ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Ostatnio przynajmniej kilka razy pojawiły się posty, które poruszają zagadnienie chciejstwa - pragnienia w dochodzeniu do jakichś tam wniosków. Postawiono te pytania w kontekście wiary w Boga - na zasadzie: skoro Bóg jest taki dobry i wspaniały, oferuje zbawienie, to może całość uzasadnienia dla Jego istnienia zawiera się właśnie w owym pragnieniu?... Może wymysliliśmy sobie Boga, aby było nam przyjemnie?

Umieszczam jednak ten temat w dziale filozofia, a nie w apologetycznym. Powód jest taki, że najpierw zamierzam podejść do sprawy maksymalnie ogólnie. Chcę odejść od konkretu, najdalej jak to się da, spojrzeć z perspektywy, zastanowić się jak to jest "tak w ogóle", a nie tylko w tym, czy innym konkretnym przypadku, a dopiero na koniec zastosować wynikłe z owych rozważań ustalenia, do kwestii uzasadnienia wiary tej, czy innej.

Zacznę od spostrzeżenia: temat rozważań, które prowadzimy prawie zawsze jest jakimś wyborem. (chodzi mi o wolne rozważania, a nie np. o sytuację, gdy ktoś został zmuszony do myślenia o czymś przemocą)
W typowej sytuacji, nikt nie narzuca nam, czy mamy sobie myśleć o kotach, gotowaniu, czy ideach matematycznych. Jak nam się znudzi myśleć o czymś jednym, to sobie pomyślimy o czymś drugim. Pewne wyjątki tu będą (np. problem obsesyjnych myśli u osób z problemami psychicznymi), ale to wciąż będą wyjątki. Tu np. WYBRAŁEM sobie, że będę myślał i pisał o roli pragnień w rozumowaniu.
Standardowym, głównym powodem do myślenia o czymś jest właśnie jakaś forma pragnienia. Pragnienie może być motywowane różnie - np. ciekawością, innym razem zaniepokojeniem, nawet lękiem, jeszcze innym razem emocją romantyczną (gdy myślimy o bliskiej naszemu sercu osobie), może obowiązkiem, czekającym nas egzaminem. A nawet jeśli ogólnie temat naszych myśli jest jakoś zewnętrznie narzucony, to już SPOSÓB jak będziemy o czymś myśleć jest niemal w 100% nasz, indywidualny. Pasuje tu chyba powiedzenie: myślimy o czymś w określony sposób, bo CHCEMY tak o tym myśleć.
Chcenie/pragnienie jest motorem zdecydowanej większości aktywności - także aktywności intelektualnych.
Wniosek
Z powyższego wynika wg mnie jeden ważny wniosek: zarzucanie komuś, że źle robi, iż PRAGNIE myśleć o czymś, albo pragnie myśleć w jakiś sposób, jest bez sensu.
Po prostu to nie działa inaczej - prawie zawsze myślimy o czymś, bo CHCEMY.

Ale...
Ale też jest i druga strona medalu:
Chcenie jako źródło błędów
Są pewne postacie pragnień dowiązanych do myślenia, które właściwie od razu można określić, jako źródło nieprawidłowego wnioskowania, jako droga do błędnych wniosków. To taka postać chcenia, w której NIE ZWAŻAMY NA NIC POZA SAMYM CHCENIEM.
Jeśli ktoś z samego faktu, że pragnie ciastek, wyciąga wniosek, że za chwilę ktoś mu da zjeść ciastko (zakładamy, że nie występują tu żadne dodatkowe pewne okoliczności w sprawie), to zapewne się srodze zawiedzie. Zdarzenia, prawdy, okoliczności prawie nigdy nie generują się samym faktem naszych chceń. A niewątpliwie zdarza się ten błąd ludziom robić. Ludzie chętnie biorą coś dla siebie przyjemnego za dobrą monetę, nie mając ku temu dobrych innych przesłanek. Wiedzą o tym sprytnie naciągacze -sprzedawcy, którzy w ten sposób potrafią niejednego skłonić do niekorzystnych decyzji zakupowych. Tak uparcie i sprytnie budują wizję korzyści z posiadania danego towaru, aż klient "pęknie" i kupi (czasem za ostatnie grosze, albo i na kredyt) coś, czego kompletnie nie potrzebuje.

Zatem byłby tu nowy wniosek: choć pragnienia jako takie w ogóle do myślenia są niezbędne, aby owo myślenie jakoś zainicjować i skupić, to już wyciąganie wniosków na temat świata, w oparciu tylko o to, że czegoś chcemy - ta ostatnia postawa jest drogą do błędów rozumowania.

Jak zatem traktować pragnienia w kontekście rozumowania?
Może należałoby uznawać za prawdę to, czego NIE chcemy?...
Takie rozumowanie tez wydaje się błędne. Nasze chcenia - jeśliby powstawały jakąś tam metodą prywatną - są w ogólności OBOJĘTNE względem tego, co mamy ustalić. Jeśli jakaś prawda o danym problemie w ogóle istnieje, jeśli jest on rozstrzygalny (bo istnieją przecież też problemy nierozstrzygalne), to właściwie nie wiadomo, czy jest ona z chceniem zgodna, czy też mu przeciwna. Bo to za prosto byłoby, gdyby ktoś sobie coś zachciał, a za chwilę zachciał przeciwnie - z przekonaniem, że teraz to już jego chcenie zrobiło się - automatycznie - zgodne z prawdą...

Wydawałoby się, że właściwie wyczerpałem temat, na tym - mocno agnostycznym - wniosku. Ale...
sprawa jest jednak bardziej skomplikowana. Szczególnie komplikuje się ten problem, jeśli dotykamy zagadnień, w których rozstrzygalności nie ma, albo jest mocno wątpliwa.
Wyobraźmy sobie, że poszliśmy do restauracji, w której są dwa zestawy dań. Jeden zestaw wygląda na smaczny (subiektywnie komuś pasuje), a drugi już mniej smaczny. Biorąc pod uwagę wcześniej wskazaną regułę, że pragnienie nie wyróżnia prawdy, to wybór dania wygląda na fifty-fifty...
Ale rozsądek nam tu podpowie, że NIE O TO TU CHODZI. Akurat w tym przypadku wybieramy z założenia to, co nam raczej będzie smakowało. Tutaj chciejstwo rządzi!
I tak też bywa.
Zatem.. sprawa wcale nie jest oczywista, czy chciejstwo jest czymś właściwym, czy nie w rozumowaniu. To po prostu ZALEŻY OD PROBLEMU.

Andy72

JAK odróżniasz te problemy?

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Banjankri

Wydaje mi się, że ty sobie sam na swoje pytania odpowiadasz. To bardziej się nadaje na bloga niż na dyskusję. Błędów w twoim rozumowaniu jest wiele, ja jednak wybrałem jeden, dość ewidentny.

Michał Dyszyński

Banjankri

Semele

Bóg nam się narzucił. To było łatwe.

Wielu z nas przyjęło go z ulgą. Jednak teraz jest coraz gorzej...ludzie nie chcą..
Nie maja księża takiej latwizny..musza teologizowac.

Banjankri

Michał Dyszyński

Banjankri

Semele

Michał Dyszyński

Semele

Jezus jako Człowiek stał się dziełem Wielkiej Reformacji a lepiej powiedziawszy świetnej Epoki Odrodzenia, czyli HUMANIZMU, który wyrwał Biblję z rąk teologów i próbował sam ją czytać, nie wiedząc jeszcze, iż za mało posiada wiedzy, by tak ją zrozumieć, jak została napisana, i że dla umysłu nieprzygotowanego teksty starożytne stają się często zwierciadłami, odbijającemi oblicze psychiczne czytelnika, natomiast daleko jeszcze owemu czytelnikowi do ujrzenia w nich oblicza psychicznego autorów owych wielce starożytnych tekstów.
Przypatrzmy się psychologji pokoleń XVI-go wieku, które bóstwo Jezusowi odejmowały, nim uprzytomnimy sobie psychologję pokolenia XX-go wieku, które mu je przywraca.
bardzo ciekawe.
[link widoczny dla zalogowanych]

Banjankri

Michał Dyszyński

Banjankri

Zlewając wszystko w jedno, niczego się nie wytłumaczy w tym obszarze.
Sięgasz po cukierka, ale powstrzymujesz się, bo chcesz się zdrowo odżywiać. Jak widać mamy dwie chęci, z czego tylko jedna jest opatrzona intencją.

Michał Dyszyński

Semele

Semele

Dzialasz czasami odruchowo. A może cały czas myślisz? Tylko?

Banjankri

Michał Dyszyński

Banjankri

Semele

Ciekawie teologizujesz. Jak na ateiste super. Jednak nim nie jesteś banjankri.

Banjankri