ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Gdy obserwuję postawy ludzi - także na tym forum - to nieodparcie nasuwa mi się spostrzeżenie, że u różnych z nich powraca szczególne pragnienie ZBUNTOWAĆ SIĘ, UWOLNIĆ TAK NA MAKSA, PRZECIWKO WSZYSTKIEMU!
Człowiek ma w sobie pierwiastek pragnienia wolności, pokonywania ograniczeń. Jeśli zobaczy jakieś wyzwanie, jakąś barierę, zakaz, to naturalnym odruchem jest: jak to pokonać, jak się sprzeciwić ograniczeniom?
To pragnienie zwalczenia ograniczeń ma - szczególnie u dyskutantów sfinii - swój wymiar filozoficzny. U wielu osób czuję pragnienie pokonania wszelkich możliwych ograniczeń nałożonych na rozumowanie, uwolnienie myśli, uwolnienie (od) pragnień, uwolnienie (od) oczekiwań.
Buddyzm wiele mówi o wolności od pragnień, chrześcijaństwo też ma w sobie ten wątek. Ateizm mówi o wolności od ograniczeń, które stawiają religie, ale za chwile też może zostać przeegzaminowany czy tę wolność, którą oferuje - po zrealizowaniu ww. celu - jest w stanie obronić w kontekście nowych ograniczeń, jakie będzie zmuszony postawić.
Czy można zbuntować się przeciw logice?
Czy jest sens buntować się przeciw (swojej) naturze?
Czy rozsądne jest wyzwalanie się od pragnień (jakich pragnień)?

Wezmę pod lupę to ostatnie pytanie, jako pasujące mi na start do tej analizy. Oczywistym jest, że nasze pragnienia generują poczucie niespełnienia - pragniemy, a nie potrafimy pragnień zaspokoić. To może przestać pragnąć?
- Tak głoszą niektóre religie, albo prądy filozoficzne. Tylko czy (na ile) to ma sens?
Jeśli niczego nie będę pragnął, nie postawię sobie żadnych celów, to co pozostanie?
takie patrzenie, słyszenie, odczuwanie i nic więcej...
Obrazy, dźwięki, zapachy nie miałyby znaczenia - są, bo są, dotykają umysłu, a potem znikają, przychodzą nowe, tak samo bez znaczenia, bo znaczenie pojawia się dopiero w kontekście celu/pragnienia.
W fizyce jest pojecie WARTOŚCI. W mechanice kwantowej oblicza się je całkując/sumując wszystkie dostępne stany danego obiektu wymnożone przez operator związany z daną wartością - np. z położeniem, pędem, energią. Są operatory położenia, pędu, energii - czyli swoiste "cele" dla obliczenia wartości skojarzonej z owymi celami. Matematyka fizyki kwantowej dość dobrze obrazuje mechanizm celowości. Funkcja falowa, gromadząca wszystkie możliwe stany obiektu jest bezcelowa, otwarta na wszystkie możliwości. Dopiero w kontekście celu - operatora - możemy uzyskać "reakcję - wynik - odpowiedź" danej cząstki na pytanie o coś.

Ten obraz z mechaniki kwantowej ładnie pokazuje jak to jest z pragnieniami, buntem, wartościami dla człowieka. Można być bez celu, nie pytać o nic, nie stawiać się w żadnym kontekście. Postawienie się w jakimkolwiek kontekście jest już ustanowieniem pewnego celu, pewnego kąta patrzenia na sprawę, może też być uznane za formę pragnienia (przynajmniej pragnienia poznania jakieś rzeczy, ujrzenia jej w konkretnym kontekście). Dopóki tego kontekstu nie wyróżnimy - jesteśmy i nie jesteśmy jednocześnie - nie zaznaczamy się nijak wobec innych bytów, ale nawet i wobec samego siebie.
Można więc się próbować buntować przeciw swoim pragnieniom. Ale jak się zbuntujemy tak na maksa, to nic nam nie zostanie - aby być. Zapadniemy się niebyt bezkontekstowości (nie twierdzę, że jest to fizycznie możliwe w odniesieniu do konkretnego człowieka, lecz przyjmijmy na chwilę, że możliwe jakoś tam jest). Bez pragnień, bez celów zaginie też sam bunt. Bo nie będzie wobec czego się zbuntować.
Bunt - odpowiednio daleko posunięty - NISZCZY SAM SIEBIE. Bunt jest dobry na krótką metę - dopóki się nie zrealizuje! Jak już bunt osiągnie swój cel, pokona ograniczenie, zostaje ze spuszczonymi gaciami - nie ma do czego się odnieść...
Człowiek non stop buntujący się jest postacią tragiczną - musi mieć nieustanny dopływ aspektów do buntowania się. Jeśli tego dopływu z zewnątrz nie będzie, wieczny buntownik zacznie zżerać samego siebie. Gdy buntownik ostatecznie wygra, wtedy ostatecznie przegra - bo zniszczy wszystko, przeciw czemu miałby się buntować, to znaczy, że zniszczy również samego siebie. To taka dość piekielna wizja.

Dlatego chyba jedyną drogą do spełnienia dla świadomego umysłu jest OKIEŁZNANIE BUNTU w nas samych. Nie warto buntu kasować do zera. Bunt jest częścią naszej reakcji na świat i siebie. Ale bunt może być chaotyczny, skierowany przeciw samemu sobie i umysłowi z nim związanemu, ale też może UŁOŻYĆ SOBIE HIERARCHIĘ tych rzeczy, które są do odsunięcia od umysłu, wobec tych, które umysł powinien przyjąć i pielęgnować.
Tutaj jest oczywiście dodatkowy problem - SAMEJ NATURY UMYSŁU. Ale zostawiam ów problem, bo i tak za dużo wyszło w takim wstępniaku wątku.

Michał Dyszyński

Jeszcze w temacie...
Bunt zbyt totalny przestaje być buntem. Gdy wszyscy wokoło przyzwyczają się, że jakaś osoba mówi NIE wobec każdego komunikatu, propozycji, zaczynają taką osobę traktować jako swego rodzaju element tła - jest przewidywalna, wtapia się w "materię", a więc właśnie w to co przewidywalne - jak kamień, który jest od lat prawie taki sam (czasem się inaczej brudzi, ale to nieważne), bo jest twardy i jednolity. Tak więc bunt automatyczny nie wyróżnia buntującego się poprawnie - taki buntujący staje się prostym zaprzeczeniem, a nie wyrazem indywidualności.

Poza tym bunt, jako cel sam w sobie jest mało kreatywny. Zawsze potrzebuje czegoś pierwotnego, wobec czego będzie się buntował. Jest zależny. Oczywiście, można tworzyć subtelne, rozbudowane hierarchie buntów, a wtedy kreatywność daje się zwiększać, ale i tak zawsze pozostaje to pierwotne skażenie - że będzie to wtórne wobec tego co najpierw było na TAK.

Bunt jest jednak nie do zignorowania. On jest jakoś niezbędny jako DOWÓD ISTNIENIA, świadczy o wolności, o byciu osobą. Dziecko, gdy odkrywa swoją tożsamość ma ten, opisywany przez psychologów, okres negowania wszystkiego - dziecko sprawdza się na ile może być przeciw, na ile wyłania się ze swoim istnieniem z tego, co zastane. Wyłania się właśnie sprzeciwem.

Bunt w religii
Grzech pierworodny jest nieraz określany jako "bunt przeciw Bogu". Ja uważam, że bardziej pasuje tu określenie "bunt niezrozumienia istoty własnych pragnień". Bóg nie dlatego postawił człowiekowi ograniczenie, że miał taki kaprys, ale z konkretnego powodu - chaos budowania wartości (drzewo wiedzy na temat dobra i zła) generuje prędzej czy później sprzeczność nie do rozwikłania, a sprzeczność taka, jeśli silnie przylgnie to świadomości, jeśli zespoli się z nią w sposób niemożliwy do rozdzielenia, będzie generowała nieustanny ból, rozterkę, będzie niszczył tkankę rozumowania i odczuwania.
Jednak błędem/grzechem człowieka jest nie sam fakt buntu, lecz właśnie zbyt uogólniony charakter owego buntu. Człowiek zaznacza swoje jestestwo aktem wolności - buntem. Ale błędem jest skalowanie tego procesu na zasadzie "więcej buntu, to więcej wolności". Wolność - bunt ma swoje optimum, ma swój obszar poprawny i obszar niszczący, ma też swoją logikę.

Błażej

Michał Dyszyński

Agent Tomek

Agent Tomek

Pytanie: dlaczego psy szczekają?
Odpowiedź: bo hydraulik nie podniósł deski!
____________________________
"Normalnie ubaw pod pachy." V. Kubasińska

Michał Dyszyński

Banjankri

Michał Dyszyński

Semele

Buntujemy się przeciwko religii, dogmatom, autorytetom. Są niewolnicze, są NARZUCONE, a więc takie wredne. Można wszystko odrzucić, można przyjąć świetny postulat - jest tylko to, co jest, co zweryfikowane i pewne...
Ano dobra. Tylko CO to jest, co takie pewne i zweryfikowane?...
napisał Dyszynski.
Zaraz tam buntujemy. Najbardziej bledne mniemanie teistów o ateistach: Ateißci czuja się wolni i ich najbardziej ewidentná cecha jest pycha.

Michał Dyszyński

Semele

Ale wuj dobrze gdzie tam napisał, ze każdy z nas ma chęć na metafizyke.

Błażej

Semele

Może chodzi o pragmatyzm?

Błażej

Michał Dyszyński

Banjankri

Błażej

Banjankri

Błażej

Piotr Rokubungi

Piotr Rokubungi

Bunt przeciwko wszystkiemu?.. Czyli również przeciwko własnej postaci istnienia. A może przede wszystkim przeciw temu... Jest w tym sporo Prawdy [Absolutnej], bo pierwotnie wszystko jest niczym, a nic jest wszystkim, ponieważ nie ma oddziaływań, nie da się niczego wyróżnić, rozróżnić...

Jan Lewandowski

Michał Dyszyński

Jan Lewandowski