ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Gdy widzimy złe zachowania i postawy jakiegoś człowieka, zwykle pojawia się pragnienie: niechby ktoś dał mu w końcu nauczkę. Przykładowo, jeśli ktoś krzywdzi słabszą osobę - np. tyran domowy znęca się nad żoną, dziećmi - myślimy sobie "niechby ktoś skrzywdził tak samo, albo nawet bardziej jego, niechby go sprał na kwaśne jabłko, żeby mu się odechciało.". Wtedy taki człowiek "miałby nauczkę". Tylko czy aby z takiej nauczki rzeczywiście wiele by się nauczył?...
Czasem takie okazanie przemocy rzeczywiście uczy kogoś, kto wstąpił na złą drogę. Ale najczęściej na niedługo to jest skuteczne. Bo problem z czynieniem zła jest bardziej złożony. W końcu ten, kto owe zło czyni najwyraźniej wyznaje zasadę "kto jest silniejszy, ten ma prawo krzywdzić, poniżać innych". Jeśli zostanie skrzywdzony przez kogoś od niego silniejszego, to tylko potwierdzi samą tę zasadę - tym razem znalazł się "pod wozem", czyli miał pecha. Ale jak się następnym razem lepiej przygotuje, jak sobie wybierze na towarzystwo tych słabszych, wobec których on jest silniejszy, to zasada zadziała na jego korzyść... :think:

Nauczką w takim przypadku będzie często jedynie "źle skalkulowałem z kim przyjdzie mi się zetrzeć, następnym razem muszę być ostrożniejszy, a wtedy wszystko będzie ok, bo przecież ogólnie mam rację, bo zasada, że się krzywdzi, gdy się jest silniejszym cały czas obowiązuje.". Wg mnie to nie jest ta najbardziej oczekiwana z punktu widzenia propagowania dobra postać nauczki. A jaka postać byłaby tu lepsza?...
Znacznie lepszą postacią nauczki jest wg mnie sytuacja, w której złoczyńca co prawda osiąga jakiś swój cel (szkoda, że odbywa się to kosztem innych, ale na razie w rozważaniach nie chodzi o ogólny bilans, tylko o sam aspekt nauczki), tylko że na koniec przekonuje się...
... że sam ten cel jest na dobrą sprawę bez sensu, czyli np. po skrzywdzeniu kogoś nie tylko nic nie zyskał, ale stracił pod większością pozostałych względów. Skrzywdzić mu się słabszego udało, okazał się silniejszym, ale wyszło na tylko na gorzej, cel został chybiony (jak to z grzechem bywa). Prawdziwa refleksja grzesznika nad życiem pojawi się nie wtedy, gdy nie uda się realizacja złej postawy, bo okoliczności zewnętrzne coś w tej realizacji zepsują, lecz wtedy, gdy wszystko właściwie pójdzie tak, jak miało być, ale grzesznik przekona się, że całościowy bilans jest na niekorzyść, że w ogóle sama idea czynienia zła jest wadliwa.

Katolikus

Ciekawa refleksja. Bo faktycznie coś w ludziach jest takiego, że życzymy, pragniemy, aby jakiegoś drania spotkała surowa zapłata za to, co zrobił. Czasem motywacją może być bezsilność, bo widzimy lub mamy świadomość jakiegoś zła, które dzieje się ze strony jakiegoś zwyrola i wołamy o pomstę do nieba, bo nic nie jesteśmy wstanie zrobić. A czasem motywacja jest inna. Po prostu coś głęboko w nas wola, że "dobrze by było gdyby temu złemu człowiekowi przytrafiło się to samo, co on uczynił komuś", motywacją jest chęć odpłaty, tak po prostu. Niektórzy, tak jak piszesz, usprawiedliwiają swoje pragnienie "teorią nauczki". Ale tak naprawdę w człowieku, który życzy komuś takiej nauczki w postaci "oko za oko" to jest po prostu chyba dużo brutalności. :think: