ŚFiNiA

Michał Dyszyński

W mojej ontologii i epistemologii od dłuższego już czasu kluczową rolę pełni idea, którą określam sobie właśnie tym terminem: idea wyłaniania.
Chciałbym tej idei poświęcić dedykowany wątek.

Czym jest wyłanianie?
Z grubsza rozumiem je jako formę krystalizowania się, ukonkretnienia bytów, idei, rozpoznań z tła, które jest przynajmniej w pewnym istotnym stopniu chaotyczne, nieokreślone. Można też wyłanianie wiązać z postrzeganiem i rozpoznawaniem, w ramach którego zmysłowo dostarczone bodźce są przez umysł, bądź inną formę systemu przetwarzającego informację wiązane z jakąś formą konstatacji "postrzegam X" (gdzie X jest czymś, co ma swoje miejsce w pamięci, jest z czymś wcześniejszym powiązane).

Wyłanianie ma też swoją formę nie odnoszącą się do pierwszego etapu kontaktu ze światem, lecz na dalszych etapach - jako DOSKONALENIE rozumowania, sposobu rozpoznawania. Doskonaląc nasze rozumienie wyłaniamy coś bardziej, sprawiamy, że staje się ono wyrazistsze, precyzyjniejsze, lepiej określone.

Proces wyłaniania można też w pewnych kontekstach wiązać z kwantową ideą pomiaru i redukcją funkcji falowej do jakiegoś stanu (jednego ze stanów własnych w bazie wektorowej teorii opisowej), czasem do kilku stanów (w tym drugim przypadku wyłonienie będzie nieprecyzyjne, niekonkretne.
Model kwantowy dostarcza z resztą jakiejś postaci formalizmu matematycznego, który pozwala ukonkretnić (też wyłonić...) rozumowanie z formy mglistej intuicji, do opartej o definicje i operacje symboliczne. Można dzięki niemu dobrze zilustrować wiele zjawisk świadomościowych, matematycznie pokazując KONIECZNOŚCI W ZAKRESIE LUDZKIEGO POZNANIA. Przykładowo ten model ładnie ilustruje następujące właściwości poznania:
- Dlaczego poznanie jest (zwykle) niekompletne
- Dlaczego jedna baza opisowa (zbiór definicji 1) może coś opisywać w sposób prosty, a inna (niekoniecznie "nieprawdziwa") to samo opisze jedynie z rozmyciem.
- Dlaczego w ogóle opisujemy rzeczywistość odwołując się do jakichś pojęć bazowych.
- Jak to jest, że coś objawiającego się z rozmyciem, niekonkretne, w istocie może być (na innej płaszczyźnie) bardzo spójne i określone, a więc broni się przed zarzutem "to nie może istnieć, skoro jest takie rozmyte".
- Stawia też pięknie pytanie o to, czy poznając cokolwiek robimy to bardziej obiektywnie, niezależnie od umysłu, czy bardziej to umysł wyznacza kształt poznania. Odpowiada też na to pytanie (w moim rozumieniu) tak, że oba owe aspekty są niezbywalne.

Michał Dyszyński

Jeśli obserwator jest w stanie spójnie wyłaniać trwale i w znacznym stopniu (nie jest wymagane 100%) przewidywalne zespoły atrybutów w rozpoznaniach, to zwykle będzie z tego wnioskował o ISTNIENIU.

Istnienia się właśnie wyłaniają. To co nigdy się nie wyłoniło, nie istnieje. Wszystkie sposoby, na jakie może się wyłonić dana rzecz, szczególnie jeśli dla jakichś obserwatorów rzeczywiście tak się wyłania, konstruuje nam istnienie tej rzeczy.
Wyłonienie się bytu jest zwykle z chaosu, bądź z tła.

Michał Dyszyński

Idea wyłaniania się bytu odnosi się zarówno do bytów fizycznych, jak elektron, ale też do idei (wyłoniona idea), czy bytów duchowych (wylania się osoba - podmiot świadomy).

Wyłonienie się jest interakcją z resztą rzeczywistości, posiadającą rozpoznawalny wzorzec.
Wyłonienie zapewnia NIESPRZECZNOŚĆ bytu. To co wyłonione nie zaprzecza samo sobie.
Wyłonienie zachodzi na wiele sposobów, jest zależne od tego, z czego się wyłania, choć wzorzec owego wyłaniania posiada jakiś rodzaj stałości, podobieństwa, a jeśli nawet zmiany tego wzorca wyłaniania występują, to są one przynajmniej ciągłe.

Akty wyłaniania bytów tworzą zdarzenia świata. Wyłonienia są incydentalne - jednostkowe, choć sam byt wyłoniony jest już pewną ciągłością, trwałością. Sama istota bytu jest często dla obserwatora niedostępna, musi ten obserwatora zadowolić się tym aktami wyłonienia się, które co prawda informacje o bycie niosą, ale tylko cząstkową, związaną z aktualną okolicznością.