ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Moim życiowo filozoficznym konikiem, idee-fixem, czy czymś tam jeszcze podobnym jest poszukiwanie najbardziej podstawowej esencji istnienia, trwania. Coś, co będzie jeszcze bardziej ogólne, niż kartezjuszowskie cogito, ergo sum. Od lat wiec stawiam pytanie: co jest najbardziej podstawowa ideą esencją bytu w ogóle?
Jak na razie widzę tu dwie odpowiedzi:
- ROZPOZNANIE
i
- SŁOWO (w alegorycznym znaczeniu)
W najbardziej pierwotnym znaczeniu początkiem jakiegokolwiek bytu musi być ROZPOZNANIE - rozumiane dość szeroko, bo np. oddziaływania (cząstek) w fizyce można traktować jako formę rozpoznawania własności cząstki przez układ - układ fizyczne reaguje tak, że "stwierdzając-rozpoznając" istnienie ładunku elektrycznego i masy elektronu, zapewnia temu elektronowi orbital, na którym będzie on sobie bytował w atomie. Poza tym, cokolwiek umysł uznaje za istniejące, musi być najpierw jakoś rozpoznane (odnosi się to też do bytów pojęciowych, idealnych), bo bez rozpoznania umysł nie miałby świadomości danego obiektu. Np. prawo PItagorasa "istnieje", "jest prawdziwe", bo umysł rozpoznaje związane z nim składniki myśli. Byty nierozpoznane, nawet jeśli "istnieją" (choć nie wiadomo co w tym kontekście termin "istnienie" miałby znaczyć), to i tak są nieodróżnialne od nieistniejących, bo umysł w obu tych przypadkach jest tak samo od nich odseparowany.

W Biblii, na początku Ewangelii św. Jana jest z kolei sformułowanie "na początku było słowo". Oczywiście można w ogóle zlekceważyć to przesłanie (pewnie tak zrobi większość ateistów). Ale nawet nie przyjmując teizmu, nawet lekceważąc "poważny" sens Biblii, można jeszcze pobawić się myślowo w nadawanie jakichś dodatkowych, tajemnych znaczeń tekstom tej Księgi. Tak dla fanu, dla pobawienia się konceptami. Więc ja w tym duchu właśnie chcę rozwinąć motyw "słowa".
Czym od strony istoty, samej esencji znaczenia jest "słowo"?

Słowo w języku oznacza ogólnie po prostu PRZYPISANIE POJĘCIA DO JAKIEGOŚ ROZPOZNANIA. Mówiąc "pies" przypisujemy zapamiętane koncepty wiążące się z pewnych gatunkiem czworonogów do jakiegoś fenomenu, który się objawił - np. do biegnącego po trawniku dobermana.
Ogólnie więc słowo jest związane z pewnym AKTEM ŁĄCZĄCYM BIEŻĄCE ROZPOZNANE ZJAWISKO Z CZYMŚ ZAPISANYM W PAMIĘCI, jakby w "systemie informatycznym".
Słowo jest więc symbolem pewnego POWIELENIA świadomości wobec bieżącego stanu rozpoznania.

W tejże Biblii o słowie napisano "Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo. Przez Nie wszystko się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało". To się myślowo układa w pewną całość, wg mnie całkiem sensowną.
Aby świat w ogóle istniał, niezbędne jest pewne powielanie się schematów, którymi są np. prawa fizyki, twarde zależności matematyki i logiki. Powielanie się tych podstawowych zasad tworzy materię, energię, a dalej ewolucję pierwocin życia. Samo życie to też powielanie się - w szczególności kodu DNA w kolejnych pokoleniach. Jednak aby w ogóle można było mówić o powielaniu się czegokolwiek, musi być to COŚ do powielania, musi zostać jakoś w systemie świata rozpoznany ten aspekt, który powieleniu będzie poddany - np. właściwość fizyczna cząstki, kod genetyczny budujący jakiś typ białka itp. Powielać można tylko coś konkretnego, jakieś ZNACZENIE, a nie wszystko jak leci.
Oczywiście nie będę się upierał, że symbolem tego koniecznie musi być termin "słowo". Pewnie dałoby się coś innego tu podstawić. Ale jednak "słowo" nie jest takie złe, więc póki nie ma nic lepszego, niech zostanie.

Ja to odczuwam tak, że SŁOWO i wiążące się z nim ROZPOZNANIE łączą się razem w jeden akt życia i trwania świata. Bo wszystko co jest i co będzie ogólnie polega na skonfrontowaniu się z sytuacją bieżącą, rozpoznaniu w niej czegoś i włączeniu tego czegoś w jakiś wcześniej znany schemat, który "pociągnie" dalej jestestwo w nowe instancje, nowe konfiguracje. Więc dobrym symbolem tego procesu jest właśnie "słowo" - czyli mechanizm łączenia istniejącego w umyśle schematu i gotowości do rozpoznania z bieżącym rozpoznaniem rzeczywistości.

