ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Potrzeba wyróżnienia się
Nasze społeczne funkcjonowanie jest oparte o dwie przeciwstawne tendencje:
1. wyróżnianie się, pokazywanie na tle reszty ludzkiego stada
2. dawanie wyrazów lojalności, solidarności, przynależności do tych, których wybraliśmy, poczuwamy się itp.
Obie te tendencje zdają się mieć wsparcie w instynktach, we wrodzonej matrycy naszej osobowości. Przy czym owe tendencje wcale nie działają prosto. Wręcz przeciwnie, ich struktura jest mocno zakręcona, czasem w pewnych aspektach sprzeczna.
Bo weźmy związanie z jakąś grupą przeciw innej grupie - np. walki kiboli, czy tendencje nacjonalistyczne. Mamy tu z jednej strony potrzebę przynależności, lojalności z wybraną częścią ludzkości, przy jednoczesnym wyróżnianiu właśnie tej części wobec reszty.
Ale oczywiście też w samej grupie (np. grupie kiboli, bądź nazioli) będzie widoczna osoba swoista "gra" o wyróżnienie się, np. o stanowisko lidera grupy, czy innej ważnej w niej funkcji.
Niektórzy mają potrzebę wyróżniania się większą, inni mniejszą. Przy czym zdaje się, że siła owej potrzeby jest jakby zakodowana w dużym stopniu biologicznie. Sama potrzeba wyróżnienia nie jest oczywiście ani dobra, ani zła ogólnie. Dopiero SPOSÓB w jaki się wyróżniamy okazać się może dobry, albo zły. No i negatywne może być też jakieś wielkie nieopanowanie w tym zakresie, gdy ktoś np. zabiega o uwagę dla siebie przesadnie, groteskowo, stając się mentalnym zakładnikiem chęci wykazania się.
Osobiście uważam, że prorozwojowym podejściem jest transformowanie potrzeby wykazywania się w tłumie na postać wewnętrzną - na takie wyróżnianie się przed samym sobą, względem własnych celów i zapatrywań. Ale też i z tym nie ma sensu przesadzać.