ŚFiNiA

Radosław

Błąd Kanta?

Jako czytelnik nie czuję się na siłach przeanalizować i odpowiedzieć we wszystkich poruszonych tu tematach. Pozwolę sobie zabrać więc tylko głos na temat Kanta, gdyż mam kilka poważnych pytań i wątpliwości co do jego dorobku filozoficznego. Mam nadzieję, ze moja wypowiedź nie odbiegnie specjalnie od meritum dyskusji.
Na początek drobna uwaga na temat tego jak kontrowersyjny jest dorobek naszego filozofa z Królewca. On sam uważał się za kontynuatora oświecenia. Zgodnie z jego wolą wielu filozofów takich jak Karl Popper zdecydowanie odrzucało myśl, ze mógł być prekursorem romantyzmu. Inni doceniając fakt, ze wszelkie umysły nigdy raczej nie doceniają i nie widzą wszystkich konsekwencji własnych myśli, sądziło inaczej. Do takich należał między innymi Isaiach Berlin.
W mniejszej dyskusji poruszamy sprawy związane z etyką. Głosi ona, ze człowiek jest absolutnie wolny, a etyka jest to sfera której umotywowanie to wolność. Czyn nie wynikający z wolnej woli nie podlega ocenie etycznej. Z stąd wynika, że człowiek postępujący wedle norm traktowanych jako nakazy to amoralny niewolnik. Kant posuwa się dalej twierdząc, że nawet w kwestii Boga każdy musi wpierw osądzić czy może danemu Bogu służyć. Moim zdaniem za tym stwierdzeniem kryje się pewne nieporozumienie. Taki Bóg to ktoś mniejszy od człowieka bo możemy go osądzić, a wiec nie Bóg. Byłoby poprawniej gdybyśmy powiedzieli, że osądzamy obraz Boga, który sobie tworzymy.
Analogiczną pomyłkę, tyle, że dotyczącą sfery poznawania wytknął Kantowi Popper. Stwierdził, że ów błąd wynikał u Kanta z tego, że idee odkryte przez Newtona jawiły mu się jako istota rzeczy, która nie miała prawa się ukazać. Niestety nasz błyskotliwy krytyk nie zauważył już istnienia przejścia między ideą, że narzucamy światu wizje, które potem, zawsze odkrywamy jako rzeczywistość; a różnymi romantycznymi koncepcjami istnienia człowieka i tworzenia.
Jednakże etyka kantowska ma inne znacznie poważne mankamenty. Do standartowych, wymienianych w każdym opracowaniu na temat tego filozofa, brzmi że zbytni nacisk kładzie ona na pobudki, co także zgadza się z romantycznym postrzeganiem świata i życia ludzkiego.
Inną o wiele ciekawsza sprawa to fakt, że etyka ta wyklucza z spod rozważań i ocen bardzo ważne sfery funkcjonowania człowieka takie jak miłość. Jedna z klasycznych definicji miłości mówi, że polega ona na pragnieniu dobra osoby kochanej, spełnianiu jej woli. Kochankowie stają się wobec siebie niewolnikiem i panem jednocześnie Staja się przy tym wedle etyki Kanta z gruntu amoralni. Być może ktoś podważy tutaj pozytywną rolę religii w kulturze, wątpię jednak aby nawet on postąpił podobnie z tak ważną dla historii kultury i cywilizacji miłością. Z stad tez zapewne również z stąd wypłynęły romantyczne wizje miłości jako ucieczki od mieszczańskiego świata i racjonalności. Być może z stąd też wypłynął nasz współczesny, często lekkomyślny, purytański a jednocześnie wyzwolony stosunek do seksu. Tu też prawdopodobnie zrodził się pewien skrajny liberalizm, który dąży tak do emancypacji człowieka, iż staje się atomem w próżni.
Właśnie o tym liberalizmie pisał Leszek Kołakowski w eseju „Gdzie jest miejsce dzieci w filozofii liberalnej?” (o dziwo posądzany przez niektórych o bezkrytyczny liberalizm), że nie potrafi ona rozstrzygnąć statusu dziecka w społeczeństwie. Z jednej strony nie może przystać na to by było przedmiotem, z drugiej trudno znaleźć tak konsekwentnego liberała by żądał zniesienia obowiązku edukacji i pełnej ich autonomii od rodziców. Myślę, że owo zagubienie pewnych sfer i niemożność pełnego, mądrego wypowiedzenia się w przytoczonych sprawach, to doskonała puenta na ów postulat nie tylko Kanta aby uczynić nas strasznie dorosłymi i dojrzałymi…. . Na tą naiwną wiarę, ze możemy ostatecznie przełamać jakoś naszą ograniczoność.

wujzboj

1KOR13

Witajcie!

To moja pierwsza wypowiedź na tym forum

.

Radku:

Radosław

1KOR13

juki · Dołączył: 08 Gru 2005 Posty: 186 Przeczytał: 0 tematów

Przykro mi, że czasowo nie nadążam. Bardzo ciekawa dyskusja. Mój temat A3,4,5 podejmuje z innego punktu widzenia obiekcje Kanta.