To może teraz "kosmologicznie przetłumaczę" na moje pojęcia ogólne i sposób podejścia ów Biblijny fragment z ew. św. Jana.
Na początku systemu rzeczy pojawił się AKT ZAISTNIENIA I WYŁONIENIA polegający na wyróżnieniu pewnych schematów funkcjonowania rzeczywistości i zastosowaniu owych schematów do każdych następujących instancji rzeczywistości. Bez tego aktu nie jest możliwe nic, co umysł byłby w stanie uznać za "istniejące", co "się staje".
Wszystko co dalej możemy zaobserwować jest właśnie nieustannym powielaniem się schematu - wyłonienia z nicości - chaosu jakichś aspektów rozpoznaniu ich jako podlegających jakiemuś schematowi (prawu fizyki, prawu logicznemu) i zastosowaniu tego schematu. I dalej, i dalej ...
Może w nieskończoność...

Nawiedzone to?...
Może, trochę...
Ale ja tak trochę lubię

wujzboj

Dlaczego: nawiedzone?

O ile zrozumiałem, to jest to po prostu słuszne

Michał Dyszyński

Piotr Rokubungi

Ale komplikujecie [znów]. "Na początku było Słowo, a Słowo Ciałem się stało" oznacza, że wpierw była sama informacja- a raczej dane swobodne, czyli świat wirtualny; potem- za sprawą Woli, czyli Boga- ta potencjalna energia się zmaterializowała.
Amen..czy tak jakoś.

Michał Dyszyński

wujzboj

Chaos zupełnie chaotyczny jest chyba jednak poznawczo równoważny idealnej pustce. Bo o ile nie znajduje on żadnego zaczepienia w istniejących strukturach poznawczych, o tyle jest po prostu niepostrzegalny.

Inny jest natomiast chaos polegający na nieuporządkowanym (przynajmniej z punktu widzenia poznającego podmiotu, np. tego niemowlaka) pojawianiu się elementów rezonujących z istniejącymi strukturami poznawczymi (tj. z pewnymi wzorcami). Tutaj pojawia się coś na kształt rezonansu parametrycznego: z czasem, układ poznawczy trenuje się w wydobywaniu z chaosu czegoś, co ma sens, bo jest do tych struktur dopasowane. Sam proces może zawierać w sobie sprzężenie zwrotne: rezonans parametryczny powoduje konstytuowanie się coraz to nowych i bardziej złożonych struktur poznawczych, na skutek czego chaos jest postrzegany jako coś coraz bardziej uporządkowanego, zrozumiałego, możliwego do kontrolowania. To jednak wymaga, aby na początku był jakiś punkt zaczepienia. Nawet jeśli tym punktem miałaby być możliwość wymuszenia przez "chaos" powstawania pierwotnych struktur poznawczych.

Weźmy na przykład model, w którym mamy ileś tam (skończoną lub nieskończoną ilość) "monad", z których każda może znajdować się w jednym z pewnej ilości (skończonej lub nieskończonej) stanów własnych. Jeśli znalezienie się monady Mj w stanie Sj(Mi) powoduje, że monady Yk przechodzą z prawdopodobieństwem Pik(j) do stanu Sj(Yk) analogicznego do stanu Sj(Mi), to początkowo chaotyczna kombinacja stanów wszystkich monad może ewoluować do stanu uporządkowanego. Sądzę, że na tej zasadzie dałoby się zbudować model opisujący powstawanie struktur poznawczych i równoległe powstawanie poznawalnego świata.

Piotr Rokubungi

I znowu kombinują, filozofy... Zamiast "płynąć" przez Kosmos w zgodzie z jaźnią, jak choćby buddowie nauczają. ;-P

Michałku Poszukujący: najbardziej podstawową esencją życia jest energia, a najbardziej podstawową ideą- wola. W tym kontekście masz rację, że Słowo niejako łączy te dwie rzeczy, bo słowo to informacja- a informacja, to "zmaterializowane" dane, posiadające już nośniki.
Natomiast nie rozpoznanie. Rozpoznawanie jest cechą świadomości, która jest zupełnie wtórna i występuje tylko w przypadku niektórych bytów. Rozróżnialność jest cechą informacji, a więc i materii- jako nośnika tej pierwszej- ale informacja "składa się" z danych oraz woli; tak więc wracamy do początku.

Michał Dyszyński

Na początek komentarz do pierwszego - wprowadzającego - postu tego wątku. Jakiś czas temu przeczytałem, że słowo "świadomość" pojawiło się w słowniku ludzkości dopiero w czasach względnie nowożytnych (bodaj XVII, albo XVIII wiek). Jan Ewangelista, gdy pisała "na początku było słowo" nie miał w swoim arsenale pojęć "świadomości". Być może dzisiaj pisany, ten fragment Biblii zabrzmiałby:
"Na początku była świadomość, a wszystko było świadomością i bogiem była świadomość. Bez niej nic się nie stało, a przez nią wszystko się stało, co się stało."
Bo to pojęcie świadomości pasuje dobrze do treści, którą zawiera Biblia w cytowanym fragmencie. Pasują też moje opisy dotyczące, dlaczego (wtedy) właśnie użyto "słowo".

Michał Dyszyński