ŚFiNiA

Michał Dyszyński

W Biblii, księdze budującej etykę i moralność chrześcijanina mamy wyraźne sugestie, że dobro, etyka bazuje na zasadzie symetrii.
Weźmy takie cytaty:
(38) Dawajcie, a będzie wam dane; miarę dobrą, natłoczoną, utrzęsioną i opływającą wsypią w zanadrza wasze. Odmierzą wam bowiem taką miarą, jaką wy mierzycie.
(Ewangelia Łukasza 6:38)

(19) czcij ojca i matkę oraz miłuj swego bliźniego, jak siebie samego!
(Ewangelia Mateusza 19:19)

(39) Drugie podobne jest do niego: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego.
(Ewangelia Mateusza 22:39)

(23) Dlatego podobne jest królestwo niebieskie do króla, który chciał rozliczyć się ze swymi sługami. (24) Gdy zaczął się rozliczać, przyprowadzono mu jednego, który mu był winien dziesięć tysięcy talentów. (25) Ponieważ nie miał z czego ich oddać, pan kazał sprzedać go razem z żoną, dziećmi i całym jego mieniem, aby tak dług odzyskać. (26) Wtedy sługa upadł przed nim i prosił go: Panie, miej cierpliwość nade mną, a wszystko ci oddam. (27) Pan ulitował się nad tym sługą, uwolnił go i dług mu darował. (28) Lecz gdy sługa ów wyszedł, spotkał jednego ze współsług, który mu był winien sto denarów. Chwycił go i zaczął dusić, mówiąc: Oddaj, coś winien! (29) Jego współsługa upadł przed nim i prosił go: Miej cierpliwość nade mną, a oddam tobie. (30) On jednak nie chciał, lecz poszedł i wtrącił go do więzienia, dopóki nie odda długu. (31) Współsłudzy jego widząc, co się działo, bardzo się zasmucili. Poszli i opowiedzieli swemu panu wszystko, co zaszło. (32) Wtedy pan jego wezwał go przed siebie i rzekł mu: Sługo niegodziwy! Darowałem ci cały ten dług, ponieważ mnie prosiłeś. (33) Czyż więc i ty nie powinieneś był ulitować się nad swoim współsługą, jak ja ulitowałem się nad tobą? (34) I uniesiony gniewem pan jego kazał wydać go katom, dopóki mu całego długu nie odda. (35) Podobnie uczyni wam Ojciec mój niebieski, jeżeli każdy z was nie przebaczy z serca swemu bratu.

Ale chyba symetria, równość traktowania osób jest podstawą i tej świeckiej etyki, czy idei sprawiedliwości.
Symetria jest ogólnie zasadą, która buduje ideę PRAWA, czyli zasady, która obowiązujące ogólnie, a nie jest arbitralnie określana przez jedną ze stron. Tam, gdzie działa prawo, tam mamy też i symetrię odniesień.

Ciekawe jest, że także idea rozumienia czegokolwiek jest niczym innym jak formą symetryzmu. Rozumiem np. prawo matematyki, jeśli jestem w stanie stosować je ogólnie - niezależnie od sytuacji, jako zasadę. Z kolei nie rozumie (zakładam tutaj, iż osoba deklaruje, że też owo prawo uznała i chce stosować) danego prawa matematyki osoba, która wdraża własne, arbitralne, niezgodne z zasadą rozstrzygnięcia w sytuacji, w której prawo powinno mieć swoje zastosowanie.