więcej 5 tys. lat swojego rozwoju
itp. itd.
W tym kontekście KONKRETNY ODBIORCA, widząc niezrozumiały (w jakimś stopniu) tekst, choć dostrzegajacy jakieś swoje szanse w interpretacji, która by ów tekst uczyniła sensownym w jakimś tam znaczeniu, staje przed dylematem
- doszukiwać się tych sensów, które może będą na siłę
- odpuścić, uznać, iż nas takie niejasne teksty w ogóle nie interesują.
?

Może, jeśli się domyślimy za dużo, za bardzo po swojemu, to wyjdzie nam interpratacja nie tylko błędna, ale w ogóle dla nas szkodliwa. Ale przecież...
... może być tak, że nawet blędna interpretacja nas do czegoś wartościowego natchnie?...
W historii niejeden raz się okazywało, że coś pozornie bez znaczenia popychało ludzkie myślenie do wielkich odkryć - jak np. Newton, widząc spadające jabłko, zrozumiał coś ważnego w koncepcji grawitacji... :think: