ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Od jakiegoś czasu dzielę sobie ludzi pod względem kategorii przekonywalności ich na dwie kategorie:
- ludzie, których można przekonać argumentacją intelektualną, opartą o definiowanie pojęć i śledzenie wniosków z owych definicji wynikających, w celu docierania do możliwie najbardziej perspektywicznych opisów i konkluzji
- ludzi, których przekonują głównie, a najczęściej to właściwie jedynie emocje - wrażliwi na to, kto im zaprezentuje silniejszą groźbę, lepiej się podliże im oczekiwaniom, pragnieniom, zagra na ambicjach i potrzebach nie zawsze uświadomionych.

W dyskusji oba te typy ludzi w jakimś stopniu będą wykorzystywali zarówno aspekty intelektualne, jak i emocjonalne. I może tak typów absolutnie nieintelekutalnych, a całkowicie emocjonalnych, a także skrajnie nieemocjonalnych, a wyłącznie intelektualnych się nie spotyka, bo taka skrajna w tym względzie osobowość byłaby osobowością niemożliwą, jednak obserwuję wyraźne przesunięcia, asymetrię tak w jedną, jak i w drugą stronę.

Po czym w argumentacji poznajemy typ intelektualny osobowości?
Po tym, że:
- stara się możliwie PRECYZYJNIE ZDEFINIOWAĆ zagadnienia
- stara się trzymać możliwie blisko KONSEKWENCJI W ROZUMOWANIU
- zależy mu na tym, aby wnioskowanie było SPÓJNE
- unika emocjonalnego stawiania spraw
- unika stawiania sprawy na płaszczyźnie zaufania osobie, czy źródłu, a preferuje stawianie spraw na zasadzie "przyjrzyj się temu zaprezentowanemu rozumowaniu i sam uznaj, co jest słuszne".
- stara się od intuicji dochodzić do wyklarowanych sformułowań
- unika pewnych typów argumentów - w szczególności argumentacji z autorytetu, z lojalności, przynależności, ze strachu, poczucia winy, korzyści osobistych w kontekście rozumowań w obszarze ogólnym, intelektualnym.

Typ preferujący emocje ma cechy w znacznym stopniu stanowiące odwrócenie powyższych cech typu intelektualnego:
- nie definiuje ściśle tego, o czym mówi, za to stara się w dyskusji nadawać pojęciom ad hoc wartościowanie emocjonalne
- nie jest konsekwentny, niesymetrycznie traktuje argumentację - jawnie swoje ma odmienny priorytet, niż cudze
- niekonsekwencje w rozumowaniu niespecjalnie mu przeszkadzają, jeśli przeszkadzają to co najwyżej cudze niekonsekwencje, to własne niekonsekwencje usprawiedliwia
- stawia sprawy emocjonalnie
- próbuje uzyskać decyzję przekonywanej osoby w oparciu o mechanizm zaufania, autorytetu, uznania kompetencji, niezależnie od przedstawienia struktury logicznej problemu.
- nie dba o klarowność definicji, wyspecyfikowanie konkretnych własności
- z lubością posługuje się argumentami typu emocjonalnego - np. groźbami, przypisywaniem win, zniechęcaniem upierdliwymi zachowaniami w dyskusji, odmawiając poczucia przynależności do grupy, wskazując na względy lojalności. A wszystko to włącza nawet do dyskusji, które niekoniecznie muszą kwestii lojalnościowych czy emocjonalnych dotyczyć z racji na ich główną tematykę.

Michał Dyszyński