ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Archiwizuję tu na początek swój post z innego wątku. Chcę go pociągnąć, bo wydaje mi się ważny.

Michał Dyszyński

Myślę, ze wiele sporów i nieporozumień pomiędzy różnymi odłamami w religii bierze się właśnie z zupełnie innego rozumienia podstawowych wartości, czyli
- mocy
- sprawiedliwości
- prawdy
itp.
Dla ludzi wojowniczych i twardych konotacja "mocy" jest prosta: ten najmocniejszy, kto może dać wszystkim w mordę, a także gdy nierzadko w tę mordę daje.
Sprawiedliwość prostacka też polega przede wszystkim na tym, aby karać surowo odstępców. Kara musi być i już!
W kwestii prawdy też prostak nie dostrzega całego procesu, jaki związany jest z budowaniem świadomości o czymś, tylko upraszcza sobie tę ideę do samego propagowania sformułowań, które mają jakieś prawdy wyrażać.

I potem robi się dziwnie, gdy jedni na przykład chcą Bogu z racji na szacunek wobec Niego - przyznać takie atrybuty, które inni - też z racji na szacunek dla Boga - najchętniej by mu odebrali, jako przynoszące ujmę.
Tam gdzie prostak chce Boga (po swojemu w "dobrej" wierze) obdarzyć Boga swoim uznaniem, iż jest on "mocny" bo okrutnie rozprawia się z przeciwnikami za najmniejsze ich "ale", to wyznawca mocy rozumianej jako zdolność tworzenia dobra będzie akurat taką prostacką moc traktował jako ujmę (nawet bluźnierstwo) względem majestatu Boga. Bo on uważa, że moc związana jest z tym, aby nawet najsłabszą istotę nawrócić, wyleczyć, obdarzyć zbawieniem - nawet jeśli po drodze przy tym przyszłoby ustąpić, nie być standardowo "honorowym" (czyli nie odpowiadać na obelgi i wyzwania do walki o dominację), jako ze hierarchia wartości jest tu zdecydowanie inna.

Tam gdzie prostak chce Bogu przypisać (też w "dobrej" wierze) sprawiedliwość na zasadzie "jak najsurowiej i z największą skrupulatnością, arbitralnością karać za każde uchybienie", tam wyznawca sprawiedliwości rozumianej z uwzględnieniem okoliczności i postulatem dążenia do dobra, będzie właśnie ten pierwszy rodzaj "sprawiedliwości" traktował jako coś, z czego nie tylko Bóg, ale i człowiek nie powinien się szczycić.

Wreszcie tam, gdzie prostak będzie na zabój jako prawdy bronił sformułowań, których zupełnie nie rozumie, nie umie zastosować, a które tak naprawdę służą jedynie do deklarowania z czcią i nic więcej, tam osoba głębiej traktująca ideę prawdziwości właśnie takie "prawdy" uzna za zakłamanie, więc nie zechce ich wiązać ani z człowiekiem, ani z Bogiem.

Michał Dyszyński

Spór pomiędzy prawą i lewą stronę w chrześcijaństwie da się w znacznym stopniu opisać na gruncie postrzegania pojęcia sprawiedliwości przypisywanej Bogu.
Strona prawa mówi wiele o tym, jak to Bóg "jest sprawiedliwy", rozumiejąc jednak najczęściej pojęcie sprawiedliwości blisko KONIECZNOŚCI (a już na pewno prawa) do KARANIA. Bóg jest sprawiedliwy, bo winowajcy nie przepuści, a już na pewno nie przepuści, jeśli ten winowajca się bardzo mocno nie ukorzy przed Bogiem.
Lewa strona chrześcijaństwa postrzega sprawiedliwość bliżej zapisanego w niej od razu paradygmatu przebaczenia i spojrzenia na grzesznika z miłością. Ta sprawiedliwość uwzględnia wszystkie okoliczności łagodzące, wręcz stara się te okoliczności odnaleźć i wyeksponować.
Czy czasem lewa strona nie posuwa się za daleko w tym uznaniu, iż sprawiedliwość boska jest bardzo w typie przebaczającym?
- Cóż, we wszystkim można przesadzić. Także i tu nie można za wszystkie lewicujące odłamy chrześcijaństwa stwierdzać, że się mylą, albo i nie mylą. Pewne część tych odłamów rzeczywiście mogła przekroczyć tę granicę, poza której nawet sama sprawiedliwość już się rozmywa. Choć podobnie jest z tym prawicowym skrzydłem chrześcijaństwa, które w sprawiedliwości dostrzega jakiś rodzaj rygoru, niezaprzeczalności. Na pewno coś nieprzekraczalnego w idei sprawiedliwości jest. Tylko powstaje pytanie: od którego momentu akcentowanie aspektu twardej odpłaty za winy grzesznika przestajemy realnie dawać temu grzesznikowi szansę, od którego momentu staje się taki wymóg niespełnialny dla większości ludzi, a przez to staje się czystą szykaną.