ŚFiNiA

Semele

[link widoczny dla zalogowanych]

Prawdopodobnie każdy z nas spotkał w swoim życiu osobę, która wydawała się poważniejsza i bardziej uporządkowana od innych. Tacy ludzie stanowią zupełne przeciwieństwo roztrzepanych „luzaków” i lekkoduchów – lubią mieć wszystko pod kontrolą, zawsze są skupieni i mają wysokie wymagania zarówno w stosunku do siebie, jak i do innych. Zwykle bardzo poważnie traktują wszelkie normy społeczne i starają się żyć tak, by się do nich dostosować. Kiedy mają do wykonania jakieś zadanie, oddają się mu w całości, starając się wywiązać z niego w jak najlepszy i najbardziej dokładny sposób. Z tego powodu są idealnymi uczniami, studentami i pracownikami, a znacznie gorzej przychodzi im uczestnictwo w spontanicznych rozrywkach oraz beztroskich zabawach. Ich skłonność do kontroli, sumienność i powaga są widoczne na każdym kroku i przejawiają się nawet w tak drobnych szczegółach jak mimika, gesty, wypowiedzi i codzienne, pozornie mało znaczące zachowania.

Powyższy opis doskonale oddaje funkcjonowanie człowieka o osobowości anankastycznej, zwanej również osobowością kompulsywno-obsesyjną. Nie oznacza to, że ten zestaw cech jest tożsamy z nerwicą natręctw, czyli zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi – osobowość anankastyczna również została ujęta w międzynarodowej klasyfikacji zaburzeń psychicznych i ma swój własny, odrębny kod.

Osobowość anankastyczna wiąże się z wieloma właściwościami i zdolnościami, które są szczególnie cenione przez społeczeństwo. Z tego powodu osoby, które się nią cechują, często są podziwiane i stawiane za wzór, osiągają sukcesy na kolejnych szczeblach edukacji oraz w pracy zawodowej. Jako że są wyjątkowo przywiązane do regulacji i zasad, a polecenia służbowe wykonują z ponadprzeciętną skrupulatnością i dokładnością, są bardzo cenione przez pracodawców. Uchodzą za ambitnych, nastawionych na sukces perfekcjonistów i zwykle bardzo szybko awansują w strukturach przedsiębiorstwa. Niestety, ta pozorna zaleta ma również ciemniejszą stronę: osoby te są szczególnie narażone na pracoholizm i poświęcanie nadmiernych ilości czasu oraz energii na rozwijanie kariery zawodowej, kosztem rodziny i życia osobistego. Warto podkreślić, że ich przywiązanie do pracy nie wynika z realnych potrzeb (np. problemów finansowych), a stanowi objaw zaburzeń dotyczących sfery psychicznej. Osobowość anankastyczna sprawia, że posiadające ją osoby definiują swoją wartość przez pryzmat sukcesów zawodowych. Wynika to również z ich niskiej samooceny oraz tendencji do budowania jej w oparciu o opinie innych.