ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Temat się przewija od dawna. Szczególnie przewija się w kontekstach polemik buddystów (choćby tylko buddystów sympatyków - amatorów), albo z buddystami. Ale przyznam, że mętlik jest tutaj niemożebny.
Według niektórych (buddystów) ja jest iluzją (skoro tak, to rozumiem, że go nie ma).
Według niektórych (tak twierdzi chyba Wuj, który sam buddystą nie jest, ale sporo na ten temat wie) JA jednak istnieje.

Według części dyskutantów problemem JA jest utożsamienie.

Ja osobiście, gdy czytam buddystyczne mądrości, odnoszę wrażenie, że ich twórcy mętność wywodów uznają ze szczególny rodzaj zalety ich pisarstwa. Im więcej paradoksów zawiera tekst, tym jawi się jako mądrzejszy...
Trochę to wygląda tak, jak by idea koanu przeniknęła tak głeboko rozumowanie buddystów, że ci zatracili zdolność względnie jasnego formułowania myśli.
Tu zastrzegę - nie wiem, czy buddyści nie mają "racji". Może ją nawet mają, ale NIE POTRAFIĄ JEJ ZROZUMIALE PRZEKAZAĆ. Jako dydaktyk (nauczyciel), fizyk spotkałem się w życiu z niejedną ideą trudną, skomplikowaną, wymagającą przygotowania umysłu do jej przyjęcia. Wiadomo - teoria względności, fizyka kwantowa. Ale mamy jeszcze fizykę statystyczną, mocno skomplikowaną pojęciowo. Trudne idee potrafią głosić niektóre nurty psychologii (nie moja działka, ale co nieco do mnie dotarło). Tak więc zgodzę się, że nie wszystko da się przekazać w sposób prosty, albo nawet i od razu zrozumiały. Czasem trzeba poświęcić miesiąc, albo i lata, aby wdrożyć umysł do poruszania się ścieżkami, które zostały utkane przez szczególnie złożone koncepcje. Ale się da. A przynajmniej warto próbować. Bo choć nie zgodzę się też z nieraz powtarzanym stwierdzeniem, że wszystko da się przedstawić w postaci zwięzłych kliku zdań, to może warto to zrobić w większej ilości zdań, porównań, obrazów. Może w końcu się uda.

W każdym razie - wracając do JA.
Chciałbym skubnąć ten temat, bo mnie nurtuje od lat, jeśli nie od dziesięcioleci. Podejście buddystyczne traktuję tu jako ciekawy punkt zaczepienia. Do tego mamy idee chrześcijańskie. Swoje dokłada psychoanaliza, nowoczesna psychologia (NLP?...), ale ostatnio też kognitywistyka, programowanie sztucznej inteligencji. Jest nad czym myśleć, o czym pisać.
Buddystom bym powiedział: zejdźcie z piedestału swojej wielkiej mądrości, która - jakby z definicji - musi się obracać głównie w sosie paradoksu. Mamy nowe spojrzenia na świat, nowe podejście, wiele pojęć do wykorzystania: świadomość, rozum(ienie), inteligencja, jaźń, osobowość, mapa umysłu, psychika, ego, superego, integralność, duchowość, mentalność, intuicja.
Pojęć jest dużo. Nie wiem, czy wszystkie są poprawne, nie wiem czy już jesteśmy gotowi, aby skonstruować z nich skuteczny model osobowości-ja-świadomości. Może należałoby na nowo poustawiać te pojęcia - składniki układanki.
Odrzucam (eskapistyczne) buddystyczne koncepcje polegające na zaniechaniu spójnego przekazu na ten temat i zagłębianie się głównie w paradoksy. Tzn. nie mówię iz paradoksy nie wystąpią w takim rozumowaniu. Ale paradoks praktycznie zawsze jest związany z jakąś formą niespójności/wadliwości modelu. Wychodząc ponad poprzednie rozumowanie, paradoksy się rozwiązuje, co zwykle polega na tym, że znajduje się jakąś nową płaszczyznę, nowy wymiar różnicowania, który powoduje, że to co do tej pory występowało jednocześnie w dwóch wzajemnie sobie przeczących postaciach, okazuje się być dwoma osobnymi instancjami, komunikującymi się jednak ze sobą w istotnej części. Tak jak paradoks bliźniąt - sformułowany w fizyce w ramach szczególnej teorii względności - jest objaśniany w szerszej teorii, czyli ogólnej teorii względności, tak byłoby ze wszystkim. W każdym razie taki jest według mnie ogólny przepis na wychodzenie z paradoksu - spojrzenie na sprawę z NADTEORII, z widoku, który poprzednie ujęcia rozpoznaje jako przypadki szczególne.

Żeby już nie męczyć ogólnymi uwagami na temat konstruowania teorii, wrócę do koncepcji JA. Jak - przynajmniej na starcie - widzę problem z JA? - z jego definicją, potem z myśleniem o nim. Oczywiście nie sposób wskazać jakiegoś konkretnego "czegoś" (konkretnej myśli, odczucia, utożsamienia), które by w sobie zawierało pełnię JA. JA jest niejako we wszystkim co nas dotyczy, ale nie da się go wskazać całościowo - pewnie właśnie dlatego, że jest właśnie we wszystkim, zatem każde wskazanie pomija, to czego nie wskazaliśmy, jest więc wybiórcze, cząstkowe. Jednak taka trudność ze wskazaniem nie oznacza jakiejś definitywnej destrukcji idei JA, bo właściwie to wiele pojęć tak ma, że jest jakoś w sposób rozproszony, czy rozmyty zawarta w fenomenach myśli. Weźmy ideę sprawiedliwości - ona jest zawarta w wielu rozumowaniach, a do końca nie jest określone, jak się objawi w tym nowym, konkretnym. Ale z grubsza rozumiemy o co nam w tym chodzi. Z JA jest podobnie - tzn. wskazujemy na nie przez konteksty - np. mówiąc "ja sobie myślę", "ja jestem smutny", "ja poszedłem na zakupy". Informatycznie patrząc na sprawę JA jest czymś podobnym do wskaźnika, czyli do takiej zmiennej, która tylko pokazuje jakiś początek serii danych. A co dalej jest? - okazuje się, gdy się za wskaźnikiem podąży.
Z tej wskaźnikowej koncepcji opisu ja wynikałby dość fajny model tłumaczący dlaczego występują konflikty w myśleniu - bo jeśli JA miałoby być głównie takim zbiorem wskaźników, to możliwy tutaj jest mechanizm zapętlenia - sytuacji, w których jeden wskaźnik, umieszczony w miejscu O pokazuje na miejsce A, a po przejściu do tego A, dostajemy nowy wskaźnik zawracający nas do O. Czyli biegamy w kółko. Oczywiście te pętle mogą się tworzyć w sposób bardziej złożony, przeplatający nawzajem itp.
W każdym razie jest nad czym w kwestii JA myśleć.

Piotr Rokubungi

"Ja" istnieje z pewnością- przecież sam o tym dobrze wiesz! Czy jednak w sposób, w jaki istnieje np. suche drewno czy kamień, czy w sposób, w jaki istnieją gobliny czy krasnoludki, czy w sposób, w jaki wydaje się istnieć Bóg osobowy, czy w jeszcze inny sposób?..

Dyskurs

Zeby udowodnic, ze cos istnieje trzeba to najpierw zdefiniowac.

Nasze cialo pozwala nam przez percepcje na lacznosc z naszym otoczeniem, ktorym jest wszystko. Cialo odzwierciedla/materializuje nasza osobowosc i energie. Jest nosnikiem integracji woli i umyslu materializujaca sie w naszej fizjologii komorkowej. Wola porzadkuje chaos zycia. Wola potrzebuje kompasu moralnego. Bez niego czlowiek jest bezwolnym. Umysl, czyli wspolpraca systemu nerwowego z mozgiem w naszym ciele to emocje (nosniki pamieci), mysli, uczucia, system wartosci, swiadomsc, pamiec, inteligencja, kreatywnosc, i wyobraznia. Zrownowazony umysl daje pole do milosci moralnej i czynienia dobra dla samego dobra.

Umierajac za zycia, umieramy dla swojego ego i rodzi sie w nas pokora, ktora pozwala nam na uczestniczenie w kazdym aspekcie naszego zycia z uwaga i empatia bez "zawieszania" sie na jakimkolwiek aspekcie naszego zycia i definiowania siebie przez dla przykladu stan posiadania, edukacje, wykonywany zawod, co mysla o nas inni, itd.

Kiedy umieramy za zycia dla swojego ego, aspekt smierci nie jest strasznym. Nie potrzebujemy zadnych wyznacznikow naszego istnienia jak grobu czy plyty nagrobka, ktora redukuje nasze istnienie do pauzy pomiedzy 2 datami.

Grecy uzywaja slowa psyche dla odzwierciedlenia esencji zycia, ktora materializujac sie uzycza sobie protoplazmy aby poznawac przez odczuwanie. Jesli celem zyciowym czlowieka jest konstrukcja ego rozmiaru Jabba the Hut, to nawet nie odczuje ze zyje. Biologicznie funkcjonuje do czasu az, jak Iwan Ilicz, zadaje sobie pytanie (nawet gdyby tylko mentalne) czy jej/jego zycie mialo jakikolwiek sens. Zycie bez pasji to enzystencja na poziomie biologicznym bez wykorzystania "talentu" czyli zakopywania go w ziemie aby go nie zgubic.

JanelleL.

rafal3006

Michał Dyszyński

Jan Lewandowski

JanelleL.

Piotr Rokubungi

@ Dyskurs:

Piotr Rokubungi

JanelleL.

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5556 Przeczytał: 44 tematy

Michał Dyszyński

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5556 Przeczytał: 44 tematy

Raz jeszcze:
[link widoczny dla zalogowanych]

Agent Tomek

Dyskurs

Dyskurs

Michał Dyszyński

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5556 Przeczytał: 44 tematy

Dyskurs

Michał Dyszyński

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5556 Przeczytał: 44 tematy

Michał Dyszyński

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5556 Przeczytał: 44 tematy

Michał Dyszyński