ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Wydaje mi się, że jest dość inspirujące pokazanie fenomenu wiedzy w kontekście przeciwwagi dla twierdzeń arbitralnych.
Zwykle jest tak, że wiedzę traktuje się jako coś uzasadnionego, wynikającego z osobnych - rzeczywistych - przesłanek. Zaprzeczeniem wiedzy byłoby głoszenie tez, które nie mają potwierdzenia, może nawet są sprzeczne, fałszywe z czymś uznanym.
Ale, jak się przyjrzeć bliżej, to nie jest takie proste...
Po pierwsze w środek wchodzi nam jeszcze trzeci element - prawdziwość. Chcielibyśmy, aby wiedza była nie tylko jakoś tam powszechna, wynikająca z powiązań z tym co sprawdzone przez (różnych!) ludzi, ale też prawdziwa. Prawdziwość z kolei zawsze będzie odnosiła się do jakichś kryteriów, do mechanizmów sprawdzania, czy dane twierdzenie spełnia wymogi prawdziwości, czy też nie. Ale nie mamy gwarancji, że ludzkie kryteria prawdziwości będą spójne. Może się zdarzyć, że to co dla X-a jest prawdziwe, dla Y-ka już prawdziwe nie jest. Można próbować rozstrzygać spory z tym związane szukając pomocy "trzeciej strony". Ale to przecież nie rozwiązuje problemu ostateczne, tylko go rozszerza na kolejne osoby, na synchronizowanie z kolejnymi kryteriami.
Oczywiście można przyjąć, że odpowiednio "uśredniony" kryteriami różnych ludzi pogląd jest tym prawdziwym. Ale takie założenie jest arbitralne i można wskazać na jego słabości, bo pogląd najbardziej powszechny, wcale nie zawsze jest tym najmądrzejszym. Historia pokazuje, że to raczej wybitne jednostki miały rację, niż uśredniony w swojej świadomości i wiedzy tłum.

Z punktu widzenia jakiegoś bieżącego - obowiązującego w danej społeczności - stanu wiedzy, każdy pogląd wykraczający poza ten stan wydaje się być arbitralnym. I nie ma tu znaczenia, czy ostatecznie ów pogląd zostanie uznany za genialne odkrycie, czy banialuki oszołoma. Na starcie - jeśli tylko nie mamy odpowiednio dobrej zgodności z tym, co aktualnie uznane - wszystko jest obce, nowe, nie pasujące do tego, co stanowi kanon rozumu społecznego. Mamy tu więc jakieś takie odwieczne napięcie pomiędzy wiedzą statyczną, a wiedzą nakierowaną na rozwój, na ekspansję.

Jest tu więc pewnym paradoksem, że tym co najbardziej posuwa naukę, wiedzę do przodu, jest właśnie to, co jest z ową wiedzą SPRZECZNE!
Oczywiście nie wszystko sprzeczne z aktualną wiedzą pociągnie wiedzę w dobrą stronę. Nie ma na to gwarancji. Można mówić o zagrożeniach całego tego procesu. Ale jedno jest pewne: nie da się rozwijać świadomości tkwiąc ciągle w tym co znane - choćby to coś było nie wiem jak bardzo nobliwe, poważane, uznane i pasujące do tego, co nam się wydaje. Prawdziwa wiedza, prawdziwa świadomość zawsze gdzieś kątem jest jakby przeciw sobie, gotowa unicestwiać to, na czym się wypasła. Mechanizm SPRZECZNOŚCI i wola ARBITRALNOŚCI w jego urzeczywistnianiu jest w tym kontekście chyba najbardziej intelektualnie ontologiczną parą funkcji dla rozumu. Paradoks...

malaavi

Nie. Jest totalną nieprawdą, że z punktu widzenia stanu wiedzy w społeczności matematyków nowe twierdzenie jest uznane za arbitralne. Czyta się twierdzenie, analizuje dowód. Jest to nowe twierdzenie, więc dopiero się je włączy lub nie (gdyby były luki, błędy w dowodzie) w zbiór znanych faktów, ale w ogóle nie istnieje kontekst oceny twierdzenia jako arbitralnego/niearbitralnego.

Natomiast w filozofii zdecydowana większość tez to sformułowania arbitralne.

Dzieje się tak dlatego, że tezy matematyczne tworzone są na gruncie posiadanej wiedzy, są zależne od wcześniej wyprowadzonych tez i od przyjętych aksjomatów. Wiedza matematyczna ma charakter strukturalny, to znaczy twierdzenia powiązane są siecią zależności. Możemy zatem rozważać na przykład co się stanie, gdy zmienimy układ aksjomatów (oczywiście zależności z wycofanymi aksjomatami runą, ale nie zmienią się zależności niezwiązane z aksjomatami usuwanymi), albo które aksjomaty i wcześniejsze tezy należy wyeliminować, by móc zaprzeczyć któremuś wnioskowi (czyli: na gruncie jakich aksjomatów dochodzimy do tez, które wydają się nam kłopotliwe do przyjęcia).
Przy tym rozważania te są wciąż cenione w matematyce i nie mają statusu arbitralnych.

Natomiast rozważania filozoficzne, zwłaszcza te bzdurne twoje, które dotyczą właśnie tych kwestii, do których rozważania masz najmniejsze zdolności, to zbiór tez izolowanych, czyli w praktyce - zbiór dogmatów.
W filozofii nie ma przewrotów, podobnie jak w matematyce, a to z braku wszelkiej zależności między tymi arbitralnymi tezami. Z powodzeniem można przyjąć zamiast jakiejś tezy jej zaprzeczenie, no i nic, wzruszamy ramionami, jest jak było.

Doszedłeś do zabawnej tezy, której nie rozumiesz. Napiszę ci tę tezę i przebije ona z pewnością tę najmądrzejszą tezę, do której cię tam kiedyś zbój przywiódł.
Otóż:
Najbardziej wiedzę posuwa do przodu błąd.

Dlaczego? Bo widzisz, nie to jest POWODEM postępu, że ktoś rzucił tezę arbitralną, czyli dowolnie wybraną, bo chciał. Powodem postępu jest popełniony wcześniej błąd, który został zauważony. Niedokładność, która przestała być pomijana, a teraz jest analizowana.
Dla przykładu Ogromny postęp fizyki końca XIX wieku, początku XX wieku, opierał się na analizie paru zjawisk ("jesteśmy blisko końca") i paru niedogodności teoretycznych. Zostało już tak niewiele, ale nie grało. Wiec sprawdzono, czemu nie gra, skąd nieścisłość. I tam otwarły się wielkie obszary do badania.

Podobnie w matematyce. Sztandarowy przykład to geometria. Błędem (metafizycznym) było traktowanie aksjomatów jak pewników świata fizycznego, gdy nie było danych ze świata fizycznego, że te aksjomaty są takie pewne. Rozważenie geometrii nieeuklidesowych, czyli zrezygnowanie z wrażenia "ale przecież w świecie jest tak!", pozwoliło narodzić się poważnemu działowi matematyki (zresztą, użytemu potem w sposób istotny w fizyce).

Koncepcja eteru prawie wyjaśniała. Nie grała z obserwacjami. Dzięki temu Einstein...

Jest dość oczywiste, dyszyński, że tam, gdzie się zrobiło coś dobrze, tam się tego nie poprawi, bo jest dobrze, a tam, gdzie się zrobiło błąd, tam można go zauważyć i poprawić. To, co nazwałeś posuwaniem nauki (sic!), jest w rzeczywistości zauważeniem czegoś, co pominięto. Przez błąd, przez niedostatek wyobraźni, przez brak technologii, różnie.

Rozwiązaniem nie jest arbitralność jako taka. Rozwiązaniem sytuacji, gdy mamy błąd, jest naprawienie błędu. Gdziekolwiek jeden człowiek przychodzi do wielu i im mówi "dyszyński i zbój, mylicie się", tam tych wielu pierdoli od rzeczy, że "malaavi nie czytamy co piszesz, będziemy cię zbywać uwagami o twojej psychice i etyce, choć jesteśmy sami szowinistami jakich mało". Nie dziwi przecież, że wielu ludzi, wspierających się
- tym że jest ich wielu
- tym że lata poświęcili na rozważania
- etc
skrytykowanych przez jednego człowieka, popełni wówczas podstawowy błąd atrybucji, czyli uzna, że ten człowiek atakuje ich z powodów emocjonalnych i wewnętrznych, a nie posiadania racjonalnych, obiektywnych, zewnętrznych powodów w postaci dobrej argumentacji. Jest to tylko oznaka zasiedzenia, bezwładności umysłowej. Nawet matematykom się zdarzało nie zrozumieć geniusza, czym się Kubuś karmi od 10 lat ;).

Powtórzę, to nie arbitralność prowadzi do postępu. Do postępu prowadzi istnienie błędu, wykrycie błędu. Albo istnienie obszaru niezbadanego, wykrycie obszaru niezbadanego, badanie go.

Jest wiec moim żartem stwierdzenie, że do postępu droga wiedzie przez błąd. Jest żartem z wszelkich ćwierćinteligentów, którzy mylą korelację z przyczyną. Otóż motorem postępu są wielkie umysły, a doczepionym zapasowym motorkiem jest praca małych umysłów, ale rzetelna.
Warunkiem jednakże postępu jest istnienie miejsca na ten postęp, czyli braku wyjaśnienia lub złego wyjaśnienia. Nie wystarczy jednak być arbitralnym w sądach albo błądzącym w teoriach (dobrze pokazujesz, dyszyński, że nie wystarczy) by się dokonał postęp. Potrzeba człowieka zdolnego wypełnić lukę, naprawić błędy.
Nie potrzeba by jego tezy były arbitralne. Mogą być sprawdzone. Nie potrzeba by ktokolwiek miał jego tezy za arbitralne. Ludzkość może wymrzeć poza tym człowiekiem. A on i tak coś odkryje.

Arbitralność jest przypadkowo skorelowana, bo to po prostu wrażenie idiotów gdy mają do czynienia z mądrzejszym. Przy tym nie jest powodem, bo wrażenie mądrzejszych, że mają do czynienia z arbitralnym idiotą, jest identyczne, a jednak nie skutkuje postępem. Lepiej koreluje z postępem istnienie błędów. Jednocześnie, gdyby ich nie było, nie dokonały by się rewolucje, bo WIEDZIANO BY TO WCZEŚNIEJ, co się miało okazać później. Brak rewolucji nie byłby brakiem postępu ale szybkim postępem. Dlatego mój żart może się okazać zbyt trudny dla ciebie i dlatego jak zwykle gadasz od rzeczy.

Ale bzdury.

wujzboj

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Dorzucam tu własne refleksje z innego wątku.

Michał Dyszyński

W tym wszystkim do układanki należałoby dorzucić aspekt WIARY.
Ale wiary nie byle jakiej - wiary czujnej i mocnej, gotowej do podążania w określonym kierunku, ale też i wrażliwej na potencjalne złudzenia, że ten kierunek jest słuszny, gdy w rzeczywistości podążamy w inną stronę.
Wiara naiwna to wiara w sformułowania, bez analizy ich treści, bez gotowości do testowania w sobie rozpoznań bytów z tą wiarą związanych.
Inaczej mówiąc, wiara naiwna i wrażliwa na manipulację, to wiara nie wycelowana w istotę sprawy, a w jakiś jej pozór.

Wiara jest tym SZKIELETEM MYŚLI, na którym wszystko inne się wspiera. Stanowią ją:
- założenia modelu
- utrwalone odruchy reaktywne, zdolności do niesprzecznego prostego wnioskowania z doznań, prostego rozpoznawania
- założenia metodologiczne
- inne przekonania o strukturze danego aspektu myśli, wraz z tym, co go mentalnie otacza.

Michał Dyszyński

W innym wątku popełniłem coś, co tutaj chcę też wrzucić.

Michał Dyszyński

W innym wątku jeszcze to.

Michał Dyszyński · Wysłany: Śro 19:09, 10 Mar 2021 Temat postu:

A jeszcze to w wątku: http://www.sfinia.fora.pl/rozbieranie-irracjonalizmu,29/credo-poprawnej-epistemologii-poznaj-swoja-wiare,18513.html

Michał Dyszyński · Wysłany: Czw 21:25, 18 Mar 2021 Temat postu:

Dołączam własny tekst z innego wątku